Κύριε διευθυντά
Θυμηθήκαμε τον μήνα που πέρασε το τουρκικό πογκρόμ του Σεπτεμβρίου 1955 εναντίον των Ελλήνων της Πόλης, πογκρόμ που κατέληξε στον αφανισμό τους. Η μνήμη μας αναγκάζεται να μην ξεχνά την καταστροφή της Σμύρνης, μόλις 33 χρόνια ενωρίτερα, τον Σεπτέμβριο του 1922. Και επίσης η μνήμη μας αναγκάζεται να θυμάται τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, όπως και τον κατατρεγμό των Ελλήνων της Καππαδοκίας και του βαθιά ριζωμένου παράκτιου μικρασιατικού ελληνισμού, στενά συνδεδεμένου από την αρχαιότητα με τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, από τα Πριγκιπονήσια, την Ιμβρο και την Τένεδο μέχρι τη Σύμη και το Καστελλόριζο. Και βέβαια αρνούμαστε να ξεχάσουμε την πολεμοχαρή κατάληψη της απροστάτευτης, μαρτυρικής Κύπρου μόλις πριν από 46 χρόνια. Αυτές οι ιστορικές μνήμες κατατρύχουν και καθορίζουν τον σύγχρονο ελληνισμό, όσο και αν εκ των πραγμάτων ανήκουμε στην Ευρώπη του πολιτισμού.
Βέβαια, το έθνος των Ελλήνων εξακολουθεί να υπάρχει και να βιώνει το ιστορικό πεπρωμένο του, γεγονός που δεν ισχύει για τους Κούρδους, τους Αρμένιους και τους ορθόδοξους χριστιανούς (όχι μόνο τους Ελληνες ορθόδοξους) της τουρκικής επικράτειας. Και οι τρεις αυτές μειονότητες υπήρξαν θύματα οργανωμένων γενοκτονιών, αυθαίρετων πολέμων, επανειλημμένων εξανδραποδισμών, ανεξέλεγκτης βίας και καταστολής δημοκρατικών δικαιωμάτων τα τελευταία 130 χρόνια.
Ο πρόεδρος Ερντογάν θεωρεί ότι το τουρκικό ιωβηλαίο του 2023 του ανήκει και ότι ο ίδιος πρέπει να αναγορευτεί επάξιος διάδοχος των αιμοσταγών σουλτάνων Μωάμεθ Β΄ Πορθητή και Σελίμ Α΄ (1512-1520), επί της κυριαρχίας του οποίου η έκταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τριπλασιάστηκε. Η αλαζονική αυτή φιλοδοξία, όσο ιστορικά ανεδαφική και αν κρίνεται, πιστοποιεί για μια ακόμα φορά την αναλλοίωτη ιστορική ταυτότητα της ασιατικής Τουρκίας και την κατατάσσει στους λαούς που δεν εκπολιτίζονται με την πάροδο των αιώνων.
Λίγες δεκαετίες πριν από την πρώτη σφαγή των Αρμενίων από τον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ (1894), συνέβησαν οι σφαγές της Χίου (Απρίλιος – Ιούλιος 1822) και το ολοκαύτωμα των Ψαρών (Ιούλιος 1824). Και τα δύο γεγονότα χαρακτηρίζονται από φρικιαστικές πολεμοχαρείς αγριότητες εναντίον ουσιαστικά άοπλων και ανήμπορων θυμάτων. Στη Χίο δεν υπήρξε καμία απειλή ή ένοπλη άμυνα κατά των Τούρκων εισβολέων. Στα Ψαρά, όλα τα αρματωμένα ιστιοφόρα είχαν αποπλεύσει με όσους μπορούσαν να διασώσουν, τα υδραίικα δεν μπόρεσαν (θέλησαν;) να βοηθήσουν και η μοναδική αντίσταση προεβλήθη από γυναίκες, γέρους και ελάχιστους αφοσιωμένους οικογενειάρχες πολεμιστές στα μετερίζια της Μαύρης Ράχης. Η γενοκτονία της Χίου διήρκεσε περισσότερο από τρεις μήνες χωρίς διακοπή! Σαράντα χιλιάδες σκοτώθηκαν, τριάντα χιλιάδες πουλήθηκαν σκλάβοι στην Ανατολία, στην Αίγυπτο, στο Αλγέρι. Από τις επτά χιλιάδες Ψαριανούς, λιγότεροι από χίλιοι φυγαδεύτηκαν, ενώ μόνο λίγες δεκάδες επέζησαν στο νησί τραυματισμένοι και ανήμποροι.
Τόσο τη σφαγή της Χίου όσο και το ολοκαύτωμα των Ψαρών σπάνια αναγκαζόμαστε να τα θυμηθούμε. Σίγουρα δεν μας ευχαριστεί να θυμόμαστε δυσάρεστα γεγονότα, ιδιαίτερα όταν προσβάλλουν τις υποτιθέμενες αρετές του λαού μας. Κατανοούμε όλοι την αναγκαιότητα της λήθης, της λήθης που προστατεύει και επιτρέπει την αναγέννηση. Αλλά λήθη δεν σημαίνει απουσία ή έλλειψη μνήμης. Εθνική αναγέννηση δεν συντελείται αν δεν διδαχτούμε από τα λάθη και τις καταστροφές του παρελθόντος.
Σε λίγους μήνες γιορτάζουμε τα διακόσια χρόνια από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821. Η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας και η Ναυμαχία του Ναυαρίνου δεν εγγυήθηκαν τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους πριν από τον Οκτώβριο του 1827, δηλαδή έξι δύσκολα χρόνια αργότερα.
Ας αποφασίσουμε λοιπόν ποια παλιγγεννεσία θα γιορτάσουμε του χρόνου και ποιες εθνικές δυσκολίες θα υπερνικήσουμε στη διάρκεια των προσεχών δύσκολων ετών. Μόνον η επίγνωση της Ιστορίας μας, το τι κερδίσαμε και τι χάσαμε στους εθνικούς αγώνες διακοσίων ετών θα μας βοηθήσει.