Κύριε διευθυντά
Θα ήθελα να συγχαρώ τη συνεργάτιδά σας κ. Γιώτα Συκκά για το εξαιρετικό κείμενό της που αφορά το Ασκληπιείο της Επιδαύρου, στο φύλλο της 18ης Οκτωβρίου. Εξαιρετική χαρά μου έδωσε η πανοραμική φωτογραφία του χώρου και είχα την αίσθηση ότι βρέθηκα εκεί.
Μέσα στις ζοφερές μέρες της πανδημίας, μας χάρισε μια αύρα δροσιάς. Το πράσινο των δένδρων, η ομορφιά του Ναού, η Θόλος, ο χώρος της ανασκαφής και προ πάντων το θέατρο από ψηλά. Θαύμα.
Οσες φορές πηγαίνουμε σε μουσεία έχουμε περιορισμένο χρόνο και κούραση, και περιοριζόμαστε κυρίως στα γλυπτά του μουσείου που εντυπωσιάζουν. Ναι, είναι γνωστό ότι ο Ασκληπιός χρησιμοποιούσε για τη θεραπεία των ασθενών του τα βοτάνια, την άσκηση και το νερό, αλλά κυρίως την εγκοίμηση. Το μεγάλο φάρμακο ήταν ο ύπνος.
Στον Υπνο συναντούσε ο Ασκληπιός τον ασθενή, που πολλές φορές ήταν ήδη θεραπευμένος όταν ξυπνούσε. Ο Υπνος ήταν παντοδύναμος, είχε δίδυμο αδελφό τον Θάνατο και κατοικία το νησί της Λήμνου.
Μας το βεβαιώνει ο Ομηρος στη Ραψωδία Ξ της Ιλιάδας, στίχοι 229 επ. που αναφέρεται στην επιθυμία της Ηρας να βοηθήσει τους Αχαιούς, ενώ ο Δίας της το είχε απαγορεύσει. «Από τον Αθω απά στη θάλασσα περνάει (η Ηρα) την κυματούσα, φτάνει μετά στο Κάστρο που όριζεν ο θείος ο Θόας, στη Λήμνο, κι εκεί ανταμώνει με του Θανάτου τον αδελφό, τον Υπνο. Σφίγγει το χέρι του, του μίλησε κι αυτά του λέει τα λόγια: Υπνε, δυνάστη των αθάνατων και των ανθρώπων όλων…». Τον παρακαλεί να κοιμίσει τον Δία που από το όρος Ιδη παρακολουθεί τις μάχες. «Τ’ αστραφτερά του Δία για κοίμισε κάτω απ’ τα φρύδια μάτια, μόλις εγώ πλαγιάσω δίπλα του, τον πόθο να χαρούμε».
Ο Υπνος και ο Θάνατος απεικονίζονται (με φτερά και οι δύο) στον περίφημο κρατήρα του Ευφρονίου που παριστάνει τον νεκρό Σαρπηδόνα, αρχηγό των Λυκίων, να τον κρατούν από τη μία πλευρά ο Θάνατος και από την άλλη ο Υπνος. Είναι τόσο ζωντανή η εικόνα ώστε φαίνεται ακόμα και το αίμα που ρέει από τις πληγές του Σαρπηδόνα.
Ο κρατήρας μιλάει από μόνος του ότι είναι ελληνικός. Εχει την υπογραφή του αγγειογράφου (Ευφρόνιος έγραφσεν) και του κεραμέα (Ευξίθεος εποίησε). Παρ’ όλα αυτά τον διεκδίκησε δικαστικά από το μουσείο της Ν. Υόρκης η Ιταλία και επέτυχε την επιστροφή του. Ακόμα στενοχωρούμαι γι’ αυτό.