Κύριε διευθυντά
Οι Αμερικανοί λένε ότι ο χρόνος είναι χρήμα: «Time is money». H αλήθεια όμως είναι πολύ διαφορετική: Ο χρόνος είναι πολυτιμότερος του χρήματος. Το χρήμα, αν το χάσεις, ίσως να το ξανακερδίσεις, τον χρόνο ποτέ.
Σχεδόν όλους μάς έχει απασχολήσει ο χρόνος απονομής δικαιοσύνης στην πατρίδα μας.
Πολλές φορές αναρωτήθηκα αν απονέμεται δικαιοσύνη όταν αυτή αγνοεί τον παράγοντα χρόνο. Οταν αγνοεί την τεράστια ζημία την οποία κάνει σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη αλλά και στην οικονομία της χώρας. Την τεράστια ζημία που κάνει στη νοοτροπία ότι «δεν βρίσκεις το δίκιο σου στην Ελλάδα». Την τεράστια ζημία που κάνει σε ξένο επενδυτή που σκέπτεται ότι οποιοσδήποτε μπορεί να τον καταγγείλει, εκείνον ή την επιχείρησή του, και να μπλοκάρει την επένδυσή του για χρόνια. Πολλές φορές σκέφτηκα και την ψυχική ταλαιπωρία των εμπλεκομένων. Τι αξία έχει η απονομή δικαιοσύνης όταν ο ενδιαφερόμενος έχει ήδη αποθάνει ή όταν η εταιρεία του έχει πτωχεύσει; Ουδεμία δικαίωση, παρά μόνον, πέραν της οικονομικής, αφόρητη ψυχική ταλαιπωρία.
Αναλογίστηκα λοιπόν πώς μπορεί να διορθωθεί αυτή η κατάσταση. Σκέφτηκα να μελετήσω την έκθεση Πισσαρίδη για να δω τι προτείνει ο γνωστός νομπελίστας. Αφιερώνει πολλές σελίδες για τη Δικαιοσύνη η έκθεση, με διαγράμματα και υποδείξεις. Δεν έγινα σοφότερος. Εχω διαβάσει και παλαιότερα παρόμοιες εκθέσεις. Γενικές, θεωρητικές, περίπλοκες.
Υστερα από εμπειρία εξήντα ετών, θα ήθελα να παραθέσω τις δικές μου προτάσεις:
• Χορήγηση αναβολών. Μήπως πρέπει να απαγορευθεί η χορήγηση αναβολών πέραν της μιας; Δικαιολογίες, όπως κωλύματα δικηγόρων ή δήθεν ασθένειες, δεν θα πρέπει να γίνονται δεκτές και οι δίκες να διεξάγονται ερήμην των.
• Γραμματείς δικαστηρίων. Γιατί θα πρέπει να υπάρχει γραμματέας, ο οποίος ματαίως προσπαθεί να καταγράψει επακριβώς τα πρακτικά της δίκης; Δεν αρκεί ένα απλό σύστημα μαγνητοφώνησης;
• Καθαρογραφή. Γιατί χρειάζεται η καθαρογραφή; Δεν μπορεί κάθε απόφαση να καταγράφεται απευθείας ηλεκτρονικά από τον εκάστοτε δικαστή και να αποστέλλεται αυτόματα στους διαδίκους, με τεράστια εξοικονόμηση χρόνου και ενέργειας; Και γιατί έστω μια απλή καθαρογραφή θα πρέπει να απαιτεί πολλές φορές χρόνο πέραν των 8 μηνών; Για να μην προσθέσω και υποθέσεις που δεν βρίσκονται πριν από την καθαρογραφή και επί μήνες προσπαθούμε να βρούμε πού χάθηκαν!
• Ορισμός δικασίμου. Ο ορισμός δικασίμου πολλές φορές υπερβαίνει το έτος. Για ποιο λόγο; Δεν θα μπορούσε να γίνεται αυτόματα με υποβολή μέσω ηλεκτρονικού συστήματος;
• Νόμοι απλοί. Μήπως θα πρέπει η πολιτεία και η Βουλή να ψηφίζει νόμους απλούς, λακωνικούς και κατανοητούς απ’ όλους, αντί πολύπλοκων νομικών κειμένων εκατοντάδων σελίδων, που παραπέμπουν σε παλαιότερους νόμους, τροπολογίες και διατάγματα και είναι ιδιαίτερα δυσχερής η κατανόησή τους; Αλλωστε στις εκατοντάδες σελίδες και δεκάδες παραπομπές πολλές φορές υπάρχουν «παράθυρα» που εκμεταλλεύονται οι επιτήδειοι.
• Εύχρηστο νομολόγιο. Μήπως όλες αυτές οι χιλιάδες των σελίδων διαφόρων νόμων θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν σε ένα συνοπτικό εύχρηστο νομολόγιο, ώστε να μειωθούν και οι ατελείωτες προσφυγές στη Δικαιοσύνη;