Κύριε διευθυντά
Στις 19 Απριλίου 1824 πέθανε στο Μεσολόγγι, μέσα σε γενικό πένθος, με κλονισμένη την υγεία του, ο μεγάλος Αγγλος ρομαντικός ποιητής και θερμός φιλέλληνας Βύρων – εξελληνισμένος τύπος του λόρδου Γεωργίου Γόρδωνος Μπάυρον (Byron, 1788-1824). Το ποιητικό του έργο αποπνέει το ιδανικό του ρομαντισμού (βυρωνισμός) και του επαναστατικού φιλελευθερισμού. Στο σύνθεμά του «Η κατάρα της Αθηνάς» στηλιτεύει την αρπαγή από τον Ελγιν των γλυπτών του Παρθενώνα. Ο νεκρός ταριχεύθηκε και η σορός του μεταφέρθηκε στη Ζάκυνθο και, στη συνέχεια, στην Αγγλία, όπου και ετάφη.
Ο θάνατος του μεγάλου φιλέλληνα συγκίνησε όλη την Ελλάδα. Κορυφαίοι νεοέλληνες ποιητές εμπνεύστηκαν από τη ζωή και το έργο του: ο Διονύσιος Σολωμός, Εις τον θάνατον του Λορδ Μπάυρον, ο Ανδρέας Κάλβος, Βρετανική Μούσα, ο Ι. Πολέμης, ο Ι. Γρυπάρης, ο Μιλτ. Μαλακάσης, ο Ι. Βλαχογιάννης κ.ά. Ο ποιητής και ακαδημαϊκός Γεώργιος Δροσίνης γράφει στην Πύρινη Ρομφαία (1921), ποιητική συλλογή με εθνικό και επικό περιεχόμενο, το σονέτο «Ο θάνατος του Μπάϋρον», ποίημα συμβολικό που μας μεταφέρει στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, προβάλλοντας, αλληγορικά με τη Λευτεριά, τη μορφή του Βύρωνα που άφησε την τελευταία του πνοή στην ιερή πόλη: Εκεί, που η μαύρη φαλαρίδα κ’ η άγρια πάπια / χειμαδιό βρίσκουν στην προσηλιακή στεριά, / στης λιμνοθάλασσας τ’ ακρόνερα τα σάπια / τι ήρθες ζητώντας, λευκέ Κύκνε του Βοριά; Τον Κύκνο κοσμοπλανευτή πλάνεψε κάποια / της λιμνοθάλασσας νεράϊδα, η Λευτεριά· / παλάτι στεριανό του κάστρου είχε την τάπια, / κι’ αντί στολίδια νύφης άρματα βαρυά. Αϊτός ο λευκός Κύκνος θέλησε να γίνη, / κι’ αϊτού φτερά και νύχια τάνυσε για κείνη· / μα ήτον παράτολμη, θανάσιμη η ορμή… / Και τα μαγιάπριλα, όταν γύριζαν και πάλι / τα νεροπούλια προς το βορεινό ακρογιάλι, / συνοδιά γίνηκαν στου Κύκνου το κορμί.
Αρχικός τίτλος του ποιήματος ήταν «Ο θάνατος του Κύκνου», που παραπέμπει, όπως και η προσφώνηση Κύκνε του Βοριά, στην επικολυρική σύνθεση «Δον Ζουάν», που μεταφράστηκε από τον Αργύρη Εφταλιώτη. Στου Σουνίου θα καθίσω τον μαρμάρινο βράχο / σύντροφό μου το κύμα του Αιγαίου θα κάνω, / αυτό εμένα ν’ ακούει κι εγώ εκείνο μονάχο, / κι εκεί επάνω σαν κύκνος με τραγούδι ας πεθάνω.
Αυτό τον τελευταίο στίχο είχε υπόψη του ο Δροσίνης, όταν έγραψε το ομώνυμο ποίημα, που παραπέμπει στη Λίμνη των Κύκνων του Τσαϊκόφσκι και οι εικόνες του θυμίζουν έντονα τη Φεγγαροντυμένη του Σολωμού.
Ειρήσθω εν παρόδω, το 1924 εκδόθηκε βιβλίο, με τίτλο «Ελλάς και Βύρων», ενώ ο συνοικισμός ΝΑ των Αθηνών, με Μικρασιάτες πρόσφυγες, πήρε το όνομά του. Στον κήπο του Ζαππείου έχει στηθεί γλυπτική σύνθεση του Γάλλου γλύπτη Chapy, με τον τίτλο «Η Ελλάς στεφανώνει τον Βύρωνα». (Βλ. Φάνης Κωστόπουλος, Γεώργιος Δροσίνης. Αποχρώσεις από το έργο του και τη ζωή του, Φ.Μ.Δ., 2020).