Κύριε διευθυντά
Είτε συμφωνεί κανείς με τον καθηγητή κ. Γιώργο Θ. Μαυρογορδάτο είτε διαφωνεί με τις κρίσεις του για την ελληνική ιστορία, πάντως αναγνωρίζει ότι στο πρόσωπό του είχαμε το προνόμιο να δούμε και να ακούσουμε κι εμείς έναν διδάσκαλο του Γένους. Διότι, έχει μπορέσει να φέρει στο προσκήνιο του δημοσίου διαλόγου γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που η αδιαφορία αλλά και η σκοπιμότητα είχαν οδηγήσει στη λήθη. Και αυτό, με λόγο, γραπτό και προφορικό, γλαφυρό και προσιτό στον μέσο πολίτη. Βεβαίως, την επιτυχία πιστούται και ο ενημερωτικός όμιλος «ΣΚΑΪ – Καθημερινής», που δίδει τόσο τακτικά βήμα στον κ. Μαυρογορδάτο. Και, μαζί, και πολλοί επαγγελματίες ιστορικοί μας, που έχουν και αυτοί, στα χνάρια του κ. Μαυρογορδάτου, εδώ και περίπου δέκα χρόνια, αρχίσει να προσφέρουν στο ευρύ κοινό δημοσιεύσεις που, ενώ είναι εύληπτες, είναι και ρηξικέλευθες και αποκαλυπτικές. Ζητώ την κατανόησή τους που δεν τους αναφέρω ονομαστικώς.
Στην «Καθημερινή» της Κυριακής, 28ης Μαρτίου 2021, ο κ. Μαυρογορδάτος επιλέγει να αναδείξει ένα από τα πιο καίρια γεγονότα της Ιστορίας μας (που είναι και επετειακό): Τις αγωνιώδεις συνομιλίες του αποστράτου και ιδιωτεύοντος τότε Ιωάννη Μεταξά με τους μετανοεμβριανούς κυβερνήτες, το βράδυ της 25ης Μαρτίου και της 29ης Μαρτίου 1921 (7 και 11 Απριλίου με το νέον ημερολόγιο). Το κατ’ εμέ, θα ήθελα να προτείνω στην «Καθημερινή» να επανεκδώσει, ως προσφορά στο έθνος, το κείμενο αυτών των συνομιλιών σε ένθετό της. Περιέχει λιγότερες από 13 χιλιάδες λέξεις. Ακόμη καλύτερα, θα πρότεινα να συμπεριλάβει στην έκδοσή της και την εισαγωγή του Παναγιώτη Σιφναίου στο σχετικό με τη Μικρασιατική Εκστρατεία κεφάλαιο του «Ημερολογίου» του Μεταξά, η οποία, με άλλες 13 χιλιάδες λέξεις, δίδει με καταπληκτική συντομία όλα τα καίρια γεγονότα της εκστρατείας εκείνης. Ποιος ξέρει, ίσως κάποιος θεατρικός σκηνοθέτης, συγγραφέας ή ηθοποιός μας εμπνευσθεί από τους πράγματι τραγικούς διαλόγους και έτσι οι συνομιλίες και τα διδάγματά τους γίνουν κτήμα ενός ακόμη μεγαλύτερου κοινού.
Θέλω να κλείσω με τις λίγες λέξεις που έγραψε ο Μεταξάς στο «Τετράδιο των Σκέψεών» του, ενώ ακόμη δεν είχε ολοκληρώσει τη σύνταξη των δύο ιστορικών υπομνημάτων του. Εχουν τόση αξία για το σήμερα όση είχαν και πριν από εκατό χρόνια: «Οι σημερινοί Ελληνες έχουσιν εις μεγάλον βαθμόν την ιδιότητα να προσαρμόζωσι τον εαυτόν των προς τας εξωτερικάς περιστάσεις. Και εις πολύ μικρόν βαθμόν την ιδιότητα να προσαρμόζωσι τας εξωτερικάς περιστάσεις προς τον εαυτόν των. Το κύριον χαρακτηριστικόν των είναι η νοημοσύνη και όχι η δύναμις του χαρακτήρος. Η παθητική υπομονή και όχι η ψυχική ενέργεια. Ρέπουσιν όθεν εις την ταχείαν και εύκολον εκμετάλλευσιν των πραγμάτων και όχι εις την επίμονον και έντονον καλλιέργειαν αυτών. Διά τούτο η εθνική μας δράσις έλαβε την μορφήν κατακτητικών αγώνων και ουχί δημιουργίας πολιτισμού. Τα όνειρά μας είναι όπισθεν αντί να είναι έμπροσθεν.
Νέον Φάληρον, 16/29 Μαΐου 1921.»