Κύριε διευθυντά
Εύκολοι στόχοι αστικής υπεροχής, ως ανιπτόποδες και χαμαιεύναι της Θουκυδίδειας ιστορικής ακριβείας, οι σύγχρονοι ξωμάχοι της Χέρσου Ελλάδος και του βορείου ιδιώματος, δυσκολεύονται εν τούτοις να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους και τη λαλιά τους στη μιμητική της εκφώνηση ή τη γραπτή διατύπωσή της σε εκφράσεις, όπως η «…[…] είμαστι απ’ το σόι τ’ Διακ’», την οποία χρησιμοποιεί επιστολογράφος σας στην «Κ» της 10.04.2021. Οι συγκοπές «τ’ Διακ’» δεν αποδίδουν την πραγματική προφορά.
Συχνά επιχειρείται να μεταφερθεί σε γραπτά κείμενα λογίων (λαογραφούντων συνήθως) η συγκόπτουσα τις καταλήξεις και «κωφούσα» τα φωνήεντα προφορά της λαϊκής γλώσσας της υπαίθρου. Σπανίως η μεταφορά είναι επιτυχής, όπως λ.χ. στις ιστοριούλες του Σταμ. Σταμ., που έτερψαν για χρόνια το αναγνωστικό κοινό της προπολεμικής εποχής. Πολλές φορές η απόδοση της χωριάτικης προφοράς (που, αν την προσέξει κανείς, έχει ρυθμό και ευφωνία) είναι πολύ άσχημη και δεν κρύβει μια λανθάνουσα υπεροψία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση του επιστολογράφου σας, η υπερήφανη για την καταγωγή της από τον Αθανάσιο Διάκο γιαγιά του, στη φυσική ροή του προφορικού της λόγου δε θα έλεγε το καθαρό «του Διάκου» ούτε όμως και το κακόφωνο «τ’ Διακ’». Το πιθανότερο είναι ότι θα χρησιμοποιούσε μια περίφραση για να μιλήσει στην ονομαστική και να πει «ου Διάκους» ή στην αιτιατική «τουν Διάκου».
Σε κάθε περίπτωση, η συγκατάβαση της εξεζητημένης φωνηεντόηχης και μακροσκελούς καθαρολογίας έναντι του μη φιλικού προς τα φωνήεντα και συμπλεκτικού για τα σύμφωνα ιδιόλεκτου της αγροτοποιμενικής υπαίθρου απηχεί όχι μόνο την εύλογη τάση για την επικράτηση γλωσσικής ευρυθμίας και ομοιομορφίας, αλλά και κάποια πατροπαράδοτη λορδοσκολίωση πολιτισμικής… ταπεινοφροσύνης.