Κύριε διευθυντά
Μετά χαράς διαβάζω καθημερινά την «Καθημερινή» εδώ στην αντίχθονα Αυστραλία. Η κυριακάτικη Επιφυλλίδα του αξιότιμου καθηγητή Χρ. Γιανναρά ελκύει την προσοχή μου. «Πώς γαρ ου»; Ευμήχανος νους, πλουμιστός και θελκτήριος λόγος. Ομως ο άκρατος αντιδυτικισμός του και η συχνή παράθεση της καραμανλικής φράσης, «να γίνουμε Ευρωπαίοι, για να γίνουμε επιτέλους άνθρωποι», ενίοτε με αποκαρδιώνουν. Στην Επιφυλλίδα της 27/6/2021, με τίτλο το ερώτημα: «Αποκλείει η πολιτική την αξιοπρέπεια;», ο επιφυλλιδογράφος, για να θεμελιώσει την άποψή του και να στεγανοποιήσει την επιχειρηματολογία του, επικαλέστηκε τον «σκοτεινό Εφέσιο» (τον Ηράκλειτο). Καλώς έπραξε.
Αλλ’ αν μιλάμε για «αλήθεια» («το μη λήθη υποπίπτον»), η ισοσθενής αντίθετη άποψη δεν πρέπει «επιτηδείως» να υποπέσει σε λήθη, σκοπίμως να αποσιωπηθεί. Δεν είδαμε αντίθετη άποψη: ο ηρακλείτειος λόγος εκλήφθηκε ως αναντίλεκτο θέσφατο. Κακώς. Επιπλέον, ο επιφυλλιδογράφος επικαλέστηκε τον Ηράκλειτο επιλεκτικά. Δεν είναι η φρόνηση μόνο ο «τρόπος της του παντός διοικήσεως», αλλά και «το φρόνιμον τούτο είναι το πυρ και της διοικήσεως των όλων αίτιον». Τέλος, ο κ Γιανναράς αναφέρθηκε και στον «κόσμο-κόσμημα», αλλά παρέλειψε να παραθέσει την πάνυ ενδιαφέρουσα κοσμολογική θέση του Ηράκλειτου: «Κόσμον τον αυτόν απάντων ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ’ ην αεί και έστιν και έσται πυρ αείζωον απτόμενον μέτρα και αποσβενύμενον μέτρα». Αυτή την άκρως ενδιαφέρουσα κοσμολογία του Ηράκλειτου, δηλαδή περί ενός άνευ αρχής και άνευ θεού-δημιουργού κόσμου, ο σεβαστός καθηγητής (θεολόγος ων) επέλεξε να την παρασιωπήσει. Ψυχανεμίζομαι γιατί· θα αισθανόταν αδήριτη ανάγκη να διαφωνήσει με τον φιλόσοφο, το όνομα του οποίου επικαλέστηκε, όταν φάνηκε χρήσιμο για την υποστύλωση της επιχειρηματολογίας του.