Κύριε διευθυντά
Ενα αίτημα που ακούγεται ελάχιστα είναι ότι στη δημοκρατία όλοι πρέπει να κρίνονται. Η βαρύτητα της παιδείας στην πρόοδο μιας χώρας οδηγεί πιθανώς την επιλογή της κυβέρνησης να ξεκινήσει η αξιολόγηση από την εκπαίδευση. Η ειλικρίνεια των προθέσεων της κυβέρνησης για βελτίωση της κατάστασης στην εκπαίδευση δεν αμφισβητείται, το ερώτημα είναι αν ο νέος νόμος μπορεί να έχει θετικό αποτέλεσμα.
Κατά τη γνώμη μου, οι εκπαιδευτικοί πάντα προσπαθούν για το καλύτερο, άλλος περισσότερο άλλος λιγότερο, παρά τα προβλήματα – που δεν οφείλονται σε αυτούς.
Στις εκθέσεις του PISA το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα επικρίνεται ως πολύ συγκεντρωτικό. Σωστά, στον νέο νόμο γίνεται δεκτό «ότι η ποιότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων είναι άμεσα συναρτώμενη με τον βαθμό αποκέντρωσής τους». Ομως, δεν γίνεται αξιολόγηση των επιλογών του κεντρικού σχεδιασμού των τελευταίων δεκαετιών, για να βρεθούν οι αιτίες των κακών επιδόσεων της δημόσιας εκπαίδευσης. Αντίθετα, στα σεμινάρια που γίνονται και στις ανακοινώσεις για τον νέο νόμο, φαίνεται ότι συνεχίζουμε στα ίδια πλαίσια.
Η κατάργηση της αποστήθισης και η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης δεν είναι κάτι καινούργιο: στόχος από δεκαετίες, εύκολο να το λες. Η ελευθερία οργάνωσης των μαθημάτων στα κεντρικά οριζόμενα πλαίσια, επίσης υπήρχε. Από 4 (π.χ.) βιβλία με το ίδιο περιεχόμενο, φυσικά θα διαλέξουμε το πιο καλογραμμένο, όμως το ζήτημα μάλλον είναι να έχουμε διαφορετικό περιεχόμενο. Στα θετικά στοιχεία του νέου νόμου (που δεν είναι λεπτομερώς γνωστός), η δήλωση πως θα υπάρξει εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς, όμως…
Δεν υπάρχουν άλλες αιτίες; Τα αναλυτικά προγράμματα, τα βιβλία, το διατιθέμενο υλικό, οι οδηγίες για τη λειτουργία και τη διοίκηση των σχολείων, δεν επηρεάζουν το επίπεδο γνώσεων και την παιδεία των αποφοίτων; Είναι οι εκπαιδευτικοί και η υποτιθέμενη ανεπάρκειά τους (μόνοι) υπεύθυνοι, σε ένα σύστημα όπου τα πάντα είναι κεντρικά σχεδιασμένα;
Προσωπικά δεν συμφωνώ ούτε με τις απόψεις των συνδικαλιστών μας. Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να συνεργαστούν με το υπουργείο ώστε να απαλειφθούν τα αρνητικά του νέου νόμου και της αξιολόγησης. Η απόλυτη άρνηση μας οδηγεί στις χειρότερες επιλογές.
Οι αλλαγές που γίνονται στην εκπαίδευση με τη νέα υπουργό είναι βήματα μιας συνεχιζόμενης πορείας δεκαετιών. Εισάγονται καινοτομίες που φαίνονται σπουδαίες, δεν έχουν να κάνουν όμως με τα προβλήματα του σχολείου. Ο,τι κι αν κάνουν οι εκπαιδευτικοί η (σχολική) πραγματικότητα δύσκολα προσαρμόζεται στις καινοτομίες και η κατάσταση συνεχώς χειροτερεύει.
Θα πρέπει να αναζητηθούν οι αιτίες των προβλημάτων και να υπάρξει διευκόλυνση πρωτοβουλιών από εκπαιδευτικούς: αυτονομία αλλά όχι καθοδηγούμενη. Η καλύτερη μέθοδος να βρίσκεται στην πράξη και κάθε βήμα να προσανατολίζεται από τα πρακτικά αποτελέσματα.