Κύριε διευθυντά
Στο πρωτοσέλιδο κύριο άρθρο της «Καθημερινής» της 2-7-2021 επισημαίνεται –επιτέλους– το ζήτημα της ατομικής –και αστικής– ευθύνης των οργάνων του κράτους για τις ζημίες που υφίστανται οι πολίτες από ζημιογόνες «άδικες και υπαίτιες» πράξεις και παραλείψεις του Δημοσίου, στο επίπεδο των αμελών υπαλλήλων που προκάλεσαν τις «επίδικες» ζημίες. Επί λέξει αναφέρεται: «Δεν μπορεί οι λειτουργοί του κράτους… να είναι άμοιροι ευθυνών όταν αποτυγχάνουν να εκπληρώσουν την αποστολή τους».
Η θέση αυτή, που αναμφισβήτητα θα παρακινούσε αποτελεσματικά τους εκάστοτε υπεύθυνους υπαλλήλους, λόγω του κινδύνου της ατομικής τους περιουσίας, αποσιωπάται και αμελείται επί μονίμου βάσεως με συνέπεια την αμετακίνητη πεποίθηση των εργαζομένων (;) του Δημοσίου στην ατιμωρησία, περίπου ως κεκτημένο εργασιακό δικαίωμα προς μη εργασίαν ή για χαλαρή και κατ’ αρέσκειαν –πάντοτε μη μετρούμενη– απασχόληση.
Δεν θυμάμαι να έχω διαβάσει τη διατύπωση αυτή για την ευθύνη και πολύ λιγότερο για την αναζήτηση προσωπικών ευθυνών. Βέβαια, από την αναζήτηση και διαπίστωση των ευθυνών, για ολιγωρία και αδιαφορία, μέχρι τον καταλογισμό των αντίστοιχων αστικών ευθυνών και την είσπραξη των περιουσιακών αποζημιώσεων, η απόσταση είναι μεγάλη, αλλά και το μεγαλύτερο ταξίδι ξεκινάει με ένα πρώτο βήμα.
Η πρόσφατη 1806/2021 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών δεν είναι η πρώτη που επιδικάζει αποζημίωση εις βάρος του ελληνικού Δημοσίου για υπαίτιες παραλείψεις οργάνων του, αλλά φαίνεται ότι είναι η πρώτη για καθυστέρηση συντάξεως. Ομως, γνωρίζουμε όλοι ότι η χώρα μας έχει καταδικασθεί πολλές φορές από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για ουσιαστική αρνησιδικία ή παράλειψη εκπληρώσεως κρατικών υποχρεώσεων, λόγω αδικαιολόγητων καθυστερήσεων.
Με την ευκαιρία αυτή υπενθυμίζω, αφελώς, ότι το άρθρο 105 του εισαγωγικού νόμου του Αστικού Κώδικα (Α.Ν. 2783/1941), στο τελευταίο εδάφιο ορίζει ότι «μαζί με το Δημόσιο ευθύνεται εις ολόκληρον και το υπαίτιο πρόσωπο». Χωρίς να θεωρώ ότι η δήλωση αυτή έχει κάποια ιδιαίτερη βαρύτητα, δεν έχω υπ’ όψιν αγωγή που να στρέφεται και κατά υπεύθυνου υπαλλήλου και δεν μπορώ να πιστέψω (ελπίσω;) ότι έχει υπάρξει περίπτωση προσεπίκλησης υπαλλήλου, για να δικαστεί μαζί με το Δημόσιο ως εις ολόκληρον υπεύθυνος για την επίδικη ζημία.