Κύριε διευθυντά
Ξέχωρα από το γραφειοκρατικό σκέλος απόδοσης της ελληνικής ιθαγένειας και τη νομοθεσία που διαρκώς αλλάζει και προσαρμόζεται στις ανάγκες της κοινωνίας και των καιρών, η ελληνική ταυτότητα και οι φορείς της αναδεικνύονται τελικά περισσότερο μέσα από «ποιοτικά» χαρακτηριστικά. Η αναδρομή στην ιστορία του ελληνικού κράτους περιλαμβάνει αρκετά συναφή παραδείγματα, από όπου σταχυολογούμε μερικά.
Στη διάρκεια του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να λησμονήσει κανείς τη συμβολή των δίγλωσσων, ομιλούντων ελληνικά και αλβανικά, Αρβανιτών, που διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο στην έκβαση κυρίως, αλλά όχι αποκλειστικά, των επιχειρήσεων στη θάλασσα. Διαπρεπέστερος όλων ο Ανδρέας Μιαούλης.
Αλλά και κατά τους αγώνες για την επέκταση των εθνικών συνόρων, στη στροφή του 19ου αιώνα και στις πρώτες δεκαετίες του 20ού, στην περιοχή της Μακεδονίας, «μήλον της Εριδος» των βαλκανικών εθνικισμών, θεματοφύλακες του ελληνισμού αποδείχτηκαν πάλι σε πολλές περιπτώσεις αλλόφωνοι. Σλαβόφωνοι της περιοχής, αποκληθέντες «γραικομάνοι», υιοθέτησαν τα ιδεώδη της ελληνικής φυλής και του ελληνικού πολιτισμού, σφυρηλάτησαν ισχυρή ελληνική συνείδηση και θυσιάστηκαν για τη διατήρηση του ελληνισμού.
Ερχόμαστε τώρα στα συγκαιρινά. Προφανώς και αποτελεί παραδοξότητα για τα «ήθη» της ελληνικής κοινωνίας που επικράτησαν στη διάρκεια της Μεταπολίτευσης, δύο μετέπειτα πρωταθλητές του NBA, οι Γιάννης και Θανάσης Αντετοκούνμπο, να διακόπτουν την αξιόλογη μέχρι τότε καριέρα τους στον μαγικό κόσμο του αμερικανικού επαγγελματικού πρωταθλήματος για να ενδυθούν το χακί και να υπηρετήσουν αδιακρίτως τη χώρα που οι ίδιοι έκαναν πατρίδα τους.
Την οποία μάλιστα καθόλου δεν απαρνήθηκαν στις μεγαλειώδεις στιγμές του πρόσφατου ατομικού τους θριάμβου, με τη στέψη τους ως πρωταθλητών του NBA· αντίθετα, και παρά τις απογοητεύσεις στα πρώτα χρόνια της οικογενειακής τους ζωής στην Ελλάδα, πάντα, με γενναιοψυχία, την ανακαλούσαν εν μέσω επιτυχιών, τις οποίες μοιράζονταν με την ομογένεια, προβάλλοντας διαρκώς την πατρίδα.
Το παράδειγμα των δύο αδελφών αλλά και η ίδια η φύση των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών τείνει να ανατρέψει όλα όσα γνωρίζαμε τις προηγούμενες δεκαετίες για την ελληνική ταυτότητα και να την αναγάγει πλέον σε ελληνική «ποιότητα». Στο πλαίσιο αυτό βρίσκει τη θέση του ο ισχυρισμός του Ισοκράτη στον «Πανηγυρικό» του, ότι Ελληνες θεωρούνται οι μετέχοντες του ελληνικού πολιτισμού, της ελληνικής παιδείας, των ηθών, εθίμων και παραδόσεων, ανεξαρτήτως καταγωγής, γλώσσας και χρώματος.
Από την άλλη πλευρά, στο όνομα της πατρίδας, κραδαίνοντας ελληνικές σημαίες, λάβαρα με δικέφαλους αετούς και διακινώντας θεωρίες συνωμοσίας πίσω από μια πρόδηλη και εξόφθαλμη «ελληνικότητα», κάποιοι επιχειρούν να τροχοπεδήσουν την ασφαλή έξοδο της ελληνικής κοινωνίας προς την κανονικότητα και την πραγματική ελευθερία, από φόβο ή ιδεοληψία, θέτοντας σε κίνδυνο το σύνολο της κοινωνίας. Μήπως, τελικά, η ελληνική κοινωνία πρέπει να διακρίνει τους Ελληνες από τους «ελληναράδες»; Ολα είναι θέμα ποιότητας…