Kύριε διευθυντά
Η δημοσίευση των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ προξένησε έναν, αναμενόμενο, καταιγισμό διαμαρτυριών για τον «εγκληματικό αποκλεισμό υποψηφίων» από τις σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σύμφωνα με τους διαμαρτυρόμενους, κάθε μαθητής έχει δικαίωμα εισαγωγής στο τμήμα προτίμησής του. Είναι όμως αυτό δυνατό;
Οι ελάχιστες βάσεις εισαγωγής καθιερώθηκαν με τη σύμφωνη γνώμη των τμημάτων των ΑΕΙ. Τα τμήματα των ΑΕΙ πήραν υπ’ όψιν τη δυσκολία των σπουδών και με βάση αυτή διατύπωσαν ελάχιστα κριτήρια. Σε αυτή τη διαδικασία συνέβαλε η πείρα των προηγούμενων ετών, όταν δεν υπήρχε βαθμολογικός περιορισμός για την εισαγωγή στα ΑΕΙ. Για να το θέσουμε πιο απλά: είναι δυνατόν ένας μαθητής που έχει γράψει 6 στα Μαθηματικά να κατορθώσει επιτυχώς να τελειώσει τις σπουδές σε ένα Μαθηματικό Τμήμα; Eνας μαθητής που έχει γράψει 5 στη Βιολογία είναι δυνατόν να αποφοιτήσει από ένα Βιολογικό ή Ιατρικό Τμήμα;
Η προφανής απάντηση είναι «όχι». Ας δούμε όμως και ορισμένα νούμερα.
Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (στοιχεία του 2017), το ποσοστό των φοιτητών επί του συνόλου του πληθυσμού είναι 6,83%, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Eνωση είναι 3,87%. Δηλαδή, έχουμε πάρα πολλούς φοιτητές. Πάλι σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, το 9,41% των φοιτητών αποφοίτησε το 2017, ενώ το ίδιο έτος ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν 24,15%. Δηλαδή, οι περισσότεροι φοιτητές μας αποτυγχάνουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Πιο συγκεκριμένα: το 2020, 205.957 φοιτητές καθυστερούσαν να τελειώσουν τις σπουδές τους. Σε ορισμένα ΑΕΙ, οι αδυνατούντες να τελειώσουν τις σπουδές τους αποτελούν την πλειοψηφία.
Τα παραπάνω γεννούν ερωτήματα αναφορικά με τον αριθμό των φοιτητών: πόσους πτυχιούχους χρειάζεται η χώρα; Η υπέρμετρη παραγωγή πτυχιούχων δεν αποτελεί κακή χρήση των δημόσιων πόρων; Δεν επιβαρύνει υπερβολικά τους φορολογουμένους; Η υπέρμετρη παραγωγή πτυχιούχων δεν δυναμιτίζει την αγορά εργασίας;
Επίσης, τα χαμηλά ποσοστά αποφοίτησης και ο διογκωμένος αριθμός των φοιτητών που αδυνατούν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους γεννούν ερωτήματα αναφορικά με την ποιότητα των εισαγομένων στα ΑΕΙ: μπορούν μαθητές με επιδόσεις κάτω από τη βάση να γίνουν επιστήμονες; Μήπως εισάγοντας στα ΑΕΙ μαθητές με εμφανείς ελλείψεις υπονομεύουμε το μέλλον τους και ταυτόχρονα δημιουργούμε καταστάσεις στα τμήματα των ΑΕΙ που είναι δύσκολα διαχειρίσιμες;
Ετυχε να βρεθώ με δύο συναδέλφους ενός Τμήματος Φυσικής. Η συζήτηση αφορούσε την εκπαίδευση των φοιτητών τους. Οι δύο συνάδελφοι ήταν σε απόγνωση: οι περισσότεροι φοιτητές τους έχουν εισαχθεί με βαθμό στη Φυσική
Εν κατακλείδι, η ελάχιστη βάση εισαγωγής είναι ένα θετικό μέτρο που μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη λειτουργία των ΑΕΙ, στην καλύτερη εκπαίδευση που αυτά παρέχουν στους φοιτητές τους. Δεν είναι το μόνο αναγκαίο μέτρο. Χρειάζονται και άλλα που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας των ΑΕΙ, τη στελέχωσή τους, τη διάρθρωση των προπτυχιακών σπουδών. Αλλά η ελάχιστη βάση εισαγωγής μπορεί να συμβάλει ώστε ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής νεολαίας να πάψει να λιμνάζει στα ΑΕΙ.