Κύριε διευθυντά
Το 1917 ιδρύεται η Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ. Το 1942 η φοίτηση από τετραετής γίνεται πενταετής.
«…αφότου διά της 5ετούς φοιτήσεως ήγειρε μεγαλύτερες αξιώσεις σπουδαστών από καλλιτεχνικής απόψεως, σύμφωνα με τον νέον οργανισμόν αυτής είναι υποχρεωμένη να αποκλείσει όσους προσέρχονται εις τας εισαγωγικάς είτε διότι θεωρούν τα μαθηματικά ελαφρότερα είτε διότι απέτυχαν εις τας άλλας σχολάς.
Ηθέλησε δε κυρίως να αποκλείσει σπουδαστάς χωρίς κάποιο τάλαντο, διότι θα ήσαν ανίκανοι όχι μόνον να εξέλθουν ικανοί αρχιτέκτονες αλλά ανίκανοι και να παρακολουθήσουν τας σπουδάς, οπότε γεννάται και ζήτημα της ηθικής ευθύνης απέναντι των νέων αυτών τους οποίους επίσης εγκαίρως οφείλομεν να ειδοποιήσωμεν περί της άγνοιάς των. Τρανή απόδειξη της ευθύνης μας αυτής είναι το εξής χαρακτηριστικό γεγονός: προ ολίγων ημερών σπουδασταί δευτεροετείς, απορριφθέντες κατά τας προαγωγικάς εξετάσεις ελλείψει καλλιτεχνικής ικανότητας, με ηρώτησαν: διατί αφού δεν αξίζομεν για αρχιτέκτονες εγίναμε δεκτοί εις την Σχολή κατά τας εισαγωγικάς εξετάσεις;
…Διά να καταστεί δυνατός ο έλεγχος των υποψήφιων αρχιτεκτόνων η Σχολή μετά πολλάς συζητήσεις κατέληξε εις τα εξής συμπεράσματα τα οποία διατύπωσε εις το σχέδιον νόμου. Πρέπει να δοθεί μεγαλυτέρα βαρύτης εις το ελεύθερο και εις το γραμμικό σχέδιο. Και εις μεν το ελεύθερο σχέδιο, όχι διά να διαπιστώσουμε μίαν επιφανειακήν δεξιοτεχνίαν περί την απομίμηση μορφών αλλά την καλλιτεχνική διάθεσιν συλλήψεως των μορφών, η οποία διαφαίνεται και κάτω από κακότεχνα ακόμη σχέδια. Εις δε το γραμμικόν σχέδιο διά να διαπιστώσουμε όχι απλώς το καλλιγραφικώς σχεδιάζειν αλλά και την ικανότητα συνθέσεως των μορφών».
Το παραπάνω κείμενο αποτελεί απόσπασμα από την ομιλία του Παναγιώτη Μιχελή, του γνωστού αρχιτέκτονα και αισθητικού, καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων, σχετικά με τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις των εισαγωγικών εξετάσεων στη Σχολή Αρχιτεκτόνων. Αν και έχουν περάσει 80 χρόνια από τότε, τα λόγια του Μιχελή είναι πάντα ζωντανά και σύγχρονα και μπορούν να εξηγήσουν τις κενές θέσεις της Αρχιτεκτονικής Σχολής της Ξάνθης, όσο και τη διαμαρτυρία του νεαρού υποψηφίου πριν από λίγες εβδομάδες που δεν μπορεί να εισαχθεί στην αρχιτεκτονική σχολή γιατί είχε βαθμολογία κάτω από τη βάση στα μαθήματα σχεδίου. Η ομιλία του Μιχελή συνεχίζεται με προτάσεις εξαιρετικά νομίζω ενδιαφέρουσες και επίκαιρες που ίσως θα ήταν χρήσιμες και βοηθητικές για την υπουργό Παιδείας, όμως αυτό είναι ένα άλλο, μεγαλύτερο θέμα. Για την ώρα, αυτό που έχει σημασία είναι, κατά τη γνώμη μου, να καταλάβουν τα νέα παιδιά που δεν κατάφεραν να μπουν στις αρχιτεκτονικές σχολές της χώρας, πόσο σημαντικά είναι τα μαθήματα του σχεδίου και να μην απογοητεύονται ούτε να θυμώνουν.
Χωρίς γραμματική και συντακτικό δεν μπορείς να γίνεις φιλόλογος. Χωρίς ελεύθερο και γραμμικό σχέδιο δεν μπορείς να γίνεις αρχιτέκτονας. Και ευτυχώς, η τεχνολογία δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό. Καλύτερα να το εμπεδώσουν πριν παρά μετά.