Κύριε διευθυντά
Συνήθως όταν λέγεται ή γράφεται κάτι για τον αείμνηστο μεγάλο μας μουσικοσυνθέτη Μάνο Χατζιδάκι, όπως και σε πρόσφατο μεγάλο ραδιοφωνικό αφιέρωμα στη μνήμη του, αναφέρεται και ο περίφημος αφορισμός του: «Οταν συνηθίζεις το τέρας, αρχίζεις να του μοιάζεις». Ωστόσο, κάτι ανάλογο έγραψε πριν από εκατόν είκοσι χρόνια περίπου και ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε: «Οποιος παλεύει με τέρατα, πρέπει να περιμένει ότι σε λίγο θα γίνει και ο ίδιος τέρας». Και στο πρωτότυπο: «Wer mit Ungeheuern kämpft, mag zusehen, dass er nicht dabei zum Ungeheuer wird». (Πέραν του καλού και του κακού – γνωμικά και ιντερμέδια, 146).
Επομένως, υποθέτω ότι δύο τινά συμβαίνουν: ή ο Χατζιδάκις… διόρθωσε λίγο τον Νίτσε ή τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται, κατά το δη λεγόμενον! Μάλιστα ο Γερμανός στοχαστής συνεχίζει στην ίδια παράγραφο: «Και όταν κοιτάζεις για πολύ σε μιαν άβυσσο, κοιτάζει και η άβυσσος μέσα σου».