Κύριε διευθυντά
Ελληνες ήσαν οι πρώτοι οικιστές της Οδησσού, που ιδρύθηκε το 1794 από την αυτοκράτειρα Μεγάλη Αικατερίνη, η οποία ευνόησε την εγκατάσταση Ελλήνων στη Ρωσία.
Η Οδησσός χτίστηκε σε ένα ερειπωμένο τουρκικό φρούριο, ονόματι Χατζήμπεη. Για την ονομασία της Οδησσού υπάρχουν πολλές εκδοχές. Πάντως όλες συγκλίνουν στην αρχαιοελληνική προέλευση του ονόματος (βλ. Κώστα Αυγητίδη, «Η ονομασία της Οδησσού», μηνιαίο περιοδικό «Ιστορία», τ. Μάρτιος 1999).
Επειδή προφανώς μεταξύ των πρώτων οικιστών της Οδησσού περιλαμβάνεται σημαντικός αριθμός Ελλήνων, τόσων ώστε κατά τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής της χωριζόταν σε δύο τομείς, τον ελληνικό και τον στρατιωτικό. Ο «Λόγιος Ερμής», ο οποίος εξεδίδετο στην αυτοκρατορική Βιέννη από το 1811 μέχρι το 1821, με πρώτο διευθυντή τον Ανθιμο Γαζή και ύστερα τον Θεόκλητο Φαρμακίδη και τον Κων/νο Κοκκινάκη, στο τεύχος αυτού της 1.1.1817 περιλαμβάνεται εκτενές άρθρο, με τον τίτλο «Διατριβή φιλογενούς τινός Γραικού περί της καταστάσεως των εν Οδησσώ οικούντων Γραικών κατά το 1816». Αναφέρει, πλην άλλων, ότι «κανείς εκ των Γραικών δεν φαίνεται να ήλθε εδώ με κεφάλαια, αλλά όλοι σχεδόν εκ του μηδενός, εις ολίγον καιρού διάστημα, απέκτησαν θησαυρούς» και καταγράφει την «ευλογημένην δεκάδα» που κατέχει «έως δέκα μιλλουνίων ρουβλίων κατάστασιν», που την αποτελούν «οι εντιμότατοι κύριοι Θεόδωρος Σεραφίνος, Αλέξανδρος Μαύρος, Δημήτριος Ιγγλέσης, Αλέξανδρος Κουμπάρης, Βασίλειος Γιαννόπουλος, Γρηγόριος Μαρασλής (πατέρας του μετέπειτα επί 16ετία δημάρχου της Οδησσού, Γρηγορίου επίσης ονόματι), Κυριάκος Παπαχατζής, Ηλίας Μάνεσης, Ιωάννης Αμβροσίου, Δημήτριος Παλαιολόγου».
Ο Βασίλειος Γιαννόπουλος ή Νιάνιας, κατήγετο από τη Λέσβο και ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα ως Φιλικός. Αλλοι Φιλικοί της ιδίας οικογενείας ήταν ο Δημήτριος Γιαννόπουλος, ο οποίος περιέθαλψε δεκάδες ελληνικές οικογένειες που κατέφυγαν στην Οδησσό μετά τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄. Ο Νικόλαος Γιαννόπουλος, Ιερολοχίτης, ο οποίος επέζησε της καταστροφικής μάχης του Δραγατσανίου, κατέβηκε στην αγωνιζόμενη Ελλάδα, για να σκοτωθεί πολεμώντας τον Ιμπραήμ Πασά. Αυτά, συνοπτικά, αλίευσα από κείμενο του προαναφερόμενου Κώστα Αυγητίδη, δεινού ιστοριοδίφη του Ελληνισμού της Ρωσίας, δημοσιευθέν στο επίσης προαναφερόμενο περιοδικό «Ιστορία» τ. Μαρτίου 1997.
Αντώνης Ν. Βενέτης
Μοναστηράκι Δωρίδος