Κύριε διευθυντά
Κάποτε το σχολείο ήταν υπόθεση εμπιστοσύνης: οι γονείς παρέδιδαν τα παιδιά στους δασκάλους, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για την αγωγή και την εκπαίδευσή τους (δύο διαφορετικά πράγματα). Συνήθως δεν είχαν άλλη ανάμειξη στην παιδευτική διαδικασία, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Πάντα βέβαια υπήρχαν και εκείνοι που ήθελαν να έχουν τον κύριο λόγο και να επιβάλλουν την άποψή τους στους δασκάλους, ωστόσο οι περισσότεροι αρκούνταν στην τακτική ενημέρωση και δέχονταν τις παρατηρήσεις των εκπαιδευτικών για την πορεία των παιδιών τους στο σχολείο. Οχι σπάνια μια κακή αναφορά από τον δάσκαλο είχε ως φυσική συνέπεια και κάποια τιμωρία από τους γονείς για τον άτακτο ή αμελή μαθητή. Οσοι γνώρισαν την εποχή εκείνη σίγουρα θα τη νοσταλγούν όταν διαβάζουν ή ακούν από σημερινούς δασκάλους για την «εισβολή των μαμάδων του Viber στην τάξη», όπως την περιγράφει η «Κ» (13/9). Κυρίως με την επέλαση των έξυπνων κινητών, αλλά και με τη διαδικασία της τηλεκπαίδευσης που γενικεύθηκε στην περίοδο της κορωνοδημίας, οι γονείς μπήκαν στις τάξεις και οι εκπαιδευτικοί κατάντησαν να δουλεύουν υπό τη συνεχή επιτήρηση των μαμάδων που αγωνιούν, όχι αν θα πάει καλά το βλαστάρι τους, αλλά μήπως τυχόν δεχθεί κάποια παρατήρηση ή –άκουσον, άκουσον!– επίπληξη από τον δάσκαλο. Ο τελευταίος (άνδρας ή γυναίκα) παύει να είναι ελεύθερος να επιτελέσει το έργο της αγωγής και κοιτάζει να εξασφαλίσει τα νώτα του απέναντι στην όποια κακόβουλη καταγγελία που θα του κάνει μαύρη τη ζωή. Πρακτικά η παιδεία έχει ακυρωθεί εν τη γενέσει της.
Στον ιατρικό χώρο εδώ και πολλά χρόνια αναφερόμαστε σε «αμυντική ιατρική», η οποία πρωτίστως σκοπεύει στο να προστατεύει τον γιατρό από μηνύσεις και νομικές περιπέτειες, έστω και με αυξημένο κόστος φροντίδας, με πλεονάζουσες εξετάσεις και περιττές παρεμβάσεις, «διά τον φόβον των δικηγόρων». Ανάλογο είναι και το παραπάνω φαινόμενο στην παιδεία. Μπορεί η παροιμία να μας λέει ότι «ο φόβος φυλάει τα έρημα», αλλά τόσο στην ιατρική όσο και στην εκπαίδευση το κίνητρο και ο γνώμονας θα πρέπει να είναι η ποιότητα της εργασίας και όχι η απειλή του κάθε νταή γονιού ή ζόρικου αρρώστου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η σχέση της εμπιστοσύνης από την οποία ξεκινήσαμε τις παραπάνω σκέψεις έχει πλέον καταλυθεί, και είναι πολύ δύσκολο να χτιστεί ξανά. Με ουσιαστικά ζημιωμένους κυρίως τους αποδέκτες των υπηρεσιών, μαθητές και αρρώστους. Και με δυσβάστακτη ψυχική οδύνη των επαγγελματιών.