Κύριε διευθυντά
Με αφορμή το άρθρο του κ. Σταύρου Τζίμα στις 13 Ιανουαρίου 2023 στην έγκριτο εφημερίδα σας, θα ήθελα να συμβάλω με μερικά σχόλια για τη σημασία του ελληνικού πολιτισμού ως διπλωματικό υπερόπλο στα Βαλκάνια (και όχι μόνο), έχοντας ζήσει και εργαστεί κατά τα 14,5 από τελευταία 16 χρόνια στα Δυτικά Βαλκάνια, 7 μήνες στη Ρουμανία και 5 μήνες στη Βόρεια Μακεδονία.
Πράγματι ο ελληνικός πολιτισμός βρίσκεται παντού, αλλά αυτό δεν αναδεικνύεται από την επίσημη Ελλάδα μια και τα σχετικά ιδρύματα πολιτισμού είναι υποβαθμισμένα, βρίσκονται σε ακατάλληλες περιοχές/κτίρια και δεν τιμούν τον ελληνικό πολιτισμό (νεότερο, βυζαντινό και αρχαίο).
Πράγματι η ελληνική γλώσσα χαίρει μεγάλης εκτίμησης στις χώρες των Βαλκανίων, αλλά δεν προωθείται όσο θα έπρεπε. Η διδασκαλία γίνεται μάλλον ερασιτεχνικά (βιβλία, έγκαιρη τοποθέτηση δασκάλων κ.λπ.), ενώ ιδιωτικές πρωτοβουλίες διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας δεν τυγχάνουν υποστήριξης από την πολιτεία μας.
Πράγματι η Ελλάδα προσέφερε πολλά στην οικονομία των χωρών αυτών τόσο λόγω των ιδιωτικών επενδύσεων (ιδιαίτερα την περίοδο 1995-2010), όσο και με το ΕΣΟΑΒ (Εθνικό Σχέδιο Ανοικοδόμησης των Βαλκανίων – που αφορούσε ειδικά τις χώρες της τέως Γιουγκοσλαβίας) αλλά αυτό παραμένει άγνωστο στο ευρύτερο κοινό των χωρών (πολύ περισσότερο δε στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη).
Οι παραπάνω καταστάσεις πρέπει να αξιολογηθούν σε σύγκριση με τις αντίστοιχες προσπάθειες άλλων χωρών. Και δεν προτείνω συγκρίσεις με τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, ή την Ιταλία, αλλά με την Ισπανία (που δεν έχει καμία ιστορική παρουσία στην περιοχή) αλλά ιδιαίτερα με την Τουρκία.
Η τελευταία έχει διεισδύσει σε όλες τις βαλκανικές χώρες με δημιουργία διδασκαλείων τουρκικής γλώσσας, τεμενών και ιδιαίτερα των επενδύσεων που είναι μεν (οι περισσότερες) ιδιωτικές, κατευθύνονται όμως και οργανώνονται από την κυβέρνηση της Τουρκίας με συντονιστή το TIKA – Turkish Cooperation and Coordination Agency.
Χρειάζεται λοιπόν να τονωθεί η παρουσία και ο ρόλος του ελληνικού πολιτισμού στις βαλκανικές χώρες.
Ταυτόχρονα η Ελλάς πρέπει να έχει ενισχύσει την παρουσία της στο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τον τίτλο Western Balkans Investment Framework (WBIF), το οποίο χρηματοδοτεί επενδύσεις στους τομείς υποδομών των μεταφορών, της ενέργειας, της κοινωνικής και ψηφιακής οικονομίας και του περιβάλλοντος στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.