Κύριε διευθυντά
Η οδός Αιόλου (από τον Αίολο, θεό των ανέμων, Οδύσσεια, κ) είναι ένας από τους αρχαιότερους και ιστορικότερους δρόμους των Αθηνών, αφού συνδέεται με το επίκεντρο της αρχαίας πόλης, την Ακρόπολη, στις βόρειες παρυφές της και την Αρχαία Αγορά προς δυσμάς. Εμφανίζεται, για πρώτη φορά, στο προσκήνιο της αθηναϊκής τοπογραφίας και ζωής, το 1833, με σχέδιο των πρώτων πολεοδόμων – αρχιτεκτόνων Σταμάτη Κλεάνθη και Εντουαρτ Σάουμπερτ.
Με την αρχική της ονομασία «Αιολική οδός» προβλεπόταν να είναι ενιαία ώς τα Πατήσια, αρχίζοντας από το Ωρολόγιο του Ανδρονίκου ή Κυρρήστου (Πύργος των ανέμων – Αέρηδες)· πράγμα, όμως, που δεν επιτεύχθηκε, γιατί το νέο σχέδιο του Klenze δημιούργησε την οδό Πατησίων, στον δήμο Βατής, απ’ όπου και η σημερινή ονομασία (Βατής>Μπατής>Πατής>Πατήσια).
Το 1836, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το λαμπρό κτίριο της Εθνικής Τραπέζης, είχε ιδρυθεί το πρώτο θέατρο Αθηνών, με άδοξο τέλος· στη διασταύρωση με την οδό Σταδίου υπήρχε μια δημοτική βρύση που δρόσιζε τους διαβάτες και τα υποζύγιά τους, και στην αρχική της αφετηρία υπήρχε το ιστορικό «Καφενείο των Γερόντων» του Χάφτα, αγωνιστή του ’21, από το οποίο η περιοχή ονομάσθηκε Χαφτεία (Χαυτεία).
Η οδός είχε μεταβληθεί σε εμπορικό κυρίως χώρο, που συνεχίζεται έως σήμερα, με εμπορικά καταστήματα επιχειρηματιών, υποκαταστήματα, εργαστήρια βιομηχανιών και μικροκαταστήματα τουριστικών ειδών. Ιδιαίτερο ρόλο διαδραμάτισαν τα καφενεία, όπως ο «Κρίνος» και το καφενείο «Η ωραία Ελλάς» (Αιόλου και Αγίου Μάρκου), στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Αθήνας στα μέσα του 19ου αιώνα. Γνωστές οι συγκεντρώσεις της αθηναϊκής κοινωνίας και οι συζητήσεις για την πολιτική κατάσταση της χώρας και την καταπάτηση των ελευθεριών από τους Βαυαρούς, με τους περίφημους στίχους: «Εως πότε η ξένη ακρίδα / έως πότε κουφός Βαυαρός / να δουλώνει τη δόλια πατρίδα, / εγερθείτε αδέρφια… καιρός».
Πέρα, όμως, από τις οικονομικές δραστηριότητες η οδός προσείλκυσε φορείς και άλλων χώρων. Δύο γραφικές εκκλησίες επιβεβαιώνουν τους αρμονικούς δεσμούς της χριστιανικής θρησκείας με την εμπορική τάξη. Η Αγία Ειρήνη (1806), στενότατα συνδεδεμένη με τις ιστορικές αναμνήσεις της πόλης, η πρώτη εκκλησία που χρησιμοποιήθηκε ως μητροπολιτικός ναός. Η Παναγία η Χρυσοσπηλιώτισσα (1836) (από την εικόνα της Θεοτόκου στο Μέγα Σπήλαιο) από τις πλουσιότερες ενοριακές εκκλησίες της Αθήνας.
Αλλά και στον χώρο της παιδείας διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Ακριβώς απέναντι από την αφετηρία της οδού, προς την πλευρά της Ακρόπολης, στεγάστηκε το πρώτο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1837), στην οικία του Σταμάτη Κλεάνθη – που ατένιζε υπερήφανα την οδό – επίκεντρο εμπορικής ζωής – συνδυασμός Κερδώου και Λόγιου Ερμή.
Στη διασταύρωση με τις οδούς Διογένους και Μάρκου Αυρηλίου βρισκόταν ο τουρκικός Μενδρεσές (Ιεροσπουδαστήριο), ένα κτίριο που χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή με τον μεγάλο πλάτανο στο προαύλιο τον οποίο χλεύασε ο ποιητής Αχιλλεύς Παράσχος, όταν κλείσθηκε εκεί ως συνωμότης της έξωσης του Οθωνα το 1862, με τους εξής στίχους:
Ω πλάτανε του Μενδρεσέ, στοιχειό καταραμένο,
της τυραννίας τρόπαιο σε φυλακή υψωμένο.
Θα έρθει ώρα πλάτανε, της χώρας μας Βαστίλη,
που ξυλοκόπους η οργή του έθνους θα σου στείλει.
Η ώρα αυτή δεν άργησε να έλθει. Το κτίριο κατεδαφίσθηκε το 1898, για ανασκαφές από την Αρχαιολογική Εταιρεία και ο πλάτανος έσπασε και εξαφανίσθηκε.
Από την οδό Αιόλου, τέλος, άρχισαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα γνωστοί στο ευρύ κοινό επιχειρηματίες, αλλά και πρωτοπόροι έμποροι (Δραγώνας, Λαμπρόπουλος, Λουμίδης, Σγούρδας, Θανόπουλος, κ.ά.), που σήμερα αποτελούν ανάμνηση ενός παλαιού καλού εμπορικού καιρού. Εν κατακλείδι, η οδός Αιόλου με την τόσο ενδιαφέρουσα ιστορία της αποτελεί ένα παράδειγμα δραστηριοποιήσεων και συνεχών προσπαθειών για ό,τι καλύτερο. (Βλ. Χρήστου Θ. Πανάγου, «Η οδός Αιόλου: ένας απ’ τους παλιότερους δρόμους της Αθήνας»).