Κύριε διευθυντά
Είναι γνωστό σε όλους πόσο αργεί η απονομή της δικαιοσύνης στην Ελλάδα και όχι μόνον, αλλά φαίνεται ότι ποτέ δεν είναι τόσο αργά.
Πριν από αρκετά χρόνια, στην αρχή περίπου της λειτουργίας της, είχε διεξαχθεί στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση η εικονική δίκη του Σωκράτη. Προσεκτικά επiλεγμένα μέλη στο πάνελ με δικαστές και ακαδημαϊκούς, ανάμεσά τους η Αννα Ψαρούδα-Μπενάκη και ο Αντώνης Παπαδημητρίου ως νομικός. Η διαδικασία υποδειγματική: Αναπτύχθηκαν εκατέρωθεν τα ανάλογα επιχειρήματα υπέρ και κατά. Το ενδιαφέρον έντονο από το ακροατήριο. Ακολούθησε ψηφοφορία. Υπήρχε διάχυτη η περιέργεια για το αποτέλεσμα, a posteriori, αλλά δεν υπήρχε καμία αγωνία, αφού όλα ήταν «εικονικά», κανένα κώνειο, δεν περίμενε κανέναν στο τέλος. Μόνο ένα ποτό για όλους.
Τώρα με λιγότερη, ομολογουμένως, καθυστέρηση, μόνον 200
χρόνων, ένα άλλο δικαστήριο συστάθηκε στο Πανεπιστημιακό Εργαστήριο του Winchester College, με αντικείμενο το ιδιοκτησιακό καθεστώς των Γλυπτών του Παρθενώνα, αφού ο Ελγιν, εκτός των άλλων, δεν φαίνεται να πλήρωσε ποτέ φόρους στο τελωνείο… για την εισαγωγή τους στη Βρετανία. Ανέκδοτο – αλλά καμία πληροφορία δεν είναι άχρηστη για την έκβαση μιας τόσο σοβαρής «δίκης» ή για ένα ντιμπέιτ – άσκηση, μεταξύ φοιτητικών ομάδων οι οποίες κλήθηκαν να επιχειρηματολογήσουν τόσο υπέρ όσο και κατά της ελληνικής και της βρετανικής πλευράς.
Το θέμα απασχολεί έντονα τη διεθνή κοινή γνώμη, ωστόσο, ελάχιστα έχουν γίνει γνωστά για την κατανόηση των συγκεκριμένων νομικών δικαιωμάτων (βλ. «Καθημερινή», 18 Μαΐου 2023).
Ομολογώ ότι χωρίς να ακυρώνει κανείς την «προσομοίωση», την προσπάθεια διερεύνησης και τις καλές προθέσεις του συγκεκριμένου «πειράματος», δύσκολα συμμερίζεται την αναδρομική «αισιοδοξία» των διοργανωτών ότι οι απόψεις του Βρετανού πρωθυπουργού θα μπορούσαν να είναι διαφορετικές εάν είχε συμμετάσχει ως φοιτητής σε τέτοιο εικονικό εργαστήριο.
Είναι γνωστό ότι ο «ιδανικός» κόσμος των πανεπιστημιακών αμφιθεάτρων απέχει πάρα πολύ από την αρένα των πάσης φύσεως αγορών.
Οπως ήταν αναμενόμενο, το «δικαστήριο» επιφυλάχθηκε να αποφασίσει για το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Αυτό άλλωστε δεν μπορεί να εξετασθεί αποκλειστικά με νομικά επιχειρήματα και από τόσο μεγάλη χρονική απόσταση.
«Το εικονικό εργαστήριο θα βοηθήσει κοινό και συμμετέχοντες».
Ας βοηθήσει και τους εμπλεκομένους να καταλάβουν ότι είναι καιρός να περάσουμε στη σφαίρα του μετα-δικαστικού, σε μια μετα-νομική θέαση στη «χώρα» του αυτονόητου. Στο δικαίωμα ενός «φυσικού» δικαίου.
Δεν θα κουράζομαι να το επαναλαμβάνω: Ο Παρθενώνας είναι ο μόνος ιδιοκτήτης. Και μια τέτοια αναγνώριση δεν θα συνιστούσε ήττα για καμία χώρα και κανένα μουσείο, αλλά μία νίκη και ένα χρυσό μετάλλιο στο πιο ψηλό βάθρο του πολιτισμού.