Kύριε διευθυντά
OPaul Johnson (1928) είναι ένας πολύ γνωστός και πολυγραφότατος Bρετανός δημοσιογράφος, ιστορικός, συγγραφέας. Eξεκίνησε ως σοσιαλιστής (εκδότης του περιοδικού New Statesman, 1956-1970) για να μεταστραφεί προς συντηρητικές απόψεις αργότερα. Tο 1977 εκυκλοφόρησε ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του με τον τίτλο Enemies Of Society (Eχθροί της Kοινωνίας). Σε σχετική κριτική στον Economist (21 Mαΐου 1977) σημειώνεται: «Oι εχθροί είναι εκείνοι, οι οποίοι θέλουν να αναδομήσουν την κοινωνία σε μία βάση βίας, αγριότητας, μαγικών δυνάμεων και ταπεινών παθών·… εκείνοι, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την αδηφάγο προώθηση ψευδοεπιστημών, παράλογων ημιθρησκειών και φαντασμαγορικών ουτοπιών».
Tο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου επιγράφεται A New Deuteronomy (Eνα Nέο Δευτερονόμιο) και είναι μία εξασέλιδη παρουσίαση δέκα νέων εντολών: «H πρώτη και ίσως η πιο σπουδαία είναι να ξαναδιακηρυχθεί η πίστη μας σε ηθικές απόλυτες βεβαιότητες». H δεύτερη εντολή: «Eπεται αυτής (της πρώτης) ότι κάποιες πράξεις είναι καθ’ εαυτές, πάντα και παντού wrong (κακές, εσφαλμένες, άδικες). O φόνος είναι πάντα κακός. Eτσι, όποιος επιχειρεί να δικαιολογήσει τη βία, το μεγαλύτερο κακό της εποχής μας, πρέπει να θεωρηθεί ύποπτος ως εχθρός της κοινωνίας […]. Πάνω απ’ όλα η βία δεν θα έπρεπε ποτέ να επιτρέπεται να αποδίδει, ή να φαίνεται ότι αποδίδει». Kατά την ταπεινή μου γνώμη, η απειλή θανάτου δι’ απεργίας πείνας αποτελεί εκβιασμό διά της διαπράξεως παρατεινόμενης βίαιης πράξεως. H πραγματοποίησή της είναι φόνος· φόνος της ίδιας της ύπαρξης του απεργούντος. Kαι δεν θα έπρεπε να αποδίδει. Παρ’ ημίν συμβαίνουν με τους εχθρούς της κοινωνίας ακριβώς τα αντίθετα. Διότι αγνοείται παντελώς η ηθική πλευρά των πολιτικών πράξεων. Aπόλυτος κυρίαρχος η σκοπιμότητα της στιγμής.
Nικ. Λ. Γ. Λιναρδατος
Πώς ισιώνει το στραβό
Κύριε διευθυντά
Ολοι το ξέρουμε, αλλά και από όλους φαίνεται ότι διαφεύγει, πως το στραβό δεν ισιώνει ούτε γρήγορα, ούτε άμεσα, ούτε με τη βία. Αν έτσι το προσπαθήσουμε είτε κλήμα είναι αυτό, είτε σπονδυλική στήλη, είτε χρόνια στρέβλωση μιας κοινωνικής κατάστασης, οι πιθανότητες να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι σχεδόν μηδενικές, ενώ το σπάσιμο είναι περίπου αναπόφευκτο. Παρ’ όλα αυτά, σοφοί άνθρωποι, πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις, στον ζήλο τους επάνω να φέρουν στον σωστό δρόμο σκολιές διαδρομές και χρόνιες αγκυλώσεις, δεν λαμβάνουν σοβαρά υπόψη αυτή την παράμετρο. Νομίζουν ότι είναι εύκολο να διορθωθούν χρονίζουσες καταστάσεις με μόνη την επίκληση του τι επικρατεί στην Αμερική ή στην Ευρώπη και ότι αυτό μπορεί αν έχει άμεση εφαρμογή και στη χώρα μας. Η κραυγή του Εθνικού μας Βάρδου «Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή» θεωρείται εύκολο σύνθημα για να εξεγείρει τα πλήθη και όχι σοφή παραίνεση για μακρόχρονη και κοπιαστική προσπάθεια.
Πάνω στον ενθουσιασμό τους πανεπιστημιακές αρχές και διοικήσεις μπορεί να μην το μέτρησαν σωστά ότι για να υπάρξουν έστω και σημάδια τέτοιας αλλαγής ίσως να μην είναι αρκετή ολόκληρη η περίοδος της θητείας του αξιώματός τους και τους καρπούς των προσπαθειών τους να δρέψουν οι επόμενοι. Οταν μάλιστα για τη χρονίως διαταραγμένη και νοσούσα σχέση διδασκόντων – διδασκομένων δεν έχει επιλεγεί η ειλικρινής αλλά συγχρόνως πολύ επώδυνη μέθοδος. Οταν οι διδάσκοντες γνωρίζουν πόσο καλή είναι η σχέση αυτή στα ξένα πανεπιστήμια, αλλά αυτοί δεν θέτουν κύριο σκοπό και μέλημά τους να την επιτύχουν και στο δικό τους πανεπιστήμιο. Αυτό όμως θέλει κόπο, χρόνο, υπομονή, καλή διάθεση, έμπνευση κι ενθουσιασμό.
Η κρατούσα θλιβερή κατάσταση δεν πρέπει να αποθαρρύνει τις προσπάθειες για την απρόσκοπτη λειτουργία των πανεπιστημιακών οργάνων και τη συνέχιση των μαθημάτων. Αυτό όμως δεν πρέπει να γίνεται με πνεύμα επιβολής και αντιπαλότητας αλλά με έμπρακτη διάθεση συναίνεσης και συνεργασίας για την επίτευξη ενός κοιού σκοπού.
Ναι, αλλά όταν δεν υπάρχει καμιά διάθεση συνεργασίας από την αντίθετη πλευρά; Και τότε ακόμη η συνέχιση της προσπάθειες είναι η μόνη οδός. Δεν υπάρχει περίπτωση ότι μια τέτοια προσπάθεια δεν θα φέρει καρπούς. Σε ολόκληρο τον κόσμο έφερε. Γιατί η Ελλάδα να αποτελέσει εξαίρεση;
Ανδρεας Κ. Ντεληθεος – Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Καβάλας και Σερρών