Περί των προσφύγων
Κύριε διευθυντά
Περιττεύει, νομίζω, να τονίσω γι’ άλλη μία φορά το όνειδος που αντιπροσωπεύει για ολόκληρη τη Δύση, και ιδιαίτερα για την Ευρωπαϊκή Ενωση, το εφιαλτικών πλέον διαστάσεων θέμα της αντιμετώπισης των προσφύγων, το οποίο έχει επιρριφθεί στους ώμους, της Ελλάδας που επιπλέον διέρχεται τρομακτική οικονομική κρίση. Εχω όμως να προτείνω το αυτονόητο. Αντί η Ευρωπαϊκή Ενωση να περιορίζεται στην εκ μέρους της έκφραση αποτροπιασμού για τους καθημερινούς πνιγμούς που σημειώνονται στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Μικράς Ασίας και των ελληνικών νησιών, αντί να περιορίζεται σε ανόητα και κυρίως ανέξοδα ευχολόγια για την επίλυση των προβλημάτων που η Δύση προκάλεσε στην Εγγύς Ανατολή, θα μπορούσε δραστικά να συνδράμει στην ανακούφιση των προσφύγων. Μάλιστα η άμεση ενδιαφερόμενη Ελλάδα θα μπορούσε και μόνη της να αναλάβει πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση. Αρκεί να ναυλώσει μερικά πλοία που θα μεταφέρουν όλους τους πρόσφυγες σώους και αβλαβείς στη χώρα μας αντί να τους εγκαταλείπει στο έλεος των Τούρκων περαματάρηδων – και όχι δουλεμπόρων, όπως τους χαρακτηρίζει ανόητα ο Τύπος. Οι πρόσφυγες μάλιστα, που ξοδεύουν ολόκληρη περιουσία για τα δεδομένα τους προκειμένου να φτάσουν ώς εδώ, θα μπορούσαν ακόμα και να πλήρωναν το ναύλο, που τον πληρώνουν άλλωστε για να σκυλοπνίγονται και τον ξαναπληρώνουν στα λεωφορεία που τους μεταφέρουν στην Ειδομένη. Οι πρόσφυγες είναι έτσι κι αλλιώς αποφασισμένοι να περάσουν πάση θυσία στην Ευρώπη και τίποτα δεν είναι ικανό να τους σταματήσει στην απόφασή τους αυτή. Με τούτη τη λύση αποφεύγονται οι πνιγμοί με τις τραγικές επιπτώσεις στους συγγενείς και στους ομοεθνείς τους. Εξάλλου πλήττεται όλο το ανθηρότατο τουρκικό εμπόριο γύρω απ’ αυτό το ζήτημα κι επομένως παύει η εκμετάλλευση των απελπισμένων αυτών φυγάδων από τους αετονύχηδες και τυχάρπαστους Τούρκους. Και τέλος, η Ελλάδα αποφεύγει την κοινωνική αναστάτωση καθώς και την καθημερινή οικονομική αφαίμαξη, γλιτώνοντας τα υπέρμετρα έξοδα που συνεπάγεται η κινητοποίηση της κρατικής μηχανής για τη σωτηρία και την περίθαλψη των ναυαγών (Λιμενικό, ελικόπτερα, σίτιση, νοσήλια, νεκροτομεία κ.λπ.).
Φοιβος Ι. Πιομπινος
Ευρωπαϊκή υποκρισία
Κύριε διευθυντά
ΟGideon Rachman στο άρθρο του «Greek Debt key to Refugee Crisis» (Financial Times, 26.1.2016) πρότεινε τη δημιουργία στρατοπέδων προσφύγων σε ελληνικά νησιά, που θα μπορούσαν να εκτονώσουν την πίεση που δέχεται η Ευρώπη και να διευκολύνουν τις κυβερνήσεις της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Δανίας και της Σουηδίας να κινηθούν σε ήρεμα πολιτικά νερά. Σε ανταπόδοση, πάντα κατά τη γνώμη του, το Βερολίνο κυρίως αλλά και οι υπόλοιποι δανειστές θα μπορούσαν να πάρουν την πρωτοβουλία να διαγράψουν ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους. Υπάρχουν, βέβαια, σοβαρά τεχνικά αλλά κυρίως νομικά προβλήματα για την υλοποίηση μιας παρόμοιας ευρωπαϊκής οικονομικής πρωτοβουλίας. Εμπλέκονται όμως και κρίσιμα πολιτικά ερωτήματα.
Η Ευρώπη απαιτεί από την Ελλάδα να σφραγίσει τα σύνορά της μπροστά στη συνεχή ροή προσφύγων ή μεταναστών από μουσουλμανικές χώρες. Ταυτόχρονα, όμως, η Ευρώπη επιμένει πως οι άνθρωποι (μετανάστες ή/και πρόσφυγες) πρέπει να διασώζονται από τις άγριες θάλασσες και να απολαμβάνουν πολιτισμένες συνθήκες φροντίδας και εγκατάστασης. Στόχος της Ευρώπης καταλήγει να γίνει η Ελλάδα αποθηκευτικός χώρος ανεπιθύμητων ψυχών, διατηρώντας την ίδια στιγμή τη συνείδηση των Ευρωπαίων καθαρή. Και με την Ελλάδα τι γίνεται; Ανοίγοντας στρατόπεδα για έγκλειστους ανθρώπους πάνω σε ελληνικά νησιά φέρνει αναπόφευκτα πίσω μνήμες της σκοτεινής περιόδου της δικτατορίας των συνταγματαρχών – με απίστευτα οδυνηρές πολιτικές συνέπειες. Θα είναι σαν να φιλοξενούνται άτομα σήμερα στο Αουσβιτς, στο Νταχάου ή στο Μπέργκεν. Και τι θα συμβεί αν η κατάσταση στη Συρία δεν βελτιωθεί και οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν σύντομα να επιστρέψουν; Θα γίνουν τα στρατόπεδα αυτά μόνιμα; Τι θα ξανασκεφθεί τότε η Ευρώπη – και πότε;
Πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες διατηρούν εξαιρετικά καλές σχέσεις με χώρες (συμπεριλαμβανόμενης της Τουρκίας) που ενθαρρύνουν μετανάστες ή πρόσφυγες να διαφεύγουν προς τη Δύση. Εμφανίζονται όμως –οι ευρωπαϊκές αυτές χώρες– εντελώς αδιάφορες όταν τα κράτη αυτά αρνούνται να δεχθούν πίσω πολίτες τους που επαναπατρίζονται.
Τι πρέπει να κάνει τότε η Ελλάδα; Διπρόσωποι Ευρωπαίοι (που απαιτούν οργανωμένη και ελεγχόμενη είσοδο σε συνοριακές χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, αλλά που αρνούνται να θυσιάσουν κάποια συμφέροντα –όπως οι πωλήσεις όπλων σε ισλαμικές χώρες του Τρίτου Κόσμου– όταν χρειασθεί να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των χιλιάδων εγκλωβισμένων ψυχών εκεί) για το μόνο που δείχνουν να νοιάζονται είναι να αποτρέψουν το πρόβλημα στο να φθάσει στα σύνορά τους.
Η απειλή να εκδιωχθεί η Ελλάδα από τη Σένγκεν είναι διπλά υποκριτική. Η Ελλάδα δεν μοιράζεται σύνορα με καμία χώρα της Σένγκεν. Δεν αποτρέπεται λοιπόν έτσι η ροή μεταναστών. Στόχος είναι το σφράγισμα των συνόρων μεταξύ Ελλάδας και βορείων (εκτός Ε.Ε.) γειτόνων της. Με αποκλειστικό σκοπό το μποτιλιάρισμα των προσφύγων στην Ελλάδα!
Ανδρεας Ανδριανοπουλος – Πρ. υπουργός, Δ/ντής Ινστιτούτου Διπλωματίας
H περίοδος 1946-1949
I
Kύριε διευθυντά
Mε αφορμή την επιστολή του κ. Mιλτιάδη Πολύβιου, που δημοσιεύθηκε στο φύλλο της εφημερίδας σας της 9ης Δεκεμβρίου, θα θέλαμε να σημειώσουμε τα εξής: H ονομασία της ένοπλης ανταρσίας των κομμουνιστών, κατά την περίοδο 1946-1949, έχει απασχολήσει και άλλες φορές στο παρελθόν την «Kαθημερινή» και γενικά τον ελληνικό Tύπο.
Συμμοριτοπόλεμος είναι το πραγματικό της όνομα και μάλιστα έξωθεν κινούμενος. Eτσι τον γνώρισε και τον έζησε ο ελληνικός λαός. H έπειτα από δεκαετίες μετονομασία του εις «Eμφύλιο Πόλεμο», με τη δικαιολογία του κατευνασμού των παθών και της εθνικής συμφιλιώσεως, εξυπηρετεί μάλλον πολιτικές και κομματικές σκοπιμότητες, γιατί το κράτος και ο λαός είχαν ήδη αλλάξει σελίδα στο θέμα αυτό.
Πλην της παραπομπής του κ. Xρήστου Γιανναρά στο μελέτημα του Nίκου Mαραντζίδη, θα ήθελα να αναφερθώ σε μία πηγή που δεν μπορεί κανείς εύκολα να αμφισβητήσει.
Πρόκειται για την ημερήσια διαταγή της 25ης Iουνίου 1948 του Θεμιστοκλή Σοφούλη, πρωθυπουργού της χώρας, προς τις μαχόμενες Eνοπλες Δυνάμεις, κατά την επίσκεψή του στην Kοζάνη, που χαρακτηρίζει την κομμουνιστική ανταρσία «συμμοριτισμό, που εξυπηρετεί κατακτητικές βλέψεις των γειτόνων μας».
Tην ημερησία αυτή διαταγή έχει δημοσιεύσει «H Kαθημερινή» στο φύλλο της 28/8/1999 και ίσως θα ήταν σκόπιμο να την ξαναδημοσιεύσετε. Aς σημειωθεί, δε, ότι ο Θεμιστοκλής Σοφούλης δεν ανήκε, ως γνωστόν, στη δεξιά παράταξη. Γνώριζε καλά τις σχέσεις του KKE με τον Kομιντέρν και τη Mόσχα, την τοποθέτησή του υπέρ της ανεξάρτητης Mακεδονίας, αλλά και τις σχέσεις του με τις προς Bορράν γειτονικές χώρες. Συνεπώς ήξερε πολύ καλά τι ακριβώς έλεγε.
Tριανταφυλλος Παναγοπουλος – Kηφισιά
II
Kύριε διευθυντά
Στη βαρύνουσα γνώμη του αείμνηστου Aντώνη Kαρκαγιάννη, διευθυντή της «K», που αμφισβητούσε τον όρο «εμφύλιος» –μιλούσε για ανταρσία– επιτρέψτε μου να προσθέσω κάτι, που ίσως έχει ξαναειπωθεί, ότι τον όρο «εμφύλιος» επέβαλε εκείνη η πρώτη, για πρώτη φορά, αριστερή κυβέρνηση του Aνδρέα Παπανδρέου – ο Kων. Kαραμανλής τοποθετούσε τον Aνδρέα αριστερά της Aριστεράς· η αριστεροσύνη του Aλέξη ωχριά μπροστά σ’ εκείνη του Aνδρέα, πριν από την κωλοτούμπα, όμως – «χαρισματικοί» και οι δύο, τρομάρα μας.
Συνέβη στο χωριό τον καιρό εκείνο: μια ομάδα από τρεις τέσσερις «κατσαπλιάδες» κατά τους δεξιούς, «αγωνιστές του Δημοκρατικού Στρατού», κατά τους αριστερούς, ήρθαν «κατάλυμα» για φαγητό και ύπνο, στης Mήτραινας το σπίτι, η οποία, όπως και άλλοι χωριανοί, πρόσφερε «θεληματικά», δηλαδή θέλοντας και μη, τη φιλοξενία της «για τον αγώνα». Eτσι μας έλεγαν, όταν μας άδειαζαν το αμπάρι με το ψωμί της οικογένειας· αντίθετα, ο Aρης B. είχε τιμωρήσει παραδειγματικά το ανταρτόπουλο που έκλεψε μια κότα, γι’ αυτό, αν και ο λαός πεινούσε, το ψωμί δεν έλειψε από τον EΛAΣ.
Eνώ, λοιπόν, έτρωγαν και έπιναν ό,τι καλό βρέθηκε στο ταπεινό τραπέζι –σε τέτοιες στιγμές ακόμη και οι πιο τραχείς πολεμιστές ημερεύουν, οι αντιπαλότητες αμβλύνονται– η θεία Mήτραινα, ενθουσιασμένη με τον ταξικό εχθρό, ύψωσε την κούπα της κι ευχήθηκε:
«Στην υγειά σας, βρε παιδιά, κι ο Θεός να τα φέρει δεξιά». «Oχι δεξιά, θεια, αριστερά!». «Θεός φυλάξοι, γιε μ’, αριστερά στέκει ο εξαποδώ», εξανέστη η γριά, έφτυσε τρεις φορές στον κόρφο της και σταυροκοπήθηκε άλλες τρεις, για να ξορκίσει το κακό. «Δεξιά, να ξέρετε, είναι το σωστό!». Δεξιά η γριά, αριστερά οι αντάρτες, κόντεψε να έρθουν στα χέρια, βοηθούντος και του άκρατου οίνου.
O χώρος δεν επιτρέπει για περισσότερα ευτράπελα (τα σοβαρά δεν παριγράφονται) τα οποία, από μόνα τους, θα έδειχναν ότι στον Eμφύλιο αφανίστηκε ο ανθός των Eλλήνων, χωρίς να ξέρουν γιατί. Aκόμη και σήμερα, κάποιες ακραίες πολιτικές μερίδες αγωνίζονται να εξάψουν στην καρδιά μας νέο ζήλο υπέρ της μιας ή της άλλης άκρης του συνδρόμου Δεξιά-Aριστερά, αλλά ήδη αχνοφαίνεται ότι το μυαλό αρχίζει να αντιστέκεται, για πρώτη φορά. Iσως, κάποτε, να πρυτανεύσει η άποψη: «Aσπρη γάτα, μαύρη γάτα… ποντίκια πιάνει;». Πρακτική συνέπεια της αντίληψης αυτής είναι ότι η κομμουνιστική Kίνα βρίσκεται σήμερα στη θέση όπου βρίσκεται, ενώ οι δογματικοί του υπαρκτού σοσιαλισμού «έγραψαν ιστορία». Eτσι παρηγορούσε τους υπουργούς που απέλυε ο ημέτερος Aνδρέας.
Iωαννης Aθ. Mακρης – Kαστέλλια Παρνασσίδος