Κύριε διευθυντά
Τρεις ευυπόληπτοι καθηγητές Οικονομικών Σχολών, με επιστολή τους που δημοσιεύσατε με αφορμή τη δικαστική διένεξη μεταξύ του Ελληνα ΥΠΕΞ και των υπευθύνων της λογοτεχνικής επιθεώρησης Athens Review of Books (ARοB), εκφράζουν την αγωνία και την ανησυχία τους για τις «ελευθερίες του λόγου και του Τύπου στη χώρα, καθώς και για τη διεθνή φήμη της σαν κράτος δικαίου»(!), όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα.
Κατ’ αρχάς, πρέπει να επισημανθεί ότι το εν λόγω θέμα ενέχει κυρίως και προεχόντως νομική και θεσμική διάσταση. Πρέπει δε να καταστεί σαφές ότι, αναμφισβήτητα, η ελευθερία του λόγου και του Τύπου αποβαίνει στοιχείο του δημοκρατικού πολιτεύματος, με την προϋπόθεση ότι ασκείται σε εναρμόνιση με το νομοθετικό πλαίσιο που έχει θεσπίσει η δημοκρατικά συντεταγμένη πολιτεία. Διότι, εάν υιοθετήσουμε την αντίθετη εκδοχή, ότι, δηλαδή, η ελευθερία του Τύπου είναι ασύδοτη και δεν υπόκειται σε περιορισμούς οι οποίοι προστατεύουν τα δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών, τότε η εν λόγω ελευθερία μετατρέπεται σε μέσον επιβολής, βίας και εξόντωσης των προσώπων στα οποία αναφέρεται.
Κατά δεύτερον, δεν μπορεί χωρίς ακριβή γνώση των γεγονότων, χωρίς γνώση της δικογραφίας, της δικαστικής εξέλιξης της υπόθεσης και του σκεπτικού των αποφάσεων, να αποδίδονται αβασάνιστα βαρύτατες κατηγορίες κατά υψηλών αξιωματούχων μιας κυβέρνησης της Ε.Ε. (π.χ. ότι το έντυπο διώκεται για πολιτικούς λόγους, ο Ελληνας ΥΠΕΞ λογοκρίνει άλλους και υποβαθμίζει τη φήμη της χώρας). Οι κύριοι συντάκτες της επιστολής, οι οποίοι δεν φαίνεται να είναι γνώστες της υπόθεσης, θα έπρεπε να ξέρουν ότι η νομική επιστήμη βασίζεται σε γεγονότα και συγκεκριμένα στοιχεία. Και ότι οι εκδότες του περιοδικού καταδικάστηκαν, όχι για πολιτικούς χαρακτηρισμούς εις βάρος του υπουργού Εξωτερικών, αλλά για συγκεκριμένες συκοφαντικές αναφορές ως προς τις σπουδές και την πολιτική του δράση.
Αλλωστε, η υπόθεση ΥΠΕΞ κατά ARοB ήχθη ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων, τα οποία αποφάνθηκαν κατά τρόπο αμετάκλητο επί της συγκεκριμένης διαφοράς. Ακόμα, επειδή επανειλημμένως έχει γίνει λόγος για χειραγώγηση της Δικαιοσύνης από την πολιτική εξουσία, στην προκειμένη από τον υπουργό Εξωτερικών, σημειώνουμε ότι η διαφορά άνοιξε πέντε χρόνια προτού γίνει υπουργός ο κ. Νίκος Κοτζιάς, ενώ η πρωτόδικη, καταδικαστική απόφαση ελήφθη δύο χρόνια προτού υπουργοποιηθεί. Τότε, μάλιστα, προτάθηκε στην ARoB να ζητήσει συγγνώμη και εκεί να τελειώνει το όλο θέμα, αλλά αρνήθηκε. Αλλά και στη συνέχεια, παρά τις δικαστικές αποφάσεις, δεν προέβησαν ούτε καν σε μία συγγνώμη.
Επίσης, πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα ότι η εν γένει λειτουργία της δικαστικής εξουσίας και ο σεβασμός στις αποφάσεις των δικαιοδοτικών οργάνων αποτελούν sine qua non και προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία ενός δημοκρατικού πολιτεύματος.
Και πρέπει επιτέλους να επιλέξουμε εάν και σε ποιο βαθμό η δικαστική λειτουργία στη χώρα μας είναι ανεξάρτητη και επιτελεί τον εκ του Συντάγματος καθορισμένο θεσμικό της ρόλο.
Εν κατακλείδι, η αποστροφή της επιστολής των τριών αξιότιμων συναδέλφων, κατά τρόπο αβασάνιστο και αναπόδεικτο «για δικαστικούς υφιστάμενους», συνιστά προδήλως ευθεία προσβολή της θεσμικής ανεξαρτησίας της δικαστικής λειτουργίας στη χώρα μας, γεγονός που μόνο προβληματισμό και λύπη προκαλεί.
Διονυσης Φιλιππου, Επίκουρος καθηγητής Νομικής Σχολής – δικηγόρος
Χαρης Παπαχαραλαμπους, Αναπληρωτής (επ.) καθηγητής Τμήματος Νομικής Πανεπιστημίου Κύπρου – δικηγόρος