Ελίτ, μνημόνια και προσαρμογές

Ελίτ, μνημόνια και προσαρμογές

Κύριε διευθυντά

Η χώρα μας διάγει τυπικά την τελευταία περίοδο του τρίτου διαδοχικού μνημονίου με επώδυνες προσαρμογές σε δομές του κράτους και της οικονομίας, άλλοτε ορθολογικές και άλλοτε αμιγώς εισπρακτικές. Ενα από τα κριτήρια αξιολόγησης του επώδυνου της προσαρμογής συνιστά και το ανθρώπινο δυναμικό που υποχρεώθηκε να μεταναστεύσει στο εξωτερικό (περίπου 4,5% του πληθυσμού) προς αναζήτηση εργασίας. Μεταξύ των παραγόντων που ώθησαν την Ελλάδα σε αναγκαστική προσαρμογή από το 2010 και έπειτα συμπεριλαμβάνεται η αποτυχία ορισμένων ελίτ (élite) να άρουν αποτελεσματικά συστημικές παθογένειες, όπως φαινόμενα αναξιοκρατίας και υπονόμευσης θεσμών και κανόνων μέσω υποκατάστασής τους από ιδιοτελή, διαπροσωπικά δίκτυα πελατειακών διευθετήσεων. Ο ρόλος των εν λόγω ελίτ στην «καλλιέργεια» αυτών των φαινομένων, ιδίως πριν από το 2010, εκτιμάται ότι συνιστά μεσολαβητικό παράγοντα που ενδεχομένως μπορεί, εν μέρει, να ερμηνεύσει την αποτυχία «αλλαγής παραδείγματος» στην Ελλάδα έως τότε. Μετά το 2010 και παρά την εφαρμογή επώδυνων προσαρμογών, η αντίσταση συναφών ελίτ που αναπαράγουν πιστά πελατειακές πρακτικές υποβοηθά την ερμηνεία της αποτυχίας αλλαγής.

Η κοινωνική κινητικότητα εντός των ελίτ θα μπορούσε να υποστηρίξει τη διαδικασία ορθολογικών προσαρμογών, υπό την προϋπόθεση ότι τα νέα πρόσωπα θα είναι «φορείς αλλαγής» (change agents) και ανάδυσης πλαισίου αξιών που π.χ. προτάσσει τη φιλοπονία έναντι της φυγοπονίας, την αξιοκρατία έναντι της ευνοιοκρατίας. Οι «φορείς αλλαγής» θα χρειαστεί να απορρίπτουν ολικά πρακτικές παθογενούς αξιακού περιεχομένου που –αναπαραγόμενες– συνέβαλαν αρνητικά στην εμπέδωση θεσμών και κανόνων στη χώρα μας, αντιπαραβάλλοντας οικουμενικά ιδανικά και προσήλωση στο καθήκον.

Γιωργος Οικονομου, Μεταδιδακτορικός ερευνητής ΕΚΠΑ

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή