Κύριε διευθυντά
Η φιλία μου με τον Αγγελο Δεληβορριά άρχισε πριν από 25 χρόνια με την ίδρυση των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη. Ημουν ήδη 50 χρόνων – μια ηλικία που δεν κάνεις πια εύκολα φιλίες. Κι όμως με τον Αγγελο γίναμε φίλοι. Συνεργαστήκαμε, μοιραστήκαμε προσωπικές ανησυχίες και έγνοιες, δουλέψαμε μαζί. Εμαθα δίπλα του πάρα πολλά, που νιώθω σήμερα υποχρεωμένη να τα μεταδώσω σε άλλους. Τον εκτιμούσα και τον αγαπούσα και μου το ανταπέδιδε.
Ηδη γράφτηκαν πολλά και θα γραφούν κι άλλα. «Το Μουσείο Μπενάκη έχασε τον Αγγελό του», «Ο πολιτισμός έχασε τον άγγελό του», «Εφυγε η ψυχή του Μουσείου Μπενάκη»…
Ε, λοιπόν, όχι. Ο Αγγελος δεν έφυγε. Ο Αγγελος θα φύγει μόνον όταν εμείς οι φίλοι, οι συνεργάτες και οι μαθητές του πάψουμε να ποτίζουμε το δέντρο που φύτεψε. Γιατί σημασία δεν έχει να ζει μέσα μας, κάτι που το θεωρώ δεδομένο, αλλά να συνεχίσουμε με πίστη και όραμα το έργο του.
«Κάθε αποχαιρετισμός είναι δύσκολος», έγραφε ο ίδιος για τη Φαλίτσα Ρίζου το 2002, «αλλά η απώλεια ελαφραίνει από τη θαλπωρή των αναμνήσεων, από τη συναίσθηση του χρέους, από την ανάγκη της εκπλήρωσης του χρέους σε αυτόν που φεύγει».
Σε εμάς τώρα μένει να αναδιπλώσουμε τα μανίκια, όπως το έκανε μεταφορικά και κυριολεκτικά ο ίδιος, και να ενεργοποιήσουμε το περιεχόμενο της έννοιας του πολίτη, ως εσωτερική ανάγκη επικοινωνίας και προσφοράς.
Σου χρωστάμε αν όχι ένα μουσείο, τουλάχιστον μία έκθεση, ένα αφιέρωμα στη γενιά του ’60.
Περίμενα να τον ακούσω στην Ακαδημία Αθηνών. Ας αναλάβει η Ακαδημία την έκδοση της εναρκτήριας ομιλίας του.
Τον θυμάμαι ευθυτενή, σοβαρό, με τα χέρια απλωμένα στο ύψος των ώμων σαν φτερά να ετοιμάζεται να χορέψει «ωραίος ως Ελλην».
Μαρω Καρδαμιτση – Αδαμη