Ο Aλεξανδρινός που έγινε γκόλφι

Ο Aλεξανδρινός που έγινε γκόλφι

Κύριε διευθυντά

Οι γράφοντες Ελληνες έγιναν πολλοί και δικαιολογείται ο  σαρκασμός ότι ενώ δεν έμαθαν να διαβάζουν, κάνουν υπερωρίες στο γράψιμο. Το φαινόμενο καταγράφεται και με τη μορφή φιλολογικής πολυπραγμοσύνης που υποδύεται την κριτική ανάλυση και αποδύεται με ζήλο στη μεταφορά της τεχνολογίας των αξονικών τομογραφιών επί του σώματος της νεοελληνικής γραμματείας. Συνεπώς, είναι ίσως σκόπιμο να γίνουν μερικές αποσαφηνίσεις. Λόγου χάριν: Η διαφορά ανάμεσα στο βιβλίο τσέπης και στο εγκόλπιο είναι πως το πρώτο χωράει στην τσέπη και μεταφέρεται εύκολα, ενώ το δεύτερο έχει την ιερότητα του φυλαχτού – είναι γκόλφι. Κατ’ αναλογίαν η διαφορά μεταξύ Καβάφη και των άλλων μεγάλων σύγχρονων ποιητών μας είναι ότι έγινε εγκόλπιο-γκόλφι σε κλίμακα μεγαλύτερη από τα όρια του παγκόσμιου Ελληνισμού και πήρε η καθιέρωσή του διαστάσεις οικουμενικές.

Οι «άλλοι», πρωτίστως τα Νομπέλ (Σεφέρης, Ελύτης) εξασφάλισαν επίσημη οικουμενικότητα που είναι όμως κάτι διαφορετικό από την ιδιαίτερη και εντελώς προσωπική εγγραφή στο εγκόλπιο, στο φυλαχτό ανθρώπων κάθε κουλτούρας και κάθε πατρίδας. Αυτό  έγινε «ανεπαισθήτως» με τον Καβάφη. Την εγγραφή στο εγκόλπιο-φυλαχτό οι δύο μεγάλοι ποιητές μας την πέτυχαν μόνο στα όρια του Ελληνισμού. Ως προς τούτο, δεν υστερούν, βέβαια, ποιητές όπως ο Ρίτσος, ο Βάρναλης, ο Εμπειρίκος, ο Εγγονόπουλος, ο Αναγνωστάκης, ο Χριστιανόπουλος  και άλλοι, σε μια σειρά που θα έπιανε αρκετές σελίδες, αν εξαντλούσαμε τον κατάλογο. Η ποίησή τους έχει αγγίξει καρδιές Ελλήνων όπου γης. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα κέρδισαν και την οικουμενικότητα εκείνη που ανήκει στον χώρο της ιδεολογικής στράτευσης. (Η διάκριση πανελλήνιας – οικουμενικής αναγνώρισης ίσχυσε και ως προς τους παλιότερους: Σολωμό, Κάλβο,  Παλαμά, οι οποίοι συγκλόνισαν την εθνική ψυχή – ο πρώτος δόνησε και τις λυρικές ευαισθησίες της Ευρώπης.)

Δεδομένης της σχετικής φιλολογικής ομφαλοσκόπησης, ιδού η αφορμή για μια διαπίστωση και μια ευχή: Στις αρχές του 20ού αι. η διαμάχη μεταξύ Σολωμικών και Παλαμικών οδηγούσε αντικειμενικά στην αποδόμηση αμφοτέρων των ποιητών. Στον 21ο αιώνα η μικροχειρουργική ανατομία του έργου των Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη, ιδίως δε του πρώτου, πετυχαίνει το ίδιο. Τα «ευρήματα» παραπέμπουν σε νεκροψία και νεκροτομή. Δεν έχουν σχέση με το θαύμα της ποιητικής πνοής. Είθε η αύρα της ν’ άγγιζε τους «ανατόμους».

Γερασιμος Μιχαηλ Δωσσας, Θεσσαλονίκη

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή