Κύριε διευθυντά
Στο κύριο άρθρο της 14ης Αυγούστου γράφετε ότι «η μάχη, βέβαια, θα κερδηθεί μόνο εάν υλοποιηθούν στον χρόνο που έχουν εξαγγελθεί οι φοροελαφρύνσεις, που θα στερήσουν στους παραβάτες το τελευταίο ελαφρυντικό». Φοβάμαι πως, ακόμη και εάν υλοποιηθούν οι εξαγγελίες αυτές, δεν αρκούν για να περιορίσουν τη φοροδιαφυγή, αφού η συνολική επιβάρυνση θα εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλή για μια μεγάλη μερίδα των φορολογουμένων.
Το πρόβλημα είναι όμως πολύ πιο σύνθετο, εξαιτίας του γεγονότος ότι η πλειονότητα των Ελλήνων συμμετέχει στο «άθλημα» της φοροδιαφυγής, αφού π.χ. ακόμη και ένας μισθωτός που δεν μπορεί να αποκρύψει εισοδήματα, συνήθως αποδέχεται ευχαρίστως μια γενναία έκπτωση από έναν τεχνικό προκειμένου να μην λάβει απόδειξη.
Την ίδια στιγμή, η συστηματική άσκηση βίας κατά των ελεγκτών της ΑΑΔΕ πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα, αφού αποτελεί και αυτή ένδειξη ότι το πρόβλημα βρίσκεται στο ίδιο το φορολογικό σύστημα, που έχει οδηγήσει πολλούς σε απόγνωση. Οταν η φοροδιαφυγή είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση –η χώρα μας έχει το δεύτερο μεγαλύτερο «κενό» ΦΠΑ στην Ευρώπη–, δεν μπορούμε να την αποδίδουμε σε αντικοινωνική ή παραβατική συμπεριφορά.
Η φοροδιαφυγή εξαρτάται από οικονομικούς παράγοντες (π.χ. την πορεία της οικονομίας, το επίπεδο απασχόλησης, το ύψος των φορολογικών επιβαρύνσεων, τα πρόστιμα και την πιθανότητα σύλληψης), αλλά και από μη οικονομικούς, όπως η ανταποδοτικότητα και η λογοδοσία του κράτους και η αντίληψη του πολίτη για το εάν και σε τι βαθμό φοροδιαφεύγει ο γείτονάς του. Ετσι, η λύση δεν βρίσκεται ούτε στην καταστολή ούτε σε γραφικές «καμπάνιες συμμόρφωσης» απευθυνόμενες σε τουρίστες που ήρθαν για τα καλοκαιρινά μπάνια τους στην Ελλάδα. Βρίσκεται στον επανασχεδιασμό του συστήματος, στην εκλογίκευση των επιβαρύνσεων και στην περίφημη «επανίδρυση» του κράτους, κάτι όχι εύκολο. Πρέπει, ωστόσο, να το προσπαθήσουμε δεδομένου ότι εδώ και δεκαετίες τα δρακόντεια μέτρα καταστολής το μόνο που περιόρισαν ήταν την ελευθερία των πολιτών και την ανάπτυξη.
Βασιλης Μασσελος