Κύριε διευθυντά
Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις, όπως είπε ο Τσαρούχης – όνομα εκφραστικό πολλών στοιχείων της ελληνικής πραγματικότητας. Ομως, ας μου επιτραπεί να δηλώσω ότι ΔΕΝ τολμώ να επικαλεστώ καμία ιδιότητα πλην της αυστηρά και τυπικά επαγγελματικής –όποια ήταν αυτή–, ούτε κανένα ιδιάζον χαρακτηριστικό ή κοινωνική αρετή (όπως πιθανόν συνηθίζεται από άλλους) εκτός εκείνων τα οποία τυχόν έχουν επωνύμως και υπευθύνως αναγνωριστεί από τρίτους. Δεν θα έλεγα ποτέ, λόγου χάριν, ότι είμαι ένα κοινωνικώς ευαίσθητο άτομο ή ακόμη ότι είμαι ποιητής ή αριστερός.
Παρά ταύτα, δεν αποφεύγω να δηλώσω ότι όσοι (δια)δηλώνουν αριστεροί δεν με πείθουν όσο δεν αποδεικνύουν, όχι πολιτικό, αλλά βαθύτατα ηθικό αριστερισμό. Την ίδια επιφύλαξη έχω για όσους δηλώνουν πως είναι ποιητές – γιατί το «αριστερός» και το «ποιητής» προϋποθέτουν την ίδια εξαγνιστική έμπνευση που υπερβαίνει το άτομο και, στην πρώτη περίπτωση, το ανάγει στο σύνολο και το μεταβάλλει σε «λύτρον αντί πολλών», ενώ στη δεύτερη το απολυτρώνει από τη νοσηρή αυτοαναφορά και το μεταμορφώνει σε οραματιστή και σε προφήτη του λαού του.
Δεν αποφεύγω, επίσης, να δηλώσω ότι με απελπίζει η επιμονή του εν Ελλάδι 2020 να «βλέπει» τα γεγονότα του 1821 όχι με τα μάτια εκείνης της εποχής, αλλά με σημερινό μονύελο, πότε δεξιού και πότε αριστερού οφθαλμού. Με απελπίζει η αυτάρκεια και αυταρέσκεια της «εμής γνώμης», η βεβαιότητα ότι κάποιος (σαν να λέγαμε ο Γιάννης Βλαχογιάννης) έχει μεταφερθεί βιωματικά τόσο πολύ στις συνθήκες, στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, στο πετσί και στο αίμα του ’21, ώστε να το ζει και να συνομιλεί με τους ανθρώπους του σαν να είναι ο ίδιος βλαστάρι του καιρού εκείνου. Γιατί αυτός θα ήταν ο μοναδικός τρόπος που θα επέτρεπε τις διστακτικές και πάλι αξιολογήσεις και όχι τις αυθεντικές εκφορές αποφθεγματικών διατυπώσεων για τον Αγώνα και τις τύχες του. Τέλος, μια έκκληση και μια ευχή: Οπως είναι τόσο πολυσχιδής, πολύμορφη και πολύπλευρη –με άλλα (της μόδας) λόγια, «πλουραλιστική»– η όψη της Επανάστασης, έτσι τουλάχιστον ας είναι και η εικόνα της στον καθρέφτη των επετειακών εορτασμών. Οχι μονόμπαντη και μονοσήμαντη και «καθ’ ομοίωσιν» της κυρίαρχης «ορθότητας».
Γερασιμος Μιχαηλ Δωσσας, Θεσσαλονίκη