Και το φάρμακο για τον ιό της διχόνοιας;

Και το φάρμακο για τον ιό της διχόνοιας;

Κύριε διευθυντά

Στο φύλλο της 26ης Μαρτίου 2020 ο έγκριτος συνεργάτης σας Αγγελος Στάγκος θέτει, ενόψει του προσεχούς εορτασμού των 200στών γενεθλίων από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821, το βασικό ερώτημα που θα πρέπει να απασχολήσει ιστορικούς, φιλοσόφους και πολιτικούς μας και το οποίο συνίσταται στο: Πόσα βήματα έχουμε κάνει ως σύνολο απ’ τη γενιά που πρωταγωνίστησε στην Εθνική Παλιγγενεσία μέχρι σήμερα, και δη σε σύγκριση με το επίπεδο άλλων χωρών, τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Μέση Ανατολή.

Μια συνοπτική αλλά και ιδιαίτερα επίκαιρη απάντηση θα βρούμε στην εναρκτήριο ομιλία του διαπρεπούς Αγγλου ιστορικού Arnold Toynbee, ως πρώτου κατόχου της έδρας Κοραή στο King’s College του Λονδίνου, στις 7 Οκτωβρίου 1919, με τον τίτλο «Η θέση της Μεσαιωνικής και Νεώτερης Ελλάδος στην Ιστορία». Παραλληλίζοντας την πολιτιστική ανάπτυξη της Δυτικής και της Ανατολικής Ευρώπης, επισημαίνει ότι κατά το έτος 1700 μ.Χ. ο νεότερος Ελληνας βρισκόταν στο σημείο στο οποίο η Δυτική Ευρώπη βρισκόταν το έτος 700 μ.Χ. και ότι μέσα σε 200 χρόνια κάλυψε το χάσμα που τον χώριζε από τη Δυτική Ευρώπη. Σε αυτό το χρονικό διάστημα εκσυγχρονίστηκε τόσο ώστε να είναι «σαν στο σπίτι του» στον σύγχρονο δυτικό κόσμο, όπως αυτός διαμορφώθηκε μετά προσπάθειες 12 αιώνων (βλ. Professor A. G. Toynbee’s lecture: The place of Medieval and Modern Greece in History, London 1919, σελ. 8).

Είναι βέβαια γνωστό πως η πρόοδος που παρουσίαζε η Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1919 αναχαιτίστηκε πριν περάσει τριετία με τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ομως, και μετά την καταστροφή αυτή η Ελλάδα έχει να επιδείξει το τεράστιο έργο της αποκατάστασης και κοινωνικής ενσωμάτωσης 1,5 εκατομμυρίου Ελλήνων προσφύγων, την εποποιία του 1940-1941, το οικονομικό θαύμα της οκταετίας 1955-1963, την αποκατάσταση της δημοκρατίας μετά το 1975 και την απρόσκοπτη λειτουργία του πολιτεύματος, βάση ενός από τα πιο προοδευτικά Συντάγματα, την οργάνωση και επιτυχή διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και, παράλληλα με όλα αυτά, την αξιοζήλευτη ανάπτυξη γραμμάτων και τεχνών σε παγκόσμιο επίπεδο καθ’ όλη τη διάρκεια της τελευταίας εκατονταετίας.

Βέβαια, δεν έλειψαν οι μεμψίμοιροι και οι επικριτές.

Ενδεικτικά αναφέρω τον Ινγκμαρ Μπέργκμαν, ο οποίος αποφάνθηκε το 1964 ότι οι Ελληνες μετά την απελευθέρωσή τους δεν προσέφεραν τίποτε ουσιαστικό στον δυτικό πολιτισμό.

Αξίζει γι’ αυτό να διαβάσουμε την απάντηση που έδωσε ο Γ. Σεφέρης (βλ. «Δοκιμές» τόμος Γ΄ και τα άρθρα του Παντελή Μπουκάλα στην κυριακάτικη «Καθημερινή» στις 16 και 23 Ιανουαρίου 2011). Αν υπήρξαν καθυστερήσεις, αστοχίες και θλιβερές σελίδες στην ιστορία μας σε όλη αυτή τη χρονική περίοδο,  αυτές οφείλονται στο αιώνιο μικρόβιο της διχόνοιας και της εμφύλιας διαμάχης, που παραμένει δυστυχώς ζωντανό μέχρι σήμερα. Οπότε, το πραγματικό ερώτημα που τίθεται είναι: Τι θα μπορούσαμε να έχουμε κατορθώσει να επιτύχουμε στη χρονική περίοδο των τελευταίων 200 χρόνων και ειδικότερα σε ποιο επίπεδο εκσυγχρονισμού, κοινωνικής συνοχής και πολιτισμού θα είχαμε φτάσει χωρίς τις συνεχείς παρεμβολές της «φαγωμάρας» μεταξύ μας.

Απ’ ό,τι βλέπω γύρω μου τους τελευταίους μήνες, ποτέ δεν είναι αργά.

Σπυρος Νικολαου, Σύμβουλος Επικρατείας ε.τ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή