Κύριε διευθυντά
Ο Εμμανουήλ Ροΐδης, εξηγούσε, και ως Αγρινιώτης επιστολογράφος, ότι δεν έστρεφε τα καυστικά βέλη του κατά των ιεραρχών της καθ’ ημάς Εκκλησίας. Τους θεωρούσε «αβλαβείς και χειροήθεις ως εγχέλεις της Κωπαΐδος». Αντιθέτως στην αφορισθείσα «Πάπισσα Ιωάννα» του (που εκλαμβάνεται εκ παρανοήσεως από τους μετέπειτα ως αφορισμός του ιδίου) ασκεί δριμύτατο αλλά απολαυστικά περίτεχνο και καταλυτικό έλεγχο του τρυφηλού βίου και της θαυματοφορικής πολιτείας των «ομοτέχνων» τους της παπικής Εκκλησίας. Εκείνο όμως που κυρίως χαρακτηρίζει αυτόν τον έλεγχο είναι η διά της αρνήσεως θέση, η διά της απουσίας παρουσία, η διά της κατεδαφίσεως οικοδομή. Εννοώ την άρνηση του μίσους, την απουσία της εμπάθειας και την τελική επίτευξη του εξυγιαντικού στόχου όχι με τη βλοσυρή και υπεροπτική από καθέδρας καταδίκη, αλλά με γελαστή και ευφρόσυνης διάθεσης αφαίρεση της φενάκης και των κοθόρνων από τους οιηματίες ή τους φανατικούς της ενθυλακωμένης αποκλειστικής αλήθειας.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο σήμερα και υπό τις ζοφερές περιστάσεις της πανδημίας με τους πολλούς πρόθυμους ελεγκτές των παραπατημάτων της Ελλαδικής Εκκλησίας, ειδικώς στο ζήτημα των ανοικτών ή κλειστών ιερών ναών. Πέραν του ότι το γνήσιο και καλόκαρδο χιούμορ είναι είδος εν ανεπαρκεία, αντιθέτως εν πλησμονή και υπερεπαρκεία είναι η συσσωρευμένη χολή, η οποία είναι και παλαιά και νέα και βρίσκει τώρα την ευκαιρία να ξεχυθεί στα ανοιχτά πεδία των δικτύων και των εντύπων ΜΜΕ. Βεβαίως, όπως και οι τέσσερις Ευαγγελιστές περιγράφουν, όταν ο Ιησούς είδε τους εμπόρους «εις το ιερόν του Θεού», «ποιήσας φραγγέλλιον εκ σχοινίων πάντας εξέβαλεν […] τα τε πρόβατα και τους βόας και των κολλυβιστών εξέχεε το κέρμα και τας τραπέζας ανέτρεψεν».
Με άλλα λόγια, οργή και φραγγέλιο, όταν μεταβάλλονται τα ιερά «εις οίκον εμπορίου». Τίθεται όμως ένα ζήτημα καθαρά εσωτερικής επιλογής: Πόσο ο καθένας από εμάς αισθάνεται κάτοχος και φορέας του δικαιώματος να κρατάει και να μεταχειρίζεται το φραγγέλιο. Και, επίσης, ένα ζήτημα αντικειμενικό: Πόσο η καλλιέργεια και η διάχυση του μίσους ωφελεί τον σκοπό που υποτίθεται ότι επιδιώκουν οι άνθρωποι με τα φραγγέλια.
Γερασιμος Μιχαηλ Δωσσας, Θεσσαλονίκη