Κύριε διευθυντά
Από την έναρξη της πανδημίας βομβαρδιζόμαστε συνεχώς με ανακοινώσεις αριθμών, ποσοστών και μεγεθών που συναρτώνται με την εξάπλωση του ιού παγκοσμίως. Αυτό είναι φυσιολογικό καθότι η αντιμετώπιση των πανδημιών συνδέεται άρρηκτα με τη στατιστική και τα εξ αυτής εξαγόμενα συμπεράσματα. Και εάν μεν η παράθεση των μεγεθών γίνεται μόνο με γραφικά ή με αριθμητικά σύμβολα, τότε έχει καλώς. Οταν όμως αρχίσει η εκφώνηση των αριθμών από τους πάσης φύσεως εμπλεκόμενους στα μέσα δημοσιότητας, τότε παράλληλα αρχίζει και η κακοποίηση της θαυμαστής ελληνικής γλώσσας.
Βασικό στοιχείο της ελληνικής γλώσσας είναι ότι τα αριθμητικά έχουν γένος (αρσενικό, θηλυκό, ουδέτερο) που ακολουθεί το ουσιαστικό που προσδιορίζουν. Λέμε «ένας άνδρας», «μία γυναίκα», «ένα παιδί». Οταν πρόκειται δε για μεγάλους αριθμούς που περιλαμβάνουν χιλιάδες, εκατομμύρια κ.λπ., το κάθε αριθμητικό έχει το ίδιο γένος με το ποσοτικό που ακολουθεί, δηλαδή θηλυκό για τις χιλιάδες, ουδέτερο για τα εκατομμύρια κ.ο.κ.
Συνεπώς δεν πρόκειται για π.χ. διακόσιους σαράντα ένα χιλιάδες νεκρούς παγκοσμίως, όπως σε διπλό λάθος σχεδόν πάντοτε εκφωνείται, αλλά για διακόσιες σαράντα μία χιλιάδες νεκρούς, εφόσον τόσο το «διακόσιες» όσο και το «μία» αναφέρονται στις χιλιάδες που είναι θηλυκό και όχι στους νεκρούς που είναι αρσενικό.
Ενα ακόμη συχνότατο λάθος γίνεται στην εκφώνηση στρογγυλοποιημένων αριθμών, όπως τρεισήμισι ή τριάμισι, όταν αναφέρονται σε χιλιάδες ή εκατομμύρια ή ακόμη και σε ποσοστά. Δεν λέμε τρεισήμισι εκατομμύρια, αλλά τριάμισι εκατομμύρια, όπως δεν λέμε τριάμισι χιλιάδες, αλλά τρεισήμισι χιλιάδες και όπως δεν λέμε τρεισήμισι τοις εκατό, αλλά τριάμισι τοις εκατό. Ενας απλούστατος κανόνας για την ορθή χρήση των μισών είναι ποιος τύπος χρησιμοποιείται όταν λέμε τον αντίστοιχο ακέραιο αριθμό, δηλαδή τρία εκατομμύρια, τρεις χιλιάδες, τρία τοις εκατό κ.λπ.
Τέλος ένας ευρύτατα χρησιμοποιούμενος όρος είναι η «διάμεση» ηλικία. Κατά την άποψή μου ο σωστός όρος είναι η «μέση» ηλικία, διότι εννοούμε τον μέσο όρο των ηλικιών των θυμάτων ή νοσηλευομένων κ.λπ., ενώ η λέξη διάμεσος σημαίνει κάτι που ευρίσκεται μεταξύ δύο άλλων και όχι απαραιτήτως τον μέσο όρο αυτών.
Δεδομένου ότι η ελληνική γλώσσα είχε βάναυσα κακοποιηθεί και προ ελεύσεως πανδημίας, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να μην προσθέτουμε τα ανωτέρω γλωσσικά ολισθήματα.
Δημητρης Καραμπελας, Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ