Κύριε διευθυντά
Με αφορμή την έκθεση του Βαν Γκογκ θα ήθελα να παρουσιάσω μια πτυχή άγνωστη στο ευρύ κοινό. Είναι η σχέση μεταξύ της ιδιοσυγκρασίας και της έμπνευσης, δηλαδή του συνδέσμου ανάμεσα στη φυσιολογία και στην κατάσταση της σκέψης. Είναι εντυπωσιακή η ιστορική πορεία της σχέσης αυτής. Μυθοποιήθηκε με τον θεό Διόνυσο αλλά και με τους Ηρακλή, Βελερεφόντη και Αίαντα. Οι πρώτες όμως «επιστημονικές» παρατηρήσεις έγιναν από τον Ιπποκράτη (περί ιερής νόσου και περί ανέμων), τον Σωκράτη (Θεαίτητος) και τον Πλάτωνα (Φαίδρος). Ακολουθούν, ο Αριστοτέλης ο οποίος παρουσιάζει τη σχέση με την ονομασία το «30ό πρόβλημα», καταλήγοντας ότι ο προικισμένος (ευφυής) και ο τρελός ανήκουν στην ίδια κατηγορία, ο Γαληνός με το έργο του «ότι ταις του σώματος κράσεσιν αι της ψυχής δυνάμεις έπονται», ο Ρούφος ο Εφέσιος, ο Κικέρων και ο Σενέκας. Τον 16ο αιώνα υπήρξε αναζωπύρωση του θέματος από τον σπουδαίο Ισπανό φυσιολόγο Huarte de san Juan. Εκτοτε πλήθος ερευνητών επιβεβαίωσε τη σχέση αυτή βάσει επιστημονικών μελετών. Ατελείωτος είναι ο κατάλογος των ιδιοφυών – παθολογικών προσωπικοτήτων, συμπεριλαμβανομένων ποιητών, συγγραφέων, συνθετών, ζωγράφων κ.ά., μεταξύ αυτών και ο Βαν Γκογκ, ο οποίος έλεγε ότι υπέφερε από την «ασθένεια των καλλιτεχνών». Από τη «μαύρη χολή» του Ιπποκράτη ως αιτία, φτάσαμε στη θεωρία της «μίμησης» και των «συνειρμικών συσχετίσεων». Τέλος, θα ήθελα να θέσω ένα θεωρητικό ερώτημα. Τι θα γινόταν εάν όλοι αυτοί οι ψυχικά άρρωστοι μεγαλοφυείς θεραπεύονταν με τα σύγχρονα αντιψυχωσικά φάρμακα; Απλώς πιστεύω θα είχαμε μια περισσότερο «επίπεδη κατάσταση».
Ι. Κ. Γεωργιου, Καρδιολόγος