Το 1959 ο Ζαν Βιλάρ ανέβασε για πρώτη φορά στο Παρίσι το έργο του Μπορίς Βιάν «Οι Οικοδόμοι της Αυτοκρατορίας». Εως το 1962 το έργο απαγορεύτηκε.
Τολμηρός σε κάθε του κείμενο, ο Μπορίς Βιάν έγραψε με το γνωστό σουρεαλιστικό του χιούμορ τους «Οικοδόμους της Αυτοκρατορίας» που εντάσσονται στο λεγόμενο Θέατρο του Παραλόγου.
Η ιστορία λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα απροσδιόριστο συγκρότημα διαμερισμάτων, όπου μια τριμελής μεσοαστική οικογένεια, μαζί με την οικιακή της βοηθό, καταδιώκεται από έναν ανεξήγητο και τρομακτικό θόρυβο, γεγονός που την αναγκάζει να δραπετεύει συνεχώς από το ένα διαμέρισμα στο άλλο. Σε έναν κόσμο υπό κατάρρευση που διαρκώς συρρικνώνεται, η εκτόνωση της πίεσης είναι αναπόφευκτη και οδηγεί σε ακραίες συμπεριφορές.
Αν και το έργο παραμένει σχετικά άγνωστο στην Ελλάδα, η Σοφία Καλογιάννη, μαζί με μια ομάδα από νέους ηθοποιούς και συντελεστές, αποφάσισε να το ανεβάσει για πρώτη φορά στη χώρα μας. Το κείμενο βρέθηκε αντίστοιχα για πρώτη φορά στα χέρια της σκηνοθέτριας όταν ακόμη σπούδαζε και ήταν «έρωτας με την πρώτη ανάγνωση», όπως λέει. Υποσχέθηκε στον εαυτό της πως θα το ανέβαζε με την πρώτη ευκαιρία -ακόμα και αν αυτή χρειάστηκε κάποιον χρόνο.
«Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο δείγμα έργου το οποίο ανήκει στο Θέατρο του Παραλόγου, καθώς επιτυχημένα συνδυάζει στοιχεία που απαντώνται στον δυστοπικό κόσμο του Μπέκετ, στην θεματική του Ιονέσκο και του Αντάμωφ, ενώ ταυτόχρονα εμπεριέχει δομικά στοιχεία του θεάτρου του Πίντερ. Ένα έργο που ενώ (τρόπον τινά) ξεκινάει ως κωμωδία, περνάει από το δράμα για να καταλήξει στην τραγωδία», σχολιάζει η Σοφία Καλογιάννη.
Ενα κείμενο που συνεχώς γεφυρώνει το ευτράπελο με το δραματικό είχε τις δικές του προκλήσεις για τη μεταφορά του στη σκηνή. «Ο ίδιος ο Μπορίς Βιάν αρέσκεται στα γραπτά του να ελίσσεται με χάρη ανάμεσα στο μεγαλειώδες και το ανάλαφρο, ή το πομπώδες και το ανόητο, και αυτό το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον γιατί έχει μια μεγάλη αλήθεια μέσα του. Η ίδια η ανθρώπινη ζωή κινείται σε ένα τέτοιο πλαίσιο. Αρκεί να παρατηρήσει κανείς την δική του προσωπική καθημερινότητα για να το αντιληφθεί αυτό. Ο Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης, ο κινησιολόγος μας, στην πρώτη μας συζήτηση που αφορούσε στο κείμενο, σχολίασε ότι πρόκειται για ένα έργο που δεν σου ανοίγεται εύκολα. Αυτή η εσωστρέφεια, που δεν γίνεται τόσο έντονα αντιληπτή με την πρώτη ανάγνωση, δημιουργεί και τις μεγαλύτερες περιπλοκότητες στην μεταφορά του επί σκηνής. Επιπλέον, το Schmurz, το ιδιαίτερο δραματουργικό εύρημα του συγγραφέα πάνω στο οποίο εγγράφεται συμβολικά ολόκληρη η προβληματική του έργου ήταν από μόνο του μια μεγάλη πρόκληση και ένα στοίχημα, τόσο για εμένα όσο και για τους ερμηνευτές», εξηγεί η Σοφία Καλογιάννη.
Εχουν αλλάξει πολλά από το 1959 και την «πρώτη φορά» των «Οικοδόμων της Αυτοκρατορίας», όμως τι είναι αυτό που το κάνει και πάλι επίκαιρο εν έτει 2024; «Πρόκειται για μια ιστορία υπαρξιακής απόγνωσης με πολιτικοκοινωνικές αιχμές και ψυχαναλυτικές προεκτάσεις», λέει η Σοφία Καλογιάννη και συμπληρώνει: «Η αλήθεια είναι πως ζούμε σε έναν παράλογο κόσμο κι ο Μπορίς Βιάν, σαρκάζοντας την σαθρότητα των κοινωνικών αξιών του δυτικού πολιτισμού, δημιούργησε μια σύγχρονη σουρεαλιστική τραγωδία για τον παράλογο τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αδυνατεί να ελέγξει τόσο τους ατομικούς, όσο και τους κοινωνικούς όρους της ύπαρξής του. Προσωπικά, δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι πιο επίκαιρο».
Οι Οικοδόμοι της Αυτοκρατορίας
Συγγραφέας : Μπόρις Βιάν
Μετάφραση – Δραματουργική επεξεργασία: Σοφία Καλογιάννη
Σκηνοθεσία : Σοφία Καλογιάννη
Σκηνογραφία – Ενδυματολογία : Μαρίζα Σουλιώτη
Κινησιολογία – Χορογραφία : Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης
Μουσική – ηχητικός σχεδιασμός : Στέλιος Γιαννουλάκης
Φωτισμός : Στέβη Κουτσοθανάση
Βοηθοί σκηνοθέτη (αλφαβητικά) : Μαρία Κακαβούλη, Χρήστος Κουμαραδιός, Ελίνα Κουραβάνα
Φωτογραφίες : Χάρης Γερμανίδης
Αφίσα – Γραφιστική επιμέλεια: Μπάμπης Μελικίδης
Σκηνοθεσία : Σοφία Καλογιάννη
Βίντεο: Θάνος Χαλκιαδάκης, Χρήστος Κουμαραδιός
Μουσική : Head On (Imipolex G)
Παίζουν:
Γιώργος Χουλιάρας: Λέων
Μαρία Μπρανίδου: Άννα
Ειρήνη Δάμπαση: Ζηνοβία
Χριστίνα Δενδρινού: Βιργινία
Παναγιώτης Τζαφέρης: Γείτονας
Κατερίνα Κασσάνδρα: Σμουρτς
Πληροφορίες:
Ημέρες και ώρες παραστάσεων:
Τιμές εισιτηρίων : 15 ευρώ (γενική είσοδος) 12 ευρώ (μειωμένο)
Διάρκεια: 80’
Προπώληση εδώ.
Θέατρο 104
Διεύθυνση: Ευμολπιδών 41, Αθήνα 118 54 (3’ λεπτά από το μετρό του Κεραμεικού)
Τηλέφωνο: 695 126 9828
