Μεγάλες ευκαιρίες ανάπτυξης ως προς τις τεχνολογίες ενσωμάτωσης ΑΠΕ και αποθήκευσης.
Με την απολιγνιτοποίηση και την αύξηση της συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα στο 35% έως το 2030 να αποτελούν πρώτες προτεραιότητες, ο τομέας της ενέργειας προσελκύει σημαντικό ενδιαφέρον από γερμανικούς ομίλους. Και καθώς η ζήτηση για τεχνολογίες ενσωμάτωσης αυξάνεται σταθερά σε όλο τον κόσμο, λόγω και της παγκοσμίως καθοδηγούμενης ενεργειακής μετάβασης, υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες ανάπτυξης ως προς τις τεχνολογίες ενσωμάτωσης ΑΠΕ και τις τεχνολογίες αποθήκευσης, όπως μεταξύ άλλων σε νησιά που δεν είναι επαρκώς συνδεδεμένα με το ηπειρωτικό δίκτυο. Το έλλειμμα που υπάρχει σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να αντιμετωπισθεί μέσω της επέκτασης και της περαιτέρω ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και τη σχετική ενσωμάτωση στο δίκτυο μέσω της αποθήκευσης ενέργειας.
Όλα τα παραπάνω σημαίνουν την υλοποίηση νέων έργων στο πεδίο της πράσινης ενέργειας, με τη γερμανική τράπεζα KfW από κοινού με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ETEπ) να έχουν, κατά το πρόσφατο παρελθόν, εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη χρηματοδότηση τέτοιου είδους επενδύσεων στην Ελλάδα. Παράλληλα, η ΔΕΗ, που στρέφεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υπέγραψε την περασμένη άνοιξηΜνημόνιο Κατανόησης και Συνεργασίας (MoU) με την RWE. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες διεθνώς στον τομέα των ΑΠΕ και βάσει του MoU, τα δύο μέρη θα διερευνήσουν το ενδεχόμενο συνεργασίας με στόχο την ανταλλαγή τεχνογνωσίας απολιγνιτοποίησης, αλλά και την ανάπτυξη και την υλοποίηση έργων ΑΠΕ στην Ελλάδα.
Επίσης, η ABO Wind, με έδρα το Βισμπάντεν, έχει ιδρύσει από το 2018 θυγατρική στην Ελλάδα, έχοντας, μεταξύ άλλων, εγκαταστήσει φωτοβολταϊκό πάρκο στη βορειοανατολική Ελλάδα, ενώ διαθέτει ένα ακόμη στα Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων, ισχύος 38 MW. Η εταιρεία δραστηριοποιείται στον τομέα της ανάπτυξης έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για πάνω από 20 χρόνια σε περισσότερες από 15 χώρες σε τέσσερις ηπείρους.
Η λίστα περιλαμβάνει και την Juwi Hellas, θυγατρική του ομίλου Juwi, που ιδρύθηκε το 2008 και δραστηριοποιείται αποκλειστικά στον τομέα των φωτοβολταϊκών. Μέχρι σήμερα, η εταιρεία έχει ολοκληρώσει Φ/Β Σταθμούς με συνολική ισχύ κοντά στα 100 MW, με ετήσια παραγωγή που ξεπερνά τα 150 εκατ. kWh τον χρόνο.
Οι στόχοι
Εκτός από ενέργειες που έχουν δρομολογηθεί για τον περιορισμό της γραφειοκρατίας στις ΑΠΕ (π.χ. αντικατάσταση άδειας παραγωγής από βεβαίωση στο ηλεκτρονικό μητρώο παραγωγών ΑΠΕ), επενδυτικό ενδιαφέρον από τη Γερμανία προσελκύει και το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Σε αυτό η κυβέρνηση έχει εξειδικεύσει τα μέτρα για την ενέργεια και το κλίμα που υπηρετούν το ευρωπαϊκό Green Deal, με απώτερο στόχο τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050. Κεντρικοί πυλώνες της εθνικής ενεργειακής και κλιματικής στρατηγικής, που δημιουργούν, εκτός από οφέλη για το περιβάλλον, επενδυτικές ευκαιρίες είναι η απολιγνιτοποίηση της οικονομίας έως το 2028, η αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα στο 35% έως το 2030 και η ενεργειακή εξοικονόμηση, ώστε η τελική κατανάλωση το 2030 να είναι μικρότερη από εκείνη του 2017.
Επίσης, το ΕΣΕΚ προβλέπει ως στόχο το μερίδιο των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 35% από 31% αρχικά, ενώ ειδικά για την ηλεκτροπαραγωγή το ποσοστό των ΑΠΕ θα είναι 61% έως 64% αντί αρχικού στόχου 56%. Και με στόχο την ενίσχυση των πράσινων ενεργειακών έργων, σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, προβλέπεται η εγκατάσταση 7,05 GW αιολικών πάρκων και 7,66 GW φωτοβολταϊκών, ενώ συνολικά όλες οι μορφές πράσινης ηλεκτροπαραγωγής (μικρά υδροηλεκτρικά, βιοενέργεια κ.λπ.) θα φτάνουν τα 19,03 GW. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και 1,4 GW συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, που για πρώτη φορά περιλαμβάνονται στους επίσημους σχεδιασμούς του κράτους.
Για να επιτευχθούν οι συγκεκριμένοι στόχοι θα χρειαστεί, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, να υλοποιηθούν επενδύσεις ύψους 14,5-15,8 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, δηλαδή κάθε χρόνο στην αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας, και δη της πράσινης ενέργειας, θα επενδύεται 1,5-1,6 δισ. ευρώ. Εκτιμάται ότι το μεγαλύτερο μέρος των εν λόγω επενδύσεων θα απορροφήσουν οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμη ενέργεια, κυρίως σε νέα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα. Ένα ποσό της τάξης των 5,5 δισ. ευρώ θα πρέπει να επενδυθεί σε υποδομές του ηλεκτρικού συστήματος, δηλαδή σε διασυνδέσεις, αλλά και αναβαθμίσεις των δικτύων μεταφοράς και διανομής για την έξυπνη διαχείριση της πράσινης ενέργειας, ενώ ακόμη 1,3 δισ. ευρώ θα επενδυθούν σε νέες θερμικές μονάδες, αλλά και σε μονάδες αποθήκευσης ενέργειας.
Ενδεικτικό της σπουδαιότητας του εγχειρήματος είναι το γεγονός ότι μόνο από την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την υλοποίηση των δράσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων θα μπορούσαν να δημιουργηθούν περίπου 60.000 μόνιμες θέσεις εργασίας. Εκτός από τους πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 εκτιμάται πως συνιστά ένα από τα βασικά εργαλεία για την υποστήριξη των επενδύσεων σε αρκετές κατηγορίες παρεμβάσεων.
Το ΙΟΒΕ στην έρευνά του, που παρουσιάστηκε κατά την πρόσφατη εκδήλωση του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου («Ελληνογερμανική Ημέρα για την Οικονομία και τις Επενδύσεις»), τοποθετεί τις απαιτούμενες επενδύσεις, ενόψει του μακροπρόθεσμου στόχου για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, στον οικονομικό μετασχηματισμό των περιοχών που εξαρτώνται από τον λιγνίτη, στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε κτίρια, στην παραγωγή ενέργειας με χρήση ΑΠΕ, αλλά και στην υλοποίηση κρίσιμων υποδομών δικτύων ενέργειας. Κι αυτό ώστε να διευκολυνθεί η ανάπτυξη των ΑΠΕ και η σύζευξη των τομέων τελικής κατανάλωσης ενέργειας (τεχνολογική αναβάθμιση, ψηφιοποίηση, ανάπτυξη υποδομών φορτιστών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, διασυνδέσεις νησιών κ.ά.).
Κατά την ίδια έρευνα, τα προηγούμενα χρόνια έχει καταγραφεί πρόοδος στον ενεργειακό τομέα της χώρας, η οποία περιλαμβάνει:
● Την αναδιάρθρωση στον τομέα διανομής φυσικού αερίου και την προώθηση ανάπτυξης κρίσιμων υποδομών, όπως η επέκταση και η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων της Ρεβυθούσας, οι αγωγοί TAP και IGB, το FSRU Αλεξανδρούπολης, η υπόγεια αποθήκη της Καβάλας, ο διασυνδετήριος αγωγός με τη Βόρεια Μακεδονία και ο αγωγός EastMed.
● Την προώθηση της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ Εμπορίας και ΔΕΠΑ Υποδομών Α.Ε. στον τομέα φυσικού αερίου.
● Τη διασύνδεση Κρήτης-Αττικής, έργο του συστήματος Μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ, που προγραμματίζεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2023.
● Τη μετεξέλιξη της υποχρεωτικής ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε χρηματιστήριο ενέργειας και τη σύζευξή της με τις αγορές των γειτονικών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ιταλία, Βουλγαρία).
● Τον σχεδιασμό για τη δίκαιη μετάβαση των περιοχών που εξαρτώνται από τον λιγνίτη, μέσω της εκπόνησης σχετικού στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδίου.
● Την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης, το οποίο περιλαμβάνει οικονομικά και άλλα κίνητρα ανάπτυξης, ρυθμίσεις σχετικά με τη χωροθέτηση των φορτιστών, καθώς και μηχανισμούς ανταγωνιστικής ανάπτυξης των υποδομών επαναφόρτισης.