Κυνισμός και κενές υποσχέσεις: Ο Β. Πικολί για τις ιταλικές εκλογές

Κυνισμός και κενές υποσχέσεις: Ο Β. Πικολί για τις ιταλικές εκλογές

6' 18" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Ευρωζώνη έχει εισέλθει στο 2018 πολύ πιο αισιόδοξη από ό,τι ήταν πριν 12 μήνες: Η ανάκαμψη της οικονομίας είναι ευρεία και ισχυρή, ο κ. Μακρόν έχει καταθέσει φιλόδοξες προτάσεις για την ενίσχυση της συνοχής της ΟΝΕ, η Ελλάδα υπερβαίνει τους στόχους του προγράμματός της και σε λίγους μήνες θα το ολοκληρώσει. Η αβεβαιότητα στη Γερμανία είναι ένα σημαντικό πρόβλημα, αλλά δεν γεννά φόβους για πολιτικές ανατροπές και νέα οικονομική κρίση.

Η χώρα στην οποία έχουν στραφεί οι ανησυχίες των παρατηρητών του κοινού νομίσματος είναι η Ιταλία. Στις 4 Μαρτίου οι Ιταλοί προσέρχονται στις κάλπες σε μία περίοδο στην οποία μοιάζει να παγιώνεται η ανάκαμψη της οικονομίας: η ανεργία μειώθηκε το Νοέμβριο στο 11%, σε χαμηλό πενταετίας, ενώ η μεγέθυνση του ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα κλείσει στο 1,5% για το 2017 (η καλύτερη επίδοση από το 2010). Η επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση, ωστόσο, δεν αναμένεται να δημιουργήσει ούριο άνεμο για την ανάκαμψη: μεταξύ των λαϊκιστών του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, της ξενοφοβικής, αντι-ευρωπαϊκής Λέγκας του Βορρά και του δυναμικά επανερχόμενου, στα 81 του, Μπερλουσκόνι, το μετεκλογικό τοπίο δείχνει ιδιαίτερα θολό. 

Με το δημόσιο χρέος στο 132% του ΑΕΠ (το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη), τις τράπεζες να βαρύνονται ακόμα από την κληρονομιά της κρίσης και την υπομονή των πολιτών, μετά από δύο δεκαετίες οικονομικής στασιμότητας, να εξαντλείται, η πολιτική αστάθεια ενδέχεται να έχει μεγάλο κόστος (δείτε εδώ και εδώ συνεντεύξεις στην «Κ» δύο εκ των τεσσάρων πρωθυπουργών που κυβέρνησαν την Ιταλία από το 2011). Για να ξεδιαλύνουμε όσο μπορούμε τις ομιχλώδεις προοπτικές της χώρας, επικοινωνήσαμε με τον Βολφάνγκο Πικολί, τον (Ιταλό) συν-πρόεδρο της εταιρείας πολιτικής συμβουλευτικής Teneo Intelligence με έδρα το Λονδίνο. Ακολουθεί η συνομιλία μας, που διεξήχθη μέσω WhatsApp.

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ: Βολφάνγκο καλημέρα. Το θέμα μας είναι οι ιταλικές εκλογές της 4ης Μαρτίου, και υπάρχουν πολλά μείζονα επιμέρους ζητήματα με τα οποία θα καταπιαστούμε. Θα ήθελα να ξεκινήσω με το πιο κρίσιμο από αυτά: το κάλεσμα, χθες, από τον ηγέτη της Λέγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι, να ανοίξουν ξανά οι οίκοι ανοχής στην Ιταλία. Ποιο είναι το σκεπτικό; Μπορεί η πορνεία να δώσει την ώθηση που χρειάζεται η ιταλική οικονομία;

ΒΟΛΦΑΝΓΚΟ ΠΙΚΟΛΙ: Είναι μία ακόμα από τις πλουσιοπάροχες προτάσεις που κάνουν όλα τα κόμματα για να προσελκύσουν τους ψηφοφόρους. Σύμφωνα με μία πρόσφατη δημοσκόπηση, το 78% των ψηφοφόρων πιστεύει ότι δεν θα υλοποιηθεί καμία από αυτές τις υποσχέσεις. Αυτό είναι το επίπεδο του κυνισμού που επικρατεί.

ΓΠ: Το μέτρο αυτό όμως δεν θα αύξανε τα δημόσια έσοδα;

ΒΠ: Υποθέτω πως ναι, αν γινόταν σωστά. Αλλά δεν θα κάλυπτε το κόστος των πάμπολλων προτάσεων που έχουν καταθέσει τα κόμματα, μεταξύ των οποίων ένας ενιαίος φορολογικός συντελεστής, η κατάργηση των διδάκτρων στα πανεπιστήμια και των τηλεοπτικών τελών, ελάχιστη σύνταξη ύψους 1000 ευρώ το μήνα και ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Πρόκειται περί απόλυτης τρέλας. Κανείς δεν λέει τίποτα για το πώς αντιμετωπιστεί το τεράστιο δημόσιο χρέος.

ΓΠ: Θυμίζει πολλά από τα προεκλογικά «προγράμματα» που βλέπουμε εδώ…Θα επανέλθουμε στο θέμα του χρέους, αλλά ας μιλήσουμε πρώτα για τον Σίλβιο – έναν άνθρωπο τον οποίο οι Ιταλοί μοιάζουν ανίκανοι να δουν με κυνισμό. Είναι η θεαματική του επάνοδος η πιο σημαντική πτυχή αυτών των εκλογών; Πώς το εξηγείς, και πόσο μακριά μπορεί να φτάσει; Αν η καταδίκη του αναιρεθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα μπορούσε να ξαναγίνει πρωθυπουργός;

ΒΠ: Οι δύο κορυφαίες ιστορίες αυτών των εκλογών είναι η επάνοδος του Μπερλουσκόνι και η πτώση του Ρέντσι. Ο Μπερλουσκόνι είναι μία πολιτική ιδιοφυΐα – η ικανότητά του να επικοινωνεί με τους ψηφοφόρους είναι απαράμιλλη. Κατάφερε να επανεφεύρει τον εαυτό του ως τον έμπειρο, πετυχημένο πολιτικό ηγέτη, ο οποίος μπορεί να σταματήσει το κύμα του λαϊκισμού στην Ιταλία. Αυτό παρά το γεγονός ότι είναι λαϊκιστής ο ίδιος. Δεν μπορεί να γίνει ο ίδιος πρωθυπουργός για νομικούς λόγους – η απόφασή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την υπόθεσή του θα έρθει πολύ αργά γι' αυτό. Θα είναι όμως ο ρυθμιστής.

ΓΠ: Τι σημαίνει αυτό για την κατεύθυνση της επόμενης κυβέρνησης (υποθέτοντας ότι θα σχηματιστεί κυβέρνηση μετά τις εκλογές); Θα προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η Ιταλία; Θα είναι εποικοδομητική ή σκεπτικιστική στο ευρωπαϊκό μέτωπο; Ο Μπερλουσκόνι πάντως τον τελευταίο καιρό έχει υιοθετήσει μία πολύ πιο συμφιλιωτική στάση απέναντι στο ευρώ…

ΒΠ: Θα είναι μάλλον μία απ' τα ίδια. Μία συμφωνία στο πόδι, μία εγγενώς ασταθής κυβέρνηση ανίκανη να εφαρμόσει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Ίσως να τηρήσει μία πιο σκληρή γραμμή στο μεταναστευτικό και να πιέσει πιο έντονα για τον τερματισμό των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

ΓΠ: Αλλά λιγότερο εχθρική απέναντι στο ευρώ από ό,τι θεωρούσαμε ότι θα είναι μία δεξιά κυβέρνηση πριν κάποιους μήνες; Η Λέγκα του Βορρά που στέκεται τελικά; Είναι υπέρ της εξόδου από το ευρώ ή όχι; Και θα υπάρξει νέα κυβέρνηση, πιστεύεις, ή είναι πιο πιθανό να γίνουν επαναληπτικές εκλογές;

ΒΠ: Όλη η ρητορική σχετικά με το ευρώ είναι ασαφής. Είδαν τι έγινε με την Λεπέν και χαμήλωσαν τους τόνους. Στην τελική ανάλυση, είναι παράνομο να γίνει δημοψήφισμα για το ευρώ. Για να γίνει πρέπει να αλλάξει το Σύνταγμα, ή να ψηφιστεί ένας ειδικός νόμος.

Το πιο πιθανό σενάριο είναι να σχηματιστεί κυβέρνηση. Η διαδικασία θα απαιτήσει προσεκτική διαχείριση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο ο Μπερλουσκόνι και οι σύμμαχοί του να φτάσουν σε μία ισχνή πλειοψηφία και να μπορέσουν να κυβερνήσουν μόνοι τους.

ΓΠ: Το ρόλο θα παίξει το νέο εκλογικό σύστημα; Είναι ακριβές ότι πλήττει ευθέως το Κίνημα των Πέντε Αστέρων; Σχεδιάστηκε με αυτό κατά νου;

ΒΠ: Σχεδιάστηκε για να πλήξει το Κίνημα των Πέντε Αστέρων αλλά μπορεί να πλήξει εξίσου το Δημοκρατικό Κόμμα (PD). Το PD θα κερδίσει έναν πολύ μικρό αριθμό εδρών στις περιφέρειες που θα ισχύσει το σύστημα first-past-the-post (όπου εκλέγεται ο υποψήφιος που συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους) στον ιταλικό Βορρά. Το νέο εκλογικό σύστημα έχει δύο σκοπούς: να δώσει στους επικεφαλής των κομμάτων τη δυνατότητα να επιλέγουν την πλειοψηφία των υποψηφίων που θα εκλεγούν, και να διασφαλίσει ότι οι ψηφοφόροι δεν θα κρίνουν ποιος θα είναι ο κυβερνητικός συνασπισμός. Αυτός θα οριστεί στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των πολιτικών μετά τις εκλογές.

ΓΠ: Η οικονομία πώς έχει διαμορφώσει το προεκλογικό τοπίο; Η ανάπτυξη ξεπέρασε τις προβλέψεις το 2017, οι εξαγωγές αυξήθηκαν, ωστόσο το κυβερνών PD δεν έχει ωφεληθεί. Γιατί; Επίσης – ισχύει όντως ότι κανείς δεν έχει καταθέσει σοβαρές προτάσεις για τη μείωση του δημοσίου χρέους;

ΒΠ: Δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη πρόταση για το χρέος. Η ιδέα μοιάζει να είναι ότι το πρόβλημα θα λυθεί με την ενίσχυση της οικονομίας. Σχετικά με τις εκλογικές επιπτώσεις της ανάκαμψης – είναι δύσκολο να υπάρξουν εκλογικά οφέλη μετά από 15και πλέον χρόνια στασιμότητας. Η οικονομία πηγαίνει καλύτερα αλλά τα θεμέλιά της παραμένουν αδύναμα. Οποιοδήποτε εξωγενές σοκ θα είχε μεγάλο αντίκτυπο.

ΓΠ: …και υπάρχει ακόμα πιθανότητα για σημαντικά εσωτερικά σοκ, όπως π.χ. στο τραπεζικό σύστημα.

ΒΠ: Δεν μπορεί να αποκλειστεί αυτό. Αρκετές τράπεζες δευτερεύουσας σημασίας μπορεί να χρειαστούν βοήθεια. Αλλά δεν αποτελούν συστημικό κίνδυνο.

ΓΠ: Δύο πράγματα ακόμα πριν κλείσουμε: Αν ο Μπερλουσκόνι είναι ο ρυθμιστής, ποιος είναι πιθανό να είναι ο επόμενος πρωθυπουργός; Και ποιο είναι το χειρότερο σενάριο μετά τις εκλογές;

ΒΠ: Δύσκολο να προβλεφθεί ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός. Αμφιβάλλω ότι θα παραμείνει ο Τζεντιλόνι ή ότι θα αντικατασταθεί από κάποιον τεχνοκράτη. Το πιο πιθανό είναι να διοριστεί κάποιος χωρίς πραγματική πολιτική επιρροή. Το χειρότερο σενάριο είναι η επιστροφή στις κάλπες μετά από μία μακροχρόνια περίοδο διαπραγματεύσεων για το σχηματισμό κυβέρνησης. Αυτό θα σήμαινε ότι το 2018 θα πήγαινε χαμένο;

ΓΠ: Τι πιθανότητες δίνεις σε αυτό;

ΒΠ: Ίσως 25%. Η αίσθηση αυτοσυντήρησης (των νεοεκλεγμένων βουλευτών) πιθανότατα θα οδηγήσει στον σχηματισμό κυβέρνησης.

ΓΠ: ΟΚ! Ευχαριστώ θερμά για το χρόνο σου, και ελπίζω να τα πούμε και να μας διαφωτίσεις ξανά καθώς πλησιάζει η μέρα των εκλογών…

ΒΠ: Χαρά μου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή