Το μέγεθος των απωλειών για τον ελληνικό τουρισμό αποτυπώνεται πλέον και σε αριθμούς, με τη δημοσιοποίηση των επίσημων στοιχείων από τους αρμόδιους φορείς της χώρας.
Αναλυτικά, τα τελευταία στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν ότι οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 12.598 εκατ. ευρώ (-78,2%) και διαμορφώθηκαν στα 3.509 εκατ. ευρώ, ενώ πτώση κατά 1.371 εκατ. ευρώ (-68,1%) παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 641 εκατ. ευρώ. Η μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται στην πτώση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 2,2%, καθώς και της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 77,2%. Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση διαμορφώθηκε στις 6.147 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 26.953 χιλ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων μειώθηκε κατά 74,5%, ενώ αυτή μέσω οδικών σταθμών κατά 82,9%.
Μόνο για τον μήνα Σεπτέμβριο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 71,4% και διαμορφώθηκαν στα 826 εκατ. ευρώ, έναντι 2.886 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019, ενώ μείωση κατά 77,1% παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές (Σεπτέμβριος 2020: 49 εκατ. ευρώ, Σεπτέμβριος 2019: 214 εκατ. ευρώ). Η μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται στην πτώση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 73,9%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι αυξήθηκε κατά 12,1%.
Τα αεροδρόμια
Η κατακόρυφη πτώση της τουριστικής κίνησης κατά τη φετινή περίοδο αποτυπώνεται και στα τελευταία στοιχεία του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, της Fraport και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του «Ελευθέριος Βενιζέλος», η επιβατική κίνηση του αεροδρομίου τον Οκτώβριο ανήλθε στις 719 χιλιάδες επιβάτες, μειωμένη κατά 68,8% σε σχέση με τα αντίστοιχα επίπεδα του 2019. Οι επιβάτες, τόσο των πτήσεων εσωτερικού όσο και των διεθνών πτήσεων, κατέγραψαν μείωση της τάξης του 60,2% και του 72,2% αντίστοιχα. Συνολικά, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου η κίνηση του αεροδρομίου έφτασε στο επίπεδο των 7,6 εκατ. επιβατών, σημειώνοντας πτώση της τάξης του 66% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας κατά την περίοδο Μαρτίου-Οκτωβρίου. Η διεθνής κίνηση μειώθηκε κατά 69,3%, ενώ οι επιβάτες εσωτερικού παρουσίασαν πτώση της τάξης του 58,4%.
Αντίστοιχα, η επιβατική κίνηση στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που διαχειρίζεται η Fraport Greece για τον μήνα Οκτώβριο ήταν μειωμένη κατά 59% σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Ειδικότερα, ο αριθμός των επιβατών έφθασε σε 94.931 έναντι 231.340 τον Οκτώβριο του 2019. Η μείωση των επιβατών με διεθνείς πτήσεις έφθασε σε ποσοστό 65,3% (54.596 τον Οκτώβριο φέτος έναντι 157.377 τον ίδιο μήνα του 2019). Για το διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου ο αριθμός των επιβατών μειώθηκε κατά 70,8%, φθάνοντας σε 8,4 εκατ. έναντι 28,72 εκατ. την ίδια περίοδο του 2019. Η μείωση των επιβατών με διεθνείς πτήσεις έφθασε σε ποσοστό 73,9% (5,9 εκατ. στο δεκάμηνο φέτος έναντι 22,66 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2019).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, ο συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών για το διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου έφθασε τα 18,9 εκατ., παρουσιάζοντας πτώση κατά 68% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, οπότε είχαν διακινηθεί 59 εκατ. επιβάτες. Τον Οκτώβριο η κίνηση μειώθηκε κατά 59,7%, καθώς διακινήθηκαν 2.278.650 επιβάτες έναντι 5.650.541 επιβατών που είχαν διακινηθεί τον ίδιο μήνα του 2019. Όσον αφορά τις αφίξεις επιβατών εξωτερικού, ήταν 733.177, παρουσιάζοντας μείωση κατά 60,9% σε σχέση με το 2019, όταν είχαν αφιχθεί 1.873.245 επιβάτες.
Εξάλλου, η Ελληνική Στατιστική Αρχή παρουσίασε τη χαρτογράφηση της εξέλιξης του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους κλάδους Παροχής Καταλυμάτων και Υπηρεσιών Εστίασης. Οι κλάδοι αυτοί τίθενται διαχρονικά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, λόγω της βαρύτητας που έχουν στη διαμόρφωση των επιδόσεων της ελληνικής οικονομίας συνολικά, αλλά και της εκτεταμένης διασποράς τους, με σημαντική παρουσία σε όλες τις περιφερειακές ενότητες και σημαντική συμβολή στις αντίστοιχες τοπικές οικονομίες της Ελλάδας. Παράλληλα, κατά την πρόσφατη συγκυρία, η παρακολούθηση και διακριτή δημοσίευση της εξέλιξης των μεγεθών των κλάδων αυτών καθίσταται επιτακτική, δεδομένων των επιπτώσεων, άμεσων και έμμεσων, που αυτοί υπέστησαν λόγω της πανδημίας της νόσου του κορωνοϊού.
«Βουτιά» του τζίρου
Ειδικότερα, στο σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου παροχής καταλυμάτων ο κύκλος εργασιών το τρίτο τρίμηνο του 2020 ανήλθε σε 1.558.171.593 ευρώ, σημειώνοντας μείωση 61,4% σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2019, οπότε είχε ανέλθει σε 4.034.094.834 ευρώ. Στο σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου υπηρεσιών εστίασης ο κύκλος εργασιών το τρίτο τρίμηνο του 2020 ανήλθε σε 1.580.633.291 ευρώ, σημειώνοντας μείωση 31,2% σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2019, οπότε είχε ανέλθει σε 2.298.824.542 ευρώ.
Για τις επιχειρήσεις του κλάδου παροχής καταλυμάτων με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σε μηνιαία βάση, ο κύκλος εργασιών τον Σεπτέμβριο του 2020 ανήλθε σε 471.680.110 ευρώ, σημειώνοντας μείωση 48,9% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2019, οπότε είχε ανέλθει σε 922.748.785 ευρώ. Για τις επιχειρήσεις του κλάδου υπηρεσιών εστίασης με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σε μηνιαία βάση, ο κύκλος εργασιών τον Σεπτέμβριο του 2020 ανήλθε σε 105.144.436 ευρώ, σημειώνοντας μείωση 34,7% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2019, οπότε είχε ανέλθει σε 161.028.392 ευρώ.
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ταξιδιών πραγματοποίησε πρόσφατα έρευνα με τίτλο «Monitoring Sentiment for Domestic and Intra-European Travel: Wave 2». Πρόκειται για τη δεύτερη εξαμηνιαία έρευνα που σφυγμομετρεί τις διαθέσεις των Ευρωπαίων από 10 μεγάλες αγορές εξερχόμενου τουρισμού (Γερμανία, Ην. Βασίλειο, Γαλλία, Ολλανδία, Ιταλία, Βέλγιο, Ελβετία, Ισπανία, Πολωνία και Αυστρία) για ταξίδια σε βραχυπρόθεσμη βάση.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, παρά το δεύτερο κύμα κορωνοϊού στην Ευρώπη, το 54% των Ευρωπαίων δήλωσαν ότι θα κάνουν ταξίδι το ερχόμενο εξάμηνο, με την πλειονότητα (78%) να προγραμματίζει απόδραση εντός Ευρώπης.
Η διάθεσή τους για διακοπές είναι παρόμοια τόσο για εσωτερικό όσο και για εξερχόμενο τουρισμό στην Ευρώπη (39%). Πάντως, καταγράφεται μείωση κατά 18% των Ευρωπαίων που επιθυμούν να ταξιδέψουν μέχρι το τέλος του 2020 (σε σύγκριση με το πρώτο κύμα κορωνοϊού), καθώς οι ανησυχίες τους για την προσωπική τους υγεία εντείνονται.
Οι Ευρωπαίοι ταξιδιώτες έχουν σταθερή και θετική άποψη σχετικά με τα ταξίδια, όμως οι ανησυχίες τους ότι μπορεί να προσβληθούν από τον κορωνοϊό στον προορισμό και οι περιορισμοί καραντίνας έχουν ως αποτέλεσμα την αναβολή περισσότερων ταξιδιών για το 2021.
Δημοφιλέστερη επιλογή
Τα ταξίδια εντός Ευρώπης αποτελούν την πρώτη επιλογή του 39% των Ευρωπαίων που σκοπεύουν να ταξιδέψουν εντός του ερχόμενου εξαμήνου στο εσωτερικό της χώρας τους και σε άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς.
Η έρευνα δείχνει ότι αυξήθηκε κατά 6% η αβεβαιότητα σχετικά με τον χρόνο πραγματοποίησης του ταξιδιού και κατά 8% σχετικά με τον προορισμό, έναντι της έρευνας στο πρώτο κύμα κορωνοϊού.
Τα ταξίδια αναψυχής αποτελούν τον βασικό λόγο ταξιδιωτικού προγραμματισμού σε βραχυπρόθεσμη βάση για το 65% των Ευρωπαίων, ενώ οι επισκέψεις σε φίλους και συγγενείς είναι προτεραιότητα για το 20%.
Παρά τις επιπτώσεις του κορωνοϊού στους αστικούς προορισμούς, τα city-breaks επικρατούν ως το αγαπημένο είδος ταξιδιού αναψυχής για το 21% των ερωτηθέντων. Τα αεροπορικά ταξίδια συνεχίζουν να θεωρούνται τα πιο επισφαλή για το 20% των Ευρωπαίων, όσον αφορά τη μετάδοση του κορωνοϊού. Οι ευέλικτες πολιτικές ακύρωσης αποτελούν πλέον τον βασικό παράγοντα που καθορίζει την απόφαση ταξιδιού για τους Ευρωπαίους (11%) και ακολουθεί η πιθανότητα αποτελεσματικού εμβολίου ή θεραπείας (10%). Οι κύριες ανησυχίες όσων σκοπεύουν να ταξιδέψουν σε βραχυπρόθεσμη βάση συνεχίζουν να είναι οι κανονισμοί καραντίνας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού (15%), όμως η πιθανότητα να αρρωστήσουν στον προορισμό και τα αυξανόμενα κρούσματα κορωνοϊού (13% και τα δύο) είναι πλέον πιο σημαντικά από πριν. Η αβεβαιότητα σχετικά με την ακριβή ημερομηνία του ταξιδιού τους αποτελεί πολύ σημαντικό ζήτημα, με το 35% των Ευρωπαίων να μη γνωρίζουν πότε θα ταξιδέψουν.
Εξάλλου, η Tripadvisor, η μεγαλύτερη ταξιδιωτική πλατφόρμα στον κόσμο, και η Phocuswright, ηγέτης στην παγκόσμια έρευνα αγοράς ταξιδιών, επιχειρούν με τη σειρά τους σε πρόσφατη έρευνα να χαρτογραφήσουν τις μεταβαλλόμενες τάσεις στην παγκόσμια ζήτηση ταξιδιού και τις συμπεριφορές των ταξιδιωτών, καταγράφοντας τον δρόμο της ανάκαμψης της βιομηχανίας μετά την τρέχουσα πανδημία του κορωνοϊού.
Η έκθεση, με τίτλο «2020 – Ένας χρόνος ταξίδια: Χαρτογράφηση της πορείας της ανάκαμψης της ταξιδιωτικής βιομηχανίας», αναλύει τα δεδομένα του Tripadvisor σχετικά με τις συμπεριφορές του ταξιδιού σε όλο τον κόσμο, καθώς και το συναίσθημα των καταναλωτών σε έξι μεγάλες αγορές.
Μεταξύ άλλων, τα βασικά ευρήματα της έκθεσης περιλαμβάνουν τα εξής:
● Μετά από θετικά σημάδια ανάκαμψης στα εγχώρια ταξίδια αναψυχής κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η ζήτηση για ξενοδοχεία και καταλύματα μειώνεται πλέον σε ορισμένες αγορές, καθώς τα ποσοστά κρουσμάτων κορωνοϊού αυξάνονται.
● Η Ευρώπη γνώρισε την ισχυρότερη ανάκαμψη ταξιδιών αναψυχής κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, με τον αριθμό των ταξιδιωτών που ερευνούν τις εγχώριες ξενοδοχειακές διαμονές να φτάνουν τα επίπεδα αναζήτησης του 2019 στα τέλη Ιουλίου και Αυγούστου. Ωστόσο, η επανεισαγωγή ταξιδιωτικών περιορισμών σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, έριξε τη ζήτηση.
● Η εμπιστοσύνη στο ταξίδι παραμένει εύθραυστη, αλλά με μεγάλες διαφορές ανά αγορά. Από τους καταναλωτές που ερωτήθηκαν σε έξι αγορές, η εμπιστοσύνη στο ταξίδι ήταν υψηλότερη μεταξύ των ερωτηθέντων στις ΗΠΑ (48% δήλωσαν ότι αισθάνονται πιο σίγουροι ότι θα ήταν ασφαλές να ταξιδέψουν τους επόμενους τρεις μήνες σε σύγκριση με τους προηγούμενους τρεις) και χαμηλότερη μεταξύ των ερωτηθέντων στην Ιταλία (μόλις 12%).
Οι ταξιδιώτες επανεξετάζουν τον τύπο των ταξιδιών που θέλουν να πραγματοποιήσουν:
● Τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων καταναλωτών (65%) δηλώνουν ότι η ικανότητα αποφυγής πολυσύχναστων χώρων όταν ταξιδεύουν είναι πλέον πιο σημαντικός παράγοντας στην επιλογή προορισμού από ό,τι ήταν πριν από την πανδημία και περισσότεροι από τους μισούς (52%) σημειώνουν ότι είναι πιο πιθανό να οργανώσουν το ταξίδι τους σε εξωτερικούς χώρους / φύση από ό,τι πριν από την πανδημία.
● Παρά τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα των καταναλωτών, η επιθυμία ταξιδιού παραμένει πολύ έντονη.
● Το 65% των ερωτηθέντων εξακολουθούν να σκέφτονται πού θέλουν να ταξιδέψουν στη συνέχεια.
Το Euronews επιχείρησε με τη δική του έρευνα να αποκωδικοποιήσει τις νέες ταξιδιωτικές τάσεις.
Στις διαπιστώσεις της έρευνας με τίτλο «Τα ταξίδια μετά το 2020: Πώς θα είναι ο τουρισμός στη νέα πραγματικότητα» αναφέρεται ότι οι ταξιδιώτες της νέας εποχής μετά την πανδημία θα επιθυμούν να αποκτήσουν τις εμπειρίες των ντόπιων του προορισμού, να έρχονται σε επαφή με διαφορετικές κουλτούρες και έθιμα, καθώς και να δραπετεύουν από τους πολυσύχναστους αστικούς προορισμούς στη φύση και σε αγροτικές περιοχές, που ενδέχεται να αποτελέσουν την πηγή πλούτου της τοπικής κοινότητας.
Στις 6 κορυφαίες τάσεις που θα καταγραφούν στα ταξίδια μετά το 2020 περιλαμβάνονται ο τουρισμός στην άγρια φύση, ο νομαδικός τουρισμός (ταξίδια με τροχόσπιτο), ο οικολογικός τουρισμός, ο αυθεντικός τουρισμός, ο τουρισμός ευεξίας και ο «συνειδητός» τουρισμός.
Διαφαίνεται επίσης ανάπτυξη των ταξιδιών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθώς η μεγαλύτερη ελευθερία για εξ αποστάσεως εργασία θα συμβάλει στην εξισορρόπηση των περιόδων εποχικότητας του τουρισμού, που δημιουργούσε προβλήματα σε δημοφιλείς προορισμούς, προκαλώντας εντάσεις στους ντόπιους. Έτσι, οι «νομάδες» ταξιδιώτες θα συμβάλουν στη μείωση του υπερτουρισμού, που αποτελούσε σημαντικό πρόβλημα στο παρελθόν, καθώς θα συνδυάζουν την εργασία με την εξερεύνηση των προορισμών.