Η ανακοίνωση την Πέμπτη στη Λευκωσία ότι η γεώτρηση στον στόχο «Γλαύκος» στο θαλασσοτεμάχιο 10 της κυπριακής ΑΟΖ αποκάλυψε ένα καθόλου ευκαταφρόνητο κοίτασμα εμβέλειας 5-8 tcf (τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών), ενεργοποίησε στην ουσία μια σειρά εξαιρετικά σημαντικών διαδικασιών με τεράστιες επιχειρηματικές αλλά και γεωστρατηγικές προεκτάσεις, τόσο για την Κύπρο όσο και για ολόκληρη τη Μεσόγειο, οι οποίες είχαν ανασταλεί, δύο μήνες πριν, με την αποτυχία της γεώτρησης στον στόχο «Δελφύνη».
Συγκεκριμένα, η ExxonMobil «κλειδώνει» την παρουσία και το ενδιαφέρον των Αμερικανών στην Κύπρο, καθότι τις ΗΠΑ στο νησί έφερε ουσιαστικά η εταιρεία, όπως επισημαίνεται και από σημαντική αμερικανική πηγή και επιβεβαιώνει και κυβερνητική πηγή στη Λευκωσία. Μάλιστα, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», το αμερικανικό ενδιαφέρον για την Κύπρο ειδικά, και τις συνέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο γενικότερα, αναμένεται να επικυρωθεί κατά τη συνάντηση στο Ισραήλ του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο με τους Μπέντζαμιν Νετανιάχου, Νίκο Αναστασιάδη και Αλέξη Τσίπρα στις 20 Μαρτίου. Συνάντηση που αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον εάν ληφθεί υπόψη πως Κύπρος, Ελλάδα και Ισραήλ κατέληξαν σε διακρατική συμφωνία για τον αγωγό EastMed, κατά τη διάρκεια της 5ης τριμερούς συνόδου κορυφής στην Μπερ Σέβα τον περασμένο Δεκέμβριο. Τότε είχε συμφωνηθεί ότι η υπογραφή της συμφωνίας θα γινόταν εντός του πρώτου τριμήνου του 2019 και αφού τύχει πρώτα της έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πράγμα που ήδη έγινε.
Ετσι, στις 20 Μαρτίου θα πρέπει να αναμένεται ότι Πομπέο, Νετανιάχου, Αναστασιάδης και Τσίπρας θα έχουν να συζητήσουν εξαιρετικά σημαντικά ζητήματα, όπως είναι η βέλτιστη αξιοποίηση της ενεργειακής και συνεπώς και της γεωπολιτικής πρωτοκαθεδρίας που αποκτά στην Ανατολική Μεσόγειο ο δυτικός συνασπισμός με ηγέτιδα δύναμη τις ΗΠΑ, ενεργειακός βραχίονας των οποίων είναι η ExxonMobil αλλά και οι συμπράττουσες Total και Eni, κρατικές εταιρείες της Γαλλίας και της Ιταλίας, αντίστοιχα.
Οι προοπτικές που διανοίγονται στο ενεργειακό τοπίο της Μεσογείου για τα αμερικανικά συμφέροντα διευρύνονται εκτός από την ΑΟΖ της Κύπρου και στην ΑΟΖ της Αιγύπτου καθώς και σε αυτήν της Ελλάδας. Ωστόσο, στην περίπτωση της Ελλάδας η κοινοπραξία ExxonMobil, Total και ΕΛΠΕ που ανέλαβε ήδη σχετικές δεσμεύσεις, όπως στο τεμάχιο 4 νοτιοδυτικά της Κρήτης, βρίσκεται εγκλωβισμένη στα γρανάζια της γραφειοκρατίας.
Η Γαλλία, ούσα στο ίδιο γεωπολιτικό και ενεργειακό πλαίσιο στην Ανατολική Μεσόγειο, βρίσκεται ήδη σε προχωρημένες συζητήσεις με την Κύπρο για τη συνομολόγηση μεγάλης αμυντικής συμφωνίας, έχοντας κατά νου την προστασία των ενεργειακών σχεδιασμών καθώς και την ασφάλεια των υποδομών. Η γαλλική Total θα μπει σε τρία από τα θαλασσοτεμάχια όπου βρίσκεται ήδη η ιταλική Eni ενώ θα λάβει από την κυπριακή κυβέρνηση άλλο ένα οικόπεδο με απευθείας ανάθεση.
Την ίδια ώρα και εντός Μαρτίου αναμένεται η υπογραφή συμφωνίας μεταξύ Λευκωσίας και Παρισιού, στο πλαίσιο της οποίας θα δημιουργηθεί στον κόλπο του Βασιλικού μεγάλο λιμάνι στο οποίο θα ναυλοχούν γαλλικά πολεμικά σκάφη. Οι διαδικασίες (μελέτες και σχέδια) για την υλοποίηση του έργου έχουν ήδη τροχοδρομηθεί από την κυπριακή κυβέρνηση και έχουν και τις «ευλογίες» της Ε.Ε. καθώς και τη θετική γνώμη των ΗΠΑ.
Το γεγονός ότι το κοίτασμα «Γλαύκος» δεν είναι τεράστιο ώστε να δημιουργήσει διαθέσεις εκρηκτικές από πλευράς Τουρκίας, δίνει στη Λευκωσία ένα διάστημα βαθιάς ανάσας σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, όπως εξηγεί στην «Κ» πηγή άμεσα εμπλεκόμενη στις διεργασίες. Και αυτό διότι οι επόμενες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ –έως και πέντε τον αριθμό– αναμένεται να αρχίσουν τον προσεχή Σεπτέμβριο, οπότε η Λευκωσία ευελπιστεί ότι θα δοθεί χρόνος σε Αμερικανούς κυρίως και Ευρωπαίους δευτερευόντως να κινηθούν προς την Αγκυρα, με σειρά νέων επιχειρημάτων ως προς τη χρησιμότητα της παρουσίας της στην πλευρά της ειρηνικής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο και της αξιοποίησης των ενεργειακών δυνατοτήτων. Τουτέστιν να συμβάλει στην εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό.
Στο πλαίσιο αυτό, θετική εξέλιξη αποτελεί η κίνηση της κυπριακής Βουλής, την Παρασκευή, να ψηφίσει νόμο για τη δημιουργία Εθνικού Ταμείου Υδρογονανθράκων. Πρόκειται για ένα Ταμείο που θα ενισχύσει τα επιχειρήματα της κυπριακής κυβέρνησης στο διεθνές πεδίο ως προς τον διαμοιρασμό των εσόδων σε όλους τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας ακριβοδίκαια και με προοπτική τις μελλοντικές γενιές στο νησί.
Κοίτασμα παγκόσμιας κλάσης
Στο ερώτημα της «Κ» τι αφήνει πίσω της η ολοκλήρωση των δύο γεωτρήσεων στο τεμάχιο 10, ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης απαντά: «Αφήνει μία ακόμη ανακάλυψη στην ΑΟΖ, έρχεται να προσθέσει στα δυνητικά αποθέματα υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και κατ’ επέκταση στα γηγενή κοιτάσματα της Ε.Ε. Τα γνωστά κοιτάσματα της Ε.Ε. στη Βόρεια θάλασσα μειώνονται και έτσι υπάρχουν προσδοκίες από πλευράς Ευρώπης πως η Ανατολική Μεσόγειος θα έλθει να συμπληρώσει σε γηγενή κοιτάσματα. Η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης γεωτρήσεων στο τεμάχιο 10 μας αφήνει, επίσης, ένα μεγάλο κοίτασμα παγκόσμιας κλάσης το οποίο χρήζει περαιτέρω ερμηνείας, ανάλυσης και επιβεβαιωτικών γεωτρήσεων. Και το πιο σημαντικό, μας αφήνει με μια κοινοπραξία, ExxonMobil και Qatar Petroleum, που θα διευρύνει τις δραστηριότητες στην περιοχή. Και φαίνεται αυτό με το ενδιαφέρον της για τεμάχια στην κυπριακή ΑΟΖ, στην Αίγυπτο και στην ελληνική ΑΟΖ».