Στον απόηχο της κύρωσης, εν μέσω διχασμού, της συμφωνίας των Πρεσπών από την κυβέρνηση Ζάεφ, η Βόρεια Μακεδονία εισέρχεται από αύριο και επισήμως σε προεκλογική τροχιά. Μπορεί οι πολίτες να προσέλθουν στην κάλπη για να εκλέξουν στις 21 Απριλίου νέο πρόεδρο της Δημοκρατίας, όμως η συμφωνία των Πρεσπών και η νέα πραγματικότητα που αυτή διαμορφώνει στη χώρα είναι που θα καθορίσουν την ψήφο τους.
Αν ο εκλεκτός του κυβερνητικού συνασπισμού Στέβο Πεντάροσκι επικρατήσει, ο Ζόραν Ζάεφ θα νομιμοποιείται να ερμηνεύσει τη λαϊκή ετυμηγορία ως επιδοκιμασία της έως τώρα πολιτικής του.
Σε αυτή την περίπτωση, με ούριους τους «ανέμους» θα μπορεί να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις που ζητούν οι Βρυξέλλες, ώστε στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου να λάβει η Βόρεια Μακεδονία ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Εάν, όμως, η κεντροδεξιά αντιπολίτευση εκλέξει πρόεδρο την Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, έρχονται τα πάνω κάτω για τον Ζάεφ. Ενα αρνητικό για εκείνον αποτέλεσμα θα διαβαστεί από την αντιπολίτευση –και όχι μόνο– ως λαϊκή καταδίκη των έως τώρα πεπραγμένων του και πρωτίστως της επεισοδιακής ψήφισης της συμφωνίας των Πρεσπών και οι πρόωρες εκλογές θα καταστούν μονόδρομος για τον ίδιο και την κυβέρνησή του.
Το παραδέχθηκε, εξάλλου, και ο ίδιος στο τηλεοπτικό ντιμπέιτ αυτής της εβδομάδας, με τον ηγέτη του VMRO DPMNE Κρίστο Μίτσκοσκι, δηλώνοντας ότι εάν ηττηθεί ο υποψήφιός του και εφόσον το ζητήσει η αντιπολίτευση θα επιδιώξει άμεσα ανανέωση της λαϊκής εντολής. Εάν, ωστόσο, τις ενδεχόμενες βουλευτικές εκλογές τις κερδίσει η αντιπολίτευση, τότε θα αλλάξει άρδην το σκηνικό σε επίπεδο διακυβέρνησης και ενδεχομένως θα επηρεαστεί αρνητικά και η υλοποίηση της συμφωνίας.
Η κρίσιμη ερώτηση
Ο Ζάεφ ρώτησε ευθέως στο ντιμπέιτ τον Μίτσκοσκι εάν θα καταργήσει τη συμφωνία εφόσον το VMRO DPMNE γίνει κυβέρνηση και εκείνος απέφυγε να απαντήσει στέλνοντας την «μπάλα στην εξέδρα».
Κάτι τέτοιο, κατάργηση δηλαδή της συμφωνίας, πρέπει να θεωρείται μάλλον αδύνατο, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί η τακτική της υπονόμευσης της εφαρμογής της από μια κυβέρνηση του εθνικιστικού VMRO, που ως γνωστόν αντιτάχθηκε σφόδρα στην ψήφισή της και επομένως δεν θα έχει τη βούληση να την προχωρήσει. Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως προανήγγειλε ο Μίτσκοσκι, το VMRO DPMNE θα προσδώσει στην προεκλογική συζήτηση χαρακτήρα εφ’ όλης της ύλης αντιπαράθεσης, αναδεικνύοντας ως ζήτημα αιχμής την «εθνική προδοσία» του Ζάεφ, όπως θεωρεί τη συμφωνία των Πρεσπών.
Δεν θα περιοριστεί, ωστόσο, σε αυτήν, αλλά στη φαρέτρα του θα έχει και τις ουκ ολίγες αμαρτίες της σημερινής κυβέρνησης, η οποία προτού καν συμπληρώσει έναν χρόνο διακυβέρνησης δέχεται ήδη πυρά για φαινόμενα διαφθοράς, νεποτισμού, κομματισμού του κράτους, αλαζονείας, ασφυκτικού ελέγχου των ΜΜΕ, για τα οποία όσο ήταν στην αντιπολίτευση κατηγορούσε, όχι άδικα, τον φυγόδικο σήμερα πρώην πρωθυπουργό Νίκολα Γκρούεφσκι. Προβλέψεις είναι μάλλον νωρίς να γίνουν, πλην όμως μια δημοσκόπηση που είδε το φως την περασμένη εβδομάδα έδινε προβάδισμα 2,5 μονάδων (25% έναντι 22,5%) στον υποψήφιο του Ζάεφ. Αυτή καθεαυτή, πάντως, η εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας με όλες τις πολιτικές της προεκτάσεις δεν στερείται σημασίας, όπως φάνηκε και από την περίπτωση του απερχόμενου Γκιόργκι Ιβάνοφ, ο οποίος έκανε και εξακολουθεί να κάνει ό,τι του επιτρέπει το σύνταγμα για να φρενάρει τις επιλογές του Ζάεφ.