Με διάθεση αυτοκριτικής, 24 ώρες μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, εμφανίστηκε χθες ο Αλέξης Τσίπρας μιλώντας στη διευρυμένη σύσκεψη της Κεντρικής Επιτροπής και της Εκλογικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρωθυπουργός, κάνοντας την αυτοκριτική του και απαντώντας εμμέσως στην κατηγορία πως χθες, ούτε λίγο ούτε πολύ, εγκάλεσε τον… ελληνικό λαό για την επιλογή του να δώσει την πρώτη θέση στη Ν.Δ., σημείωσε πως «εάν ο λαός καταψηφίζει τον ΣΥΡΙΖΑ, τότε σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κάτι κάνει λάθος και πρέπει να το διορθώσει». Ο πρωθυπουργός ανέφερε ακόμη –κάτι που άργησε 24 ώρες– πως «λάβαμε το μήνυμα» της απογοήτευσης χιλιάδων ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, προσθέτοντας πως «κάναμε λάθη, συμβιβασμούς και ίσως το 2015 βάλαμε ψηλά τον πήχυ», τάζοντας πολλά. Και ως απόδειξη πως το μήνυμα ελήφθη ανέφερε την προσφυγή στις κάλπες. Η χθεσινή συσπειρωτική ομιλία κρίθηκε απαραίτητη για να μην υπάρξουν περαιτέρω «διαλυτικές τάσεις» μετά το κακό αποτέλεσμα, ενώ μπορεί να χαρακτηριστεί και ως εκκίνηση του προεκλογικού αγώνα. Στο πλαίσιο αυτό, ενδεικτικό της στρατηγικής που θα δούμε να ξετυλίγεται τις επόμενες 30 ημέρες, ο κ. Τσίπρας κάλεσε τους ψηφοφόρους του ΚΙΝΑΛ να σκεφτούν πως «ήττα του ΣΥΡΙΖΑ σημαίνει νίκη της Ν.Δ.», απευθύνοντας ένα «πλατύ προσκλητήριο στις δημοκρατικές δυνάμεις».
Στον ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, βρίσκονται σε κατάσταση «σοκ». Η λέξη δεν είναι τυχαία, αλλά αναφέρθηκε αυτολεξεί από κομματικό στέλεχος που κλήθηκε να σχολιάσει το κλίμα που επικρατεί στο κυβερνών κόμμα, καθώς κανείς δεν περίμενε το αποτέλεσμα της Κυριακής. Τούτο, αν αναλυθεί σωστά, είναι ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτήν καθ’ εαυτήν την ήττα, αφού σημαίνει πως ένα μεγάλο μέρος του κυβερνώντος κόμματος, συμπεριλαμβανομένης της ηγετικής ομάδας, έχασε την επαφή με την πραγματικότητα, έχοντας τελείως διαφορετική εικόνα από αυτή που διαμορφωνόταν στην πραγματική κοινωνία και καταγράφηκε στην κάλπη. Σε αυτό, πάντως, στο οποίο συμφωνούν όλοι σε Μαξίμου και Κουμουνδούρου είναι ότι η αναζήτηση των αιτιών της ήττας πρέπει να γίνει άμεσα. Σε αυτό που φαίνεται να μην συμφωνούν, όμως, είναι στις απαντήσεις. Και αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε μείζον πρόβλημα ενόψει της «μητέρας των μαχών», των εθνικών εκλογών.
Δύο χθεσινές αναφορές αποτυπώνουν αυτή την πραγματικότητα. Ο Νίκος Φίλης, αναλύοντας τα αίτια της ήττας, προχώρησε σε μια πολύ σημαντική διαπίστωση, που πολλοί εντός του κόμματος δεν θέλουν να δουν. Είπε πως η ήττα είναι αποτέλεσμα και «του ύφους της εξουσίας», προσθέτοντας πως «ορισμένες συμπεριφορές δημιούργησαν μια απόσταση των πολιτών από τη διακυβέρνηση». Κομματική πηγή, ωστόσο, ανέφερε στην «Κ» πως συμπεριφορές όπως, για παράδειγμα, του Παύλου Πολάκη «πρέπει να κοπούν μαχαίρι», αναγάγοντας το ύφος του δημόσιου λόγου του αν. υπουργού και των υποστηρικτών του σε μία από τις κομβικές αιτίες απομάκρυνσης των μετριοπαθών ψηφοφόρων.
Αντίθετα, ο Νίκος Παππάς είδε ως βασική αιτία την αποχή. Μιλώντας στο ραδιόφωνο του News 24/7 δήλωσε πως «το γεγονός ότι είχαμε 7,8 μονάδες χαμηλότερη συμμετοχή από ότι στις εκλογές του Γενάρη του ’15 επηρέασε κατά συντριπτικό τρόπο, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό την επίδοση του δικού μας ψηφοδελτίου». Παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε ήδη σε προεκλογική περίοδο και οι διαφορές και οι αντιπαραθέσεις θα μπουν κάτω από το χαλί, καθώς κανείς δεν θέλει να κατηγορηθεί για υπονόμευση της προσπάθειας, πολλοί εντός του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν πως έγιναν σοβαρά λάθη και σε επίπεδο στρατηγικής. Ενδεικτικά, χθες στην «Κ», στέλεχος που ανήκει στην «προοδευτική συμμαχία» σημείωνε πως η διαχείριση των Πρεσπών αποδείχθηκε καταστροφική και αποτυπώθηκε στη συντριπτική ήττα στη Β. Ελλάδα. Αντίθετα, στέλεχος του «παλιού ΣΥΡΙΖΑ» του 3% σημείωνε πως το πρόβλημα είναι συνολικό και ο ΣΥΡΙΖΑ στη Βόρεια Ελλάδα «κράτησε δυνάμεις».