Τι προκύπτει από τα στοιχεία του κοινού exit poll των πέντε εταιρειών δημοσκοπήσεων (Pulse, MRB, Marc, Metron Analysis, Alco) για τις ευρωεκλογές; Ποιες κατηγορίες ψηφοφόρων ήταν καταλυτικές για τη διαμόρφωση του αποτελέσματος;
Κατ’ αρχάς αξίζει να σημειωθεί (γιατί πολλά ακούστηκαν πριν από τις 26 Μαΐου, ειδικά από το κυβερνών κόμμα) ότι το τελικό exit poll των πέντε εταιρειών την περασμένη Κυριακή αποδείχθηκε σχεδόν απολύτως ακριβές. Η μόνη παραφωνία ήταν το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, που έκλεισε ελαφρώς χαμηλότερα από το εύρος του 24-26,5% (23,8%) της μέτρησης. Η Ν.Δ. βρέθηκε ακριβώς στην καρδιά της πρόβλεψης (33,1% έναντι εύρους 32,5-34,5%), ενώ εξίσου ακριβές ήταν το τελικό exit poll και για τα υπόλοιπα κόμματα που εξέλεξαν ευρωβουλευτή (ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, Χρυσή Αυγή, Ελληνική Λύση).
Σύμφωνα με τα ευρήματα του exit poll, το 64,1% των ψηφοφόρων είχε αποφασίσει προ καιρού τι θα ψήφιζε. Eνας στους επτά (14,3%) αποφάσισε κατά την τελευταία εβδομάδα της προεκλογικής περιόδου και αντίστοιχο ποσοστό (13,9%) αποφάσισε τη μέρα των εκλογών.
Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία για τις μετακινήσεις των ψηφοφόρων σε σχέση με τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, του Σεπτεμβρίου 2015. Μεταξύ των ψηφοφόρων (τότε) του ΣΥΡΙΖΑ, μόλις το 58% ψήφισε ξανά το κυβερνών κόμμα. Σχεδόν ένας στους οκτώ (11,8%) μετακινήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ στη Νέα Δημοκρατία. Δεύτερος μεγαλύτερος αποδέκτης ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ ήταν το ΜέΡΑ25 του Γ. Βαρουφάκη – οριακά μπροστά από το ΚΙΝΑΛ (4,6% προς 4,3%). Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι σχεδόν διπλάσιος αριθμός στράφηκε στην Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου παρά στο ιδεολογικά συγγενές ΚΚΕ.
Στην περίπτωση της Ν.Δ., το 85% όσων την ψήφισαν τον Σεπτέμβριο του 2015 τη στήριξαν ξανά την περασμένη Κυριακή. Το 3,1% κατευθύνθηκε ενάντια στο ρεύμα προς το κυβερνών κόμμα, ενώ υπήρξαν και διαρροή της τάξεως του 2,5% προς την Ελληνική Λύση.
Κατά τα άλλα, το exit poll αποκαλύπτει ότι σε συγκεκριμένες ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες που θεωρούνταν προνομιακές για τον ΣΥΡΙΖΑ, υπερτερεί η Νέα Δημοκρατία – στοιχείο που αναμφίβολα έχει στείλει ριπές πανικού στους διαδρόμους της Κουμουνδούρου και του Μεγάρου Μαξίμου. Στις ηλικίες 17-24, η Ν.Δ. προηγείται με 28,1% έναντι 24,6% για τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ παραμένει ανησυχητικά υψηλό το ποσοστό της Χρυσής Αυγής (9,8%). Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, τον Σεπτέμβριο του 2015, τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ στους νέους 18-24 ετών ήταν υπερδιπλάσια της Ν.Δ. (41,3% έναντι 17,1%, σύμφωνα με το κοινό exit poll των Metron Analysis, Marc, Alco, GPO-Opinion Ipsos και MRB).
Μεταστροφές παντού
Ακόμα μεγαλύτερη είναι η διαφορά υπέρ της Ν.Δ. μεταξύ των μισθωτών του δημόσιου τομέα (30,6%-25,5%). Σημειώνεται ότι σύμφωνα με σταθμισμένα στοιχεία των exit polls του Ιανουαρίου του 2015 (βλ. ρεπορτάζ της «Κ» στις 1/3/2015), το προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ επί της Ν.Δ. στη συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένων ήταν συντριπτική (38%-24%), ενώ και τον Σεπτέμβριο προσέγγιζε τις εννιά μονάδες.
Η μεγαλύτερη μεταστροφή, ωστόσο, παρατηρείται στις τάξεις των ιδιωτικών υπαλλήλων: τον Σεπτέμβριο του 2015, η συγκεκριμένη κατηγορία έδειξε την προτίμησή της για τον ΣΥΡΙΖΑ σε ποσοστό 37,4% έναντι 21,6% για τη Ν.Δ.· την περασμένη Κυριακή, το 29,6% ψήφισε τη Ν.Δ., έναντι μόλις 20,8% για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Τέλος, στις τάξεις των συνταξιούχων, παρά την πολυδιαφημισμένη «13η σύνταξη» και την επιτυχία της κυβέρνησης να αποτρέψει τις νέες περικοπές ύψους 1% του ΑΕΠ στις παλιές συντάξεις, που η ίδια είχε προνομοθετήσει, ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη συντριβή: μόλις 26,8% εξ αυτών προτίμησαν το κυβερνών κόμμα, έναντι 40,4% που στήριξε την αξιωματική αντιπολίτευση. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το διψήφιο ποσοστό του ΚΙΝΑΛ στους συνταξιούχους (ακριβώς 10%), αλλά και η πολύ χαμηλή επίδοση της Χρυσής Αυγής (2,1%). Τον Σεπτέμβριο του 2015, η διαφορά υπέρ της Ν.Δ. μεταξύ συνταξιούχων ήταν μόλις τέσσερις μονάδες (37,9%-34%).
Κατά τα άλλα, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, που επιβαρύνθηκαν ιδιαίτερα από τις αυξήσεις φόρων και ειδικά εισφορών της τελευταίας τετραετίας, τιμώρησαν μαζικά τον ΣΥΡΙΖΑ στην κάλπη. Το προβάδισμα της Ν.Δ. στη συγκεκριμένη κατηγορία άγγιξε τις 18 μονάδες, ενώ τον Ιανουάριο του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν πέντε μονάδες μπροστά (34%-29%). Σχεδόν εξίσου ευρεία ήταν η επικράτηση του κ. Μητσοτάκη μεταξύ των επαγγελματιών του πρωτογενούς τομέα (33,7% έναντι 18,4% του ΣΥΡΙΖΑ). Στη συγκεκριμένη κατηγορία, τόσο το ΚΙΝΑΛ (13%) όσο και η Χρυσή Αυγή (10,6%) κατέγραψαν διψήφια ποσοστά. Τον Σεπτέμβριο του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν –έστω οριακά– πρώτος στις εκλογικές προτιμήσεις των αγροτών.
Η μόνη κατηγορία στην οποία διατηρεί ξεκάθαρο προβάδισμα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι οι άνεργοι (28,7% έναντι 19,2% της Ν.Δ., έναντι μιας ψαλίδας 26 μονάδων τον Σεπτέμβριο του 2015). Η Χρυσή Αυγή βρίσκεται στην τρίτη θέση με 8,9% – σχεδόν ακριβώς το ίδιο ποσοστό που κατέγραφε και τον Σεπτέμβριο του 2015.