Αφότου ανέλαβε την πρωθυπουργία, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον κατέστησε σαφές ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Eνωση την 31η Οκτωβρίου υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Είναι αποφασισμένος να σεβαστεί τη λαϊκή εντολή όπως αυτή εκφράστηκε με το δημοψήφισμα του 2016 και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στη δημοκρατία μας.
Βεβαίως και θα θέλαμε να αποχωρήσουμε από την Ευρωπαϊκή Ενωση με συμφωνία. Αυτό θα ήταν το καλύτερο σενάριο για τους πολίτες μας, για τις επιχειρήσεις μας, για την ομαλή μετάβαση στο καθεστώς που θα ισχύσει μετά την αποχώρησή μας. Μια συμφωνία θα διασφαλίσει τη μικρότερη δυνατή αναστάτωση και τη μέγιστη δυνατή βεβαιότητα.
Oμως, δεν μπορεί να είναι η παρούσα συμφωνία αποχώρησης. Η Βουλή των Κοινοτήτων την έχει ήδη απορρίψει τρεις φορές. Το βασικό ζήτημα είναι το λεγόμενο backstop. Οποιαδήποτε νέα συμφωνία αποχώρησης προϋποθέτει την κατάργησή του.
Γιατί; Βάσει της συμφωνίας αποχώρησης, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν δεσμευθεί να βρουν τρόπο ώστε, μετά την αποχώρηση της Βρετανίας, να διατηρηθεί το καθεστώς των ανοικτών συνόρων μεταξύ της Βορείου Ιρλανδίας (αναπόσπαστου τμήματος του Ηνωμένου Βασιλείου) και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας. Τα ανοικτά σύνορα είναι βασικός όρος της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, με την οποία τερματίστηκαν δεκαετίες βίας και δοκιμασιών στη Βόρειο Ιρλανδία.
Ομως, στη συμφωνία αποχώρησης περιλαμβάνεται και το backstop, που σημαίνει ότι, εάν δεν μπορέσουμε να βρούμε ή να συμφωνήσουμε στον τρόπο διατήρησης των ανοικτών συνόρων, το ζήτημα θα επιλυθεί με την παραμονή είτε όλου του Ηνωμένου Βασιλείου ή μέρους του στην τελωνειακή ένωση και την ενιαία αγορά. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας ρύθμισης θα είναι ότι είτε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο είτε η Βόρειος Ιρλανδία θα πρέπει να αποδεχθούν ότι πολλοί από τους κανονισμούς που θα ισχύουν στο διηνεκές θα τίθενται από ένα νομικό σύστημα στο οποίο δεν θα έχουμε καμία δυνατότητα παρέμβασης. Και θα είμαστε εγκλωβισμένοι σε αυτή τη ρύθμιση για πάντα. Αυτό είναι απλώς μη δημοκρατικό.
Οπως κι αν εξελιχθούν τα πράγματα, η βρετανική κυβέρνηση δεν πρόκειται ποτέ να επαναφέρει σκληρά σύνορα στη Βόρειο Ιρλανδία. Δεν πρόκειται ποτέ να φτιάξουμε εγκαταστάσεις ή να επιβάλουμε συνοριακούς ελέγχους στα ιρλανδικά σύνορα. Είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευθούμε καλή τη πίστει μια εναλλακτική λύση στο πλαίσιο της συμφωνίας για τη μελλοντική μας σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Συνεπώς, θα εργαστούμε με τρόπο ενεργό και αποφασιστικό ώστε να διασφαλίσουμε αυτή τη βελτιωμένη συμφωνία που χρειαζόμαστε. Και γι’ αυτό θα απαιτηθούν κινήσεις και από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εάν, όμως, αυτό δεν καταστεί δυνατό, θα πρέπει να αποχωρήσουμε από την Ευρωπαϊκή Ενωση χωρίς συμφωνία και προχωρούμε στις απαραίτητες προετοιμασίες για τέτοιο ενδεχόμενο.
Για μένα, είναι αξιοσημείωτες και καθησυχαστικές η φροντίδα και η αποφασιστικότητα της ελληνικής κυβέρνησης σε ο,τι αφορά τις προετοιμασίες για αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου χωρίς συμφωνία, και συγκεκριμένα την προστασία του καθεστώτος παραμονής και των δικαιωμάτων των 45.000 Βρετανών πολιτών που ζουν μόνιμα στην Ελλάδα. Από πλευράς μας, παρέχουμε σαφείς και αδιαμφισβήτητες εγγυήσεις για τα 3,2 εκατομμύρια των πολιτών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που ζουν και εργάζονται στη Βρετανία. Θα έχουν απόλυτη βεβαιότητα για το δικαίωμά τους να παραμείνουν και να συνεχίσουν τη ζωή τους στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο,τι κι αν συμβεί την 31η Οκτωβρίου, είτε φύγουμε με συμφωνία είτε χωρίς, το Ηνωμένο Βασίλειο επιθυμεί να έχει φιλική και εποικοδομητική σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση, ως συνταγματικά ισότιμοι εταίροι. Την ίδια φιλική και εποικοδομητική σχέση επιθυμούμε να έχουμε και με τους φίλους και εταίρους μας στην Ευρώπη ώστε από κοινού να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας.
Εχω τη βαθιά πεποίθηση ότι έτσι θα είναι και η σχέση μας με την Ελλάδα. Οι δεσμοί των δύο χωρών μας έχουν αντέξει αλλαγές πολύ μεγαλύτερες από το Brexit και πάντα έχουν βγει ισχυροί και ακμαίοι.
* Η κ. Κέιτ Σμιθ είναι πρέσβειρα του Ηνωμένου Βασιλείου.