To 1936, στο αποκορύφωμα της καριέρας της ως φωτογράφου, η Ντόρα Μάαρ (Dora Maar, 1907-1997) παρουσίασε την εικόνα «Portrait d’ Ubu» στη Διεθνή Εκθεση Σουρεαλιστών που έγινε στο Λονδίνο. Η φωτογραφία είχε δανειστεί το όνομά της από το έργο του Αλφρέντ Τζαρί, και το περιεχόμενό της ήταν απολύτως ακατανόητο, η μελαγχολική εικόνα ενός αινιγματικού όντος. Η ίδια η Μάαρ ποτέ δεν εξήγησε τι απεικόνιζε η φωτογραφία. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι πρόκειται για το έμβρυο ενός αρμαντίλο, διατηρημένο σε ειδικό υγρό. Δεν έχει σημασία η αλήθεια. Αποτελεί όμως την απεικόνιση του «Αμορφου» («L’ informe»), της ιδέας που διατύπωσε ο εραστής της Ζορζ Μπατάιγ εκφράζοντας τις προτιμήσεις όλων των σουρεαλιστών για τα τέρατα και τα θαύματα. Το «Portrait d’ Ubu» έγινε στην εποχή του σήμα κατατεθέν των σουρεαλιστών και αποτελεί ένα από τα περίπου 200 έργα που θα φιλοξενήσει αυτό το φθινόπωρο η ρετροσπεκτίβα που διοργανώνει η Tate Modern για το έργο της Μάαρ. Ομως το έργο της Μάαρ δεν είναι ταυτισμένο αποκλειστικά με τους σουρεαλιστές, γιατί η προσωπικότητα και η καλλιτεχνική της δουλειά υπήρξαν πληθωρικές και ακατάτακτες. Σε μια καριέρα που διήρκεσε περισσότερα από 60 χρόνια η καινοτόμος ματιά της βρήκε εφαρμογή σε πολλά καλλιτεχνικά πεδία, από την εμπορική φωτογραφία έως το κοινωνικό ρεπορτάζ και από τα προκλητικά φωτο-κολάζ έως τη ζωγραφική.
«Untitled» («Shell hand»), 1934.
Η Εριέτα-Θεοδώρα Μάρκοβιτς –όπως ήταν το πραγματικό της όνομα– υπήρξε μέλος μιας γενιάς γυναικών φωτογράφων που άδραξαν τις ευκαιρίες της νέας τέχνης. Στην έκθεση της Tate θα παρουσιαστούν τα πιο σημαντικά έργα εκείνης της πρώτης περιόδου, που εκφράζουν την εφευρετικότητα και τη διορατικότητά της για την πορεία της τέχνης της.
Κατά τη δεκαετία του 1930, η Μάαρ υπήρξε μέλος μια αριστερής ευρείας ομάδας διανοουμένων και ταξίδεψε πολύ φωτογραφίζοντας τον κόσμο της ευρωπαϊκής οικονομικής ύφεσης. Η γνωριμία της με τον Πάμπλο Πικάσο και η σχέση τους, που διήρκεσε περίπου 8 χρόνια παράλληλα με τον γάμο του, επέδρασαν στο έργο και των δύο. Εκείνη κατέγραψε με τον φακό της τη δημιουργία της «Γκερνίκα» και εκείνος κράτησε για πάντα ζωντανή τη μορφή της στο πορτρέτο «Η γυναίκα που θρηνεί». Μαζί δημιούργησαν σειρά πορτρέτων που συνδυάζουν την πειραματική φωτογραφία με τις τεχνικές εκτύπωσης.
Κάπου στα μέσα της καριέρας της η Μάαρ εγκατέλειψε τη φωτογραφία και ασχολήθηκε με τη ζωγραφική αντλώντας έμπνευση από την ποίηση, τη θρησκεία και τη φιλοσοφία. Επέστρεψε στον σκοτεινό θάλαμο τη δεκαετία του 1970, και η έκθεση της Τate θα εξερευνήσει το σύνολο αυτού του ποικίλου έργου, καθώς και τον τρόπο που επηρέασε τους συγχρόνους της.
Από 20/11/2019 έως 15/3/2020.