Δεν είθισται στις συναντήσεις αρχηγών κρατών να αλλάζει η σύνθεση των εκατέρωθεν αντιπροσωπειών με προσθήκες της τελευταίας στιγμής. Η παρουσία, όμως, του Γάλλου υπουργού Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ την ύστατη ώρα στη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Εμανουέλ Μακρόν και στις αντιπροσωπείες την περασμένη Πέμπτη στο Ελιζέ ερμηνεύεται από την κυβέρνηση ως ενδεικτική του ενδιαφέροντος της γαλλικής πλευράς για την Ελλάδα.
Μάλιστα, αρμόδιες πηγές σημείωναν ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης αρκετές φορές ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Λε Μερ σηκώθηκαν από το τραπέζι και μιλούσαν κατ’ ιδίαν στα γαλλικά. Η λεπτομέρεια έχει τη σημασία της. Οπως και ότι δεν ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση. Κι αυτό, διότι συνειδητά ο πρωθυπουργός δεν αναφέρθηκε δημοσίως στoν στόχο του για μείωση των πλεονασμάτων το 2021, τον οποίο θεωρεί «απαράγραπτη δέσμευση». Σχετική συζήτηση, πάντως, έγινε στο Ελιζέ. Σε αυτήν ο κ. Μητσοτάκης φέρεται να διαβεβαίωσε ότι τα νούμερα «βγαίνουν» για το 2019 κι ότι, παρά το βάρος που συνεπάγεται, η κυβέρνηση θα τηρήσει τον στόχο και το 2020. Ωστόσο, η παραδοχή συνοδεύτηκε, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, από την έμφαση που έδωσε ο πρωθυπουργός στην υλοποίηση του προγράμματος της κυβέρνησης για τη μείωση των φόρων, την ταχεία υλοποίηση μεταρρυθμίσεων για τη στήριξη της ανάπτυξης και το ξεμπλοκάρισμα των επενδύσεων. Και από την υπογράμμιση ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει στις μειώσεις φόρων για τις οποίες έχει δεσμευθεί, εξ ου και επιδιώκει δημοσιονομικό χώρο.
Πυλώνας σταθερότητας
Από το Μέγαρο Μαξίμου επέμεναν ότι στόχος του πρωθυπουργού από τις επαφές στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες –και στη Νέα Υόρκη, όπου θα έχει σειρά συναντήσεων με ξένους ηγέτες, ενώ είναι πολύ πιθανόν να έχει επαφή με τον Ντόναλντ Τραμπ– μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου είναι να εμπεδωθεί η εικόνα της Ελλάδας ως μιας χώρας που αποτελεί πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή και η οποία «δεν προσέρχεται για να ζητήσει αλληλεγγύη των εταίρων της όπως συνέβη τα χρόνια της κρίσης».
Το πρώτο βήμα έγινε στο Παρίσι. Ο λόγος που ο πρωθυπουργός δημοσίως κρατάει «την μπάλα χαμηλά», σε ό,τι αφορά τον στόχο του για τη μείωση των πλεονασμάτων, είναι προφανής. Δεν αφορά, όμως, μόνο τους πολιτικούς κινδύνους που εγκυμονεί η καλλιέργεια υψηλών προσδοκιών, πολλώ δε μάλλον όταν για την πραγματοποίησή τους δεν αρκεί η έξωθεν καλή μαρτυρία και τα πρώτα δείγματα γραφής της κυβέρνησης, αλλά και η συναίνεση των εταίρων.
Αφορά την ίδια τη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη στο παρασκήνιο και σχετίζεται με τον μηχανισμό ώστε η επιστροφή των κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα (SMPs και ANFAs) να υπολογιστεί στα έσοδα του προϋπολογισμού, κάτι που θα έδινε δημοσιονομική ανάσα στην κυβέρνηση ύψους 0,6% του ΑΕΠ. Και θα αποτελούσε εμμέσως μείωση του πλεονάσματος κατά 0,6%. Αν αυτή μάλιστα, όπως έλεγε στην «Κ» κυβερνητική πηγή, συνδυαστεί και με άλλου τύπου εξοικονόμηση –σε μεταγενέστερο χρόνο– της τάξεως του 0,6% του ΑΕΠ, τότε θα έχει ήδη επιτευχθεί μείωση του πλεονάσματος κατά 1,2%.
Η συζήτηση αυτή έγινε στο Ελιζέ, παρότι ο πρωθυπουργός δεν θέλησε να δώσει λεπτομέρειες. Και όχι άδικα, αφού επίκειται η επίσκεψή του στο Βερολίνο την ερχόμενη Πέμπτη. Ο προαναφερθείς μηχανισμός, εξάλλου, απαιτεί τις εγκρίσεις εθνικών Κοινοβουλίων της Ευρωζώνης. Υπό αυτό το πρίσμα, κυβερνητικός παράγνω παραδεχόταν ότι αν το Βερολίνο κλείσει το μάτι, θα έχει διανυθεί ο μισός δρόμος. Ακολουθεί, εξάλλου, η επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στην Ολλανδία. Αν υπάρξει συμφωνία, τότε δεν αποκλείεται, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο πρωθυπουργός να προχωρήσει σε σχετικές ανακοινώσεις από τη ΔΕΘ.
Σημειολογικά, πάντως, δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός επέλεξε να ανακοινώσει από το Παρίσι –και τη συνέντευξή του στη Le Figaro– νέες φοροελαφρύνσεις, προαναγγέλλοντας ότι μέρος της φορολογικής μεταρρύθμισης του Σεπτεμβρίου θα είναι η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων από το 28% στο 24% το 2020 για τα εισοδήματα του 2019, προσθέτοντας ότι το 2021 ο συντελεστής θα υποχωρήσει περαιτέρω στο 20%. Κι αυτό, διότι επέμεινε, και σε αυτό υπήρξε συναντίληψη με τη γαλλική πλευρά, ότι η Ευρώπη πρέπει να χρησιμοποιήσει όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχει στα χέρια της ώστε χώρες όπως η Ελλάδα να φύγουν «μπροστά».
Πάντως, στο «πακέτο» που αναμένεται να παρουσιάσει στη ΔΕΘ, σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο ρίχνει το βάρος του αυτή τη στιγμή στον τουριστικό τομέα. Κι αυτό, διότι δεν αποκλείεται ο πρωθυπουργός να είναι σε θέση να ανακοινώσει τη μείωση του ΦΠΑ από 13% σε 11% στην εστίαση και στα καταλύματα. Την ίδια ώρα, κυβερνητική πηγή έλεγε στην «Κ» ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε συνεννόηση με τους θεσμούς και για τις δόσεις που αφορούν τον φόρο κληρονομιάς και άλλες ελαφρύνσεις που αφορούν ευρύτερα τη ρύθμιση των 120 δόσεων.
Εξελίξεις με τις φρεγάτες
Η παρουσία του κ. Λε Μερ στη συνάντηση Μητσοτάκη – Μακρόν, πάντως, δεν είναι ανεξάρτητη από όσα φαίνεται να συμφωνήθηκαν σε διμερές επίπεδο και αφορούν την αμυντική συνεργασία. Ο κ. Μητσοτάκης απέφυγε να δώσει λεπτομέρειες στη συνάντηση που είχε με δημοσιογράφους στο Παρίσι. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται ότι μέσα στις επόμενες ημέρες θα υπάρξουν εξελίξεις σε ό,τι αφορά την προμήθεια από το Πολεμικό Ναυτικό δύο φρεγατών Belhara, ζήτημα στο οποίο η κυβέρνηση θα δώσει προτεραιότητα. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η σχετική επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας είναι έτοιμη. Στο Παρίσι συμφωνήθηκε να αναλάβουν τις σχετικές συζητήσεις που αφορούν το κόστος, αλλά και τον τρόπο χρηματοδότησης (αν θα γίνει με ενίσχυση της γαλλικής κυβέρνησης ή με άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία), ο κ. Λε Μερ από τη γαλλική πλευρά και ο Χρήστος Σταϊκούρας από την ελληνική πλευρά σε συνεννόηση με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο. Η ασάφεια που υπάρχει ακόμα γύρω από τα προαναφερθέντα ζητήματα φαίνεται ότι είναι ο λόγος που δεν έγιναν οι σχετικές ανακοινώσεις στο Παρίσι.
Σε κάθε περίπτωση, τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, ευρωπαϊκά και εθνικά, απασχόλησαν μέρος της συζήτησης Μητσοτάκη – Μακρόν, όπως φάνηκε και από τη δημόσια τοποθέτηση του Γάλλου προέδρου και το μήνυμα που απηύθυνε στην Τουρκία για τη δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ, μήνυμα για το οποίο η κυβέρνηση δεν κρύβει την ικανοποίησή της. Στη συνάντηση, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, εκφράστηκε επίσης συναντίληψη για τα Βαλκάνια, ενώ οι ίδιες πηγές έλεγαν ότι ο κ. Μακρόν συνόδευε τις αναφορές του σε άλλες γεωγραφικές περιοχές, αναφερόμενος στον ρόλο που μπορεί να έχει η Ελλάδα.