Μέσα από λεπτές νομικές διατυπώσεις και την «απειλή» αποκλεισμού από τα δημόσια έργα εάν επαναληφθούν πρακτικές «καρτέλ» μέσα στα επόμενα έξι χρόνια, το υπουργείο Υποδομών προσπαθεί να επιλύσει το «μπλοκάρισμα» όλων των διαγωνισμών. Η τροπολογία που κατέθεσε χθες, ωστόσο, δεν αφορά τους μεγάλους διαγωνισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη και σταμάτησαν λόγω δικαστικών προσφυγών: οι πρόδρομες και οι κυρίως εργασίες της γραμμής 4 του μετρό της Αθήνας και η εργολαβία «σκούπα» για την ολοκλήρωση του άξονα Ακτίου – Αμβρακίας.
Η πολυαναμενόμενη ρύθμιση, με την οποία η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να λύσει το πρόβλημα στην ανάθεση δημοσίων έργων κατατέθηκε χθες στο «αναπτυξιακό» σχέδιο νόμου.
Στην ουσία, αναδιατυπώνεται η ρύθμιση (του ν. 4389/2016) με την οποία η προηγούμενη κυβέρνηση επίσης προσπάθησε να αντιμετωπίσει το ζήτημα (χωρίς μεγάλη επιτυχία) καθώς, κατά την εκτίμηση του υπουργείου Υποδομών, «η διατύπωση γεννάει κενά και ασάφειες (…) που γεννούν δικαστικές αμφισβητήσεις και διενέξεις». «Το γενικό πλαίσιο του ν. 4389/2016 είναι ότι όποια επιχείρηση διευθετεί τις υποθέσεις της στην Επιτροπή Ανταγωνισμού απαλλάσσεται από ποινικές και “πάσης φύσεως” άλλες διοικητικές κυρώσεις. Ο τρόπος με τον οποίον διατυπώθηκε όμως μέρος αυτής της πρόβλεψης δημιούργησε σειρά αμφισβητήσεων και παρερμηνειών, που οδήγησαν σε έναν κυκεώνα ενστάσεων. Τι σημαίνει αυτό; Οτι έργα “πάγωσαν” ή έργα μελλοντικά θα μπορούσαν να παγώσουν, εξαιτίας μιας άστοχης, ασαφούς, κακής διατύπωσης», ανέφερε χθες από τη Βουλή ο υπουργός Κώστας Καραμανλής. «Αυτό δεν δημιουργεί προβλήματα μόνο στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, αλλά και σοβαρότατα δυνητικά προβλήματα για ολόκληρη τη χώρα. Για πρώτη φορά, θεσπίζουμε μέτρα –ιδιαιτέρως αυστηρά– για όποιον επαναλάβει τις σχετικές παραβάσεις, κάτι που δεν προβλεπόταν στον νόμο του ΣΥΡΙΖΑ το 2016», κατέληξε.
Πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι η ρύθμιση αφορά μόνο νέους διαγωνισμούς ή διαγωνισμούς που βρίσκονται σε πολύ πρώιμο στάδιο και όχι τους μεγάλους διαγωνισμούς που «κόλλησαν» στο ΣτΕ λόγω προσφυγών (του ομίλου Μυτιληναίου και της GD Infrastrutture). Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το προηγούμενο διάστημα ασκήθηκαν έντονες πιέσεις προς την κυβέρνηση από τους «μεγάλους» του κατασκευαστικού κλάδου ώστε η ρύθμιση να αφορά αναδρομικά όλους τους διαγωνισμούς.
Ωστόσο, το ενδεχόμενο αυτό αποκλείστηκε και για λόγους αντισυνταγματικότητας, αλλά και για πολιτικούς λόγους (καθώς η κυβέρνηση δεν θα ήθελε να εμφανίζεται ότι ευνοεί κάποιους από τους μεγάλους εργολάβους έναντι άλλων). Στους διαγωνισμούς που βρίσκονται «μπλοκαρισμένοι», το υπουργείο θα αναμένει τις δικαστικές αποφάσεις και, αν αυτές οδηγήσουν σε ακύρωση ενός έργου, θα το επαναπροκηρύσσει με τους νέους όρους.
Υπενθυμίζεται πως η όλη υπόθεση αφορά την απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού που καταδίκασε τις περισσότερες ελληνικές κατασκευαστικές για τη συμμετοχή τους σε καρτέλ στα δημόσια έργα.
Η απόφαση περιλάμβανε πρόστιμα και διοικητικές κυρώσεις, τις οποίες οι εταιρείες θα μπορούσαν να «διευθετήσουν» (λαμβάνοντας μέτρα αυτοκάθαρσης), που βασίζονταν σε νόμο του 2011.
Στη συνέχεια όμως άλλαξε η κοινοτική νομοθεσία (2014/24/Ε.Ε.), με αποτέλεσμα να τροποποιηθεί και πάλι –αλλά όχι επαρκώς– η εθνική νομοθεσία το 2016 ώστε να αποσαφηνιστεί η έννοια της απαλλαγής από διοικητικές κυρώσεις.