Ενα βήμα πιο κοντά στη συνταγματική κατοχύρωση της δυνατότητας των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό να ασκούν από εκεί το εκλογικό τους δικαίωμα βρίσκεται ο πολιτικός κόσμος της χώρας.
Μετά από συζητήσεις πολλών ημερών, τοποθετήσεις κατά την διάρκεια της κοινοβουλευτικής διαδικασίας για την αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά και ενόψει της κατάθεσης προς ψήφιση σχετικού νομοσχεδίου, η κυβερνώσα πλειοψηφία διά του Προέδρου της Επιτροπής Αναθεώρησης Ευρ. Στυλιανίδη και του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου παρουσίασε σήμερα την πρότασή της για το συγκεκριμένο ζήτημα στην εθνική αντιπροσωπεία.
Ειδικότερα προτείνεται να προστεθεί η ακόλουθη παράγραφος (ως 4η) στο άρθρο 54 του καταστατικού χάρτη της χώρας: «4. Με τον νόμο της παραγράφου 4 του άρθρου 51 μπορεί να τίθενται προϋποθέσεις στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στον τόπο διαμονής τους από τους εκλογείς που κατοικούν (Σ.σ. στην αρχική πρόταση αντί του «κατοικούν» υπήρχε το «βρίσκονται) έξω από την Επικράτεια, όπως αυτοπρόσωπη παρουσία σε εκλογικό τμήμα, χρόνος απουσίας από τη χώρα ή παρουσία στη χώρα για ορισμένο χρόνο στο παρελθόν.
Με τον νόμο του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να ορίζεται ότι ορισμένες θέσεις του ψηφοδελτίου επικρατείας κάθε κόμματος της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου καταλαμβάνονται υποχρεωτικά από απόδημους (Σ.σ. εδώ υπήρχε η λέξη «εκλογείς» αλλά δεν υπάρχει στην πρόταση που παρουσιάστηκε σήμερα). Νόμος μπορεί να προβλέπει ότι η ψήφος των εκλογέων που ψηφίζουν σε εκλογικά τμήματα έξω από την Επικράτεια δεν προσμετράται σε συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια, αλλά μόνο σε επίπεδο επικρατείας.
Με τον νόμο της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου μπορεί να καθιερώνονται μία ή περισσότερες εκλογικές περιφέρειες απόδημου Ελληνισμού, κατά παρέκκλιση της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου».
Σύμφωνα με πληροφορίες αλλά και όπως προκύπτει από τα σχόλια που ακούστηκαν στο Περιστύλιο, με την πρόταση αυτή βρίσκονται πολύ κοντά όλα τα κόμματα, πλην του ΣΥΡΙΖΑ που δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του ακόμα: Αν και δηλώνει κατ’ αρχήν θετικό στο στόχο του να ψηφίζουν οι απόδημοι, θέτουν σειρά προϋποθέσεων, ενώ έως τη στιγμή που ο κ. Θεοδωρικάκος παρουσίασε την τελική μορφή της πρότασης, περιορίζονταν στο να καταγγέλλουν την πλειοψηφία για απαράδεκτη κοινοβουλευτικά «καθυστέρηση». Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ Ευρ. Στυλιανίδης υπενθύμισε απαντώντας στις αιτιάσεις πως η πρόταση της πλειοψηφίας ήταν γνωστή ευθύς εξαρχής, και η παρουσίασή της στην Ολομέλεια καθυστερούσε απλώς για να διαπιστωθεί εάν μπορούσαν να επέλθουν μικροαλλαγές, ακόμα και φραστικές, στη βάση της κοινοβουλευτικής διαβούλευσης.
«Η συγκεκριμένη προσθήκη στο άρθρο 54 του Συντάγματος» είπε ο υπουργός Εσωτερικών, «γίνεται για να θωρακισθούν συνταγματικά οι περιορισμοί που θέτουν ορισμένα κόμματα σε ό,τι αφορά τις διευκολύνσεις που θα γίνονται στους εκτός επικρατείας Έλληνες να ψηφίζουν από τον τόπο κατοικίας τους. Πολλές εξ αυτών είναι δυνητικές και όχι υποχρεωτικές γιατί είναι κρίμα να γίνει το λάθος που έγινε σε προηγούμενη αναθεώρηση και να δεσμεύσουμε αμετάκλητα νέες κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες στο μέλλον. Επίσης με την αναθεώρηση του άρθρου 54 προβλέπεται ότι ορισμένες θέσεις από τους βουλευτές Επικρατείας κάθε κόμματος να καταλαμβάνονται από Έλληνες της διασποράς. Ακόμα καθιερώνονται μία ή περισσότερες εκλογικές περιφέρειες απόδημου Ελληνισμού».
Κατά την έναρξη της σημερινής συνεδρίασης ο γενικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Κατρούγκαλος σημείωνε: «Έχουμε δεχτεί να συζητήσουμε στην βάση της πρότασης ΚΚΕ που έχει ως αναφορά την πρόταση της ΝΔ. Όμως, έχουμε θέσει ορισμένες προϋποθέσεις και περιμένουμε την τελική διατύπωση του άρθρου 54 για να προσδιορίσουμε την τελική μας στάση». Εκ μέρους του Κομμουνιστικού Κόμματος ο κ. Ι. Γκιόκας, μεταξύ άλλων ανέφερε: «Το ΚΚΕ αντιμετώπισε το θέμα εξ αρχής χωρίς μικροκομματικές σκοπιμότητες, τακτικισμούς και χωρίς να μετράει κουκιά. Είναι θετικό που έγινε βάση συζήτησης η πρόταση του ΚΚΕ. Τονίσαμε ότι η τελική μας στάση θα διαμορφωθεί με την κατάθεση του νομοσχεδίου από την κυβέρνηση κι εφόσον αυτές οι προϋποθέσεις καλύπτονται και συνταγματικά στο άρθρο 54 και νομοτεχνικά στο νομοσχέδιο. Είμαστε σύμφωνοι στο άρθρο 54 του Συντάγματος με την προϋπόθεση να συμπεριληφθεί ο χρόνος απουσίας ή παρουσίας, αλλά χρειάζεται να προβλεφθεί και η ύπαρξη πραγματικού δεσμού με τη χώρα».
Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι όλα τα κόμματα, τόσο έως την Δευτέρα που θα τεθούν οι αναθεωρητέες διατάξεις προς ψήφιση, όσο και αργότερα ενόψει της ψήφισης του υπό τελική επεξεργασία σχεδίου νόμου, θα ασκήσουν πιέσεις για περισσότερες αλλαγές. Η κυβέρνηση, ωστόσο, έστειλε εκ νέου σήμερα μήνυμα ότι έκανε μεγάλες υποψηρήσεις ήδη.
Ανέφερε σχετικά ο κ. Θεοδωρικάκος: «Η θέση της ΝΔ στο συγκεκριμένο ζήτημα ήταν -και παραμένει- σαφής: Για εμάς θα έπρεπε να διευκολύνονται να ψηφίζουν από τον τόπο κατοικίας τους όλοι οι Έλληνες του εξωτερικού που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και το δικαίωμα αυτό θα έπρεπε να ασκείται μέσω της επιστολικής ψήφου. Απλά και ξεκάθαρα πράγματα. Αυτή η θέση μας, όμως με βάση τους σημερινούς κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς, δεν θα συγκέντρωνε τον απαιτούμενο αριθμό των 200 ψήφων που προβλέπει το Σύνταγμα. Η εντολή που έλαβα από την πρώτη στιγμή από τον Πρωθυπουργό και την οποία υπηρέτησα με ενθουσιασμό, ήταν να δημιουργήσουμε τις ευρύτερες δυνατές συγκλίσεις ώστε να δώσουμε τη δυνατότητα σε όσο το δυνατόν περισσότερους Έλληνες του εξωτερικού να ψηφίσουν από τον τόπο κατοικίας τους. Μετά από πολύωρες και επίπονες συζητήσεις με όλα τα κόμματα του Κοινοβουλίου, στις 22 Οκτωβρίου καταλήξαμε ουσιαστικά σε μια συνθήκη συμβιβασμού, που θα διευκολύνει αρκετές χιλιάδες Ελλήνων να ψηφίσουν στις προσεχείς εκλογές στις χώρες που κατοικούν. Δυστυχώς οι περιορισμοί που ετέθησαν από κόμματα δεν επιτρέπουν να κάνουν χρήση της ευεργετικής διάταξης όλοι οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Όσοι δεν θα μπορέσουν να κάνουν χρήση του νόμου που ευελπιστώ ότι θα ψηφιστεί με την αναγκαία πλειοψηφία, θα μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, όπως προεβλέπετο μέχρι σήμερα, ερχόμενοι στην Ελλάδα και στις εκλογικές περιφέρειες που είναι εγγεγραμμένοι. Σαφώς δεν είναι αυτό που επιδιώκαμε. Πρόκειται για μια συνθήκη συμβιβασμού, η οποία όμως επιτρέπει να κάνουμε ένα σημαντικότατο πρώτο βήμα».