Αρνητικοί για τις δωροδοκίες πολιτικών, που αποτέλεσαν το βασικό αφήγημα για το σκάνδαλο της Novartis, εμφανίστηκαν και οι τρεις μάρτυρες που πέρασαν έως τώρα από την προανακριτική επιτροπή, αποδυναμώνοντας και αυτοί με τη σειρά τους την «κατασκευή» πως υπήρξαν πολιτικές διευκολύνσεις στη φαρμακοβιομηχανία με οικονομικό αντάλλαγμα. Τόσο ο Κωνσταντίνος Φρουζής, κεντρικό πρόσωπο στην υπόθεση, πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της Novartis, όσο και δύο στενοί συνεργάτες του που εξετάστηκαν την εβδομάδα που μας πέρασε, δεν προσκόμισαν στοιχεία που να δικαιολογούν την ποινική και πολιτική «φούσκα», που είχε δημιουργηθεί για καιρό, σχετικά με την εμπλοκή πολιτικών στην υπόθεση με τις παράνομες πρακτικές της φαρμακοβιομηχανίας.
Η γραμματέας μάλιστα του Κωνσταντίνου Φρουζή, Μαρία Μαραγγέλη, δεν ήταν απλώς αρνητική στις απαντήσεις της για τις τροχήλατες βαλίτσες και τις οικονομικές δοσοληψίες με πολιτικούς, αλλά υπήρξε κατηγορηματική, ότι δεν συνέβη κάτι τέτοιο, ούτε υπέπεσε στην αντίληψή της ή στην αντίληψη άλλων που εργάζονταν ή ήταν δίπλα στον Φρουζή. Ο άλλος μάρτυρας, ο Φιλίστωρ Δεστεμπασίδης, ο οποίος διετέλεσε υπεύθυνος επικοινωνίας της εταιρείας, αρνήθηκε να απαντήσει για κάθε θέμα σχετικά με τους πολιτικούς ή τις πρακτικές της εταιρείας, επικαλούμενος το γεγονός ότι μπορεί να κληθεί από τη Δικαιοσύνη.
Ωστόσο, η στάση του προκάλεσε αντιδράσεις και, τελικά, τα πρακτικά με την κατάθεσή του αποστέλλονται στην εισαγγελία για ποινική αξιολόγηση, καθώς η άρνηση μάρτυρα να καταθέσει, όταν λέει ότι ξέρει πράγματα και γεγονότα, έχει ποινική αντιμετώπιση.
Το γεγονός ότι προς το παρόν δεν έχει κατατεθεί κάτι εις βάρος κάποιου από τους δέκα πολιτικούς που ενεπλάκησαν στο ποινικό κουβάρι της υπόθεσης Novartis από τους προστατευόμενους μάρτυρες, εκτιμάται από πηγές της Προανακριτικής ως ενίσχυση του διερευνώμενου κατηγορητηρίου, που ανιχνεύει την ύπαρξη πολιτικής σκευωρίας με στόχο την εξόντωση πολιτικών αντιπάλων. Από τις καταθέσεις τόσο του Κωνσταντίνου Φρουζή όσο και των στενών συνεργατών του, όχι μόνο δεν προέκυψαν στοιχεία για κανέναν από τους δέκα πολιτικούς, αλλά υπήρξαν και μαρτυρίες, όπως της Μαρίας Μαραγγέλη, η οποία αρνήθηκε όχι μόνον τα περί δωροληψίας των πολιτικών, αλλά και ότι η Novartis ακολούθησε στη χώρα μας παράνομες πρακτικές. Δηλαδή η μάρτυρας, όπως έκανε και ο ίδιος ο Φρουζής, προσπάθησε να υποβαθμίσει και να εκμηδενίσει και το σκέλος που αφορά παράνομες πληρωμές σε γιατρούς ή κρατικούς αξιωματούχους.
Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το γεγονός ότι και οι δύο συνεργάτες του Κωνσταντίνου Φρουζή αρνήθηκαν ότι είναι αυτοί οι προστατευόμενοι μάρτυρες, κάτι που είχε ο ίδιος ο Φρουζής υπονοήσει. Ωστόσο, αίσθηση προκάλεσε το ότι οι καταθέσεις της Μαρίας Μαραγγέλη στην Εισαγγελία Διαφθοράς στο τέλος του 2017 και στις αρχές του 2018 χρονικά συμπίπτουν με εκείνες των προστατευόμενων μαρτύρων, που βέβαια λένε εντελώς άλλα από τη Μαραγγέλη, αναπτύσσοντας με λεπτομέρειες το κουβάρι με τις καταγγελίες για δωροδοκίες πολιτικών.
Σε κάθε περίπτωση, το ποιοι είναι οι προστατευόμενοι μάρτυρες δεν έχει τόση σημασία, όσο το ότι η πιο στενή συνεργάτις του Κωνσταντίνου Φρουζή, πρόσωπο που ήταν δίπλα του και μπορούσε να ξέρει, απάντησε αρνητικά και κατηγορηματικά πως δεν είδε ούτε άκουσε «για λεφτά σε πολιτικούς», διαψεύδοντας έτσι την προστατευόμενη μάρτυρα με τον κωδικό «Αικατερίνη Κελέση». Τώρα ποια είναι η «Κελέση» έχει τη σημασία του, αλλά σημαντικότερο είναι ότι οι καταθέσεις της δεν επιβεβαιώνονται από πουθενά, ούτε και από την ίδια τη γραμματέα του Φρουζή. Μεγάλο ερώτημα, πάντως, παραμένει αν η προανακριτική επιτροπή της Βουλής θα καλέσει σε εξέταση τους προστατευόμενους μάρτυρες, κάτι που μπορεί να κάνει, αν το κρίνει απαραίτητο, αφού έχει στην πραγματικότητα τις εξουσίες που έχει ο εισαγγελέας.
Ερωτήματα
Και ενώ οι προστατευόμενοι μάρτυρες, οι καταθέσεις των οποίων αποτελούν έως σήμερα τις μοναδικές πηγές κατηγορίας για τους πολιτικούς, βρίσκονται στο επίκεντρο των ερευνών Βουλής και Δικαιοσύνης, πληθαίνουν τα ερωτήματα για τον τρόπο που ελήφθησαν οι καταθέσεις τους, αλλά κυρίως για τη διαχείρισή τους από πολλές πλευρές και όχι μόνον από την Εισαγγελία Διαφθοράς που τους έχει εξετάσει. Αμερικανός δικηγόρος που εκπροσωπεί προστατευόμενους μάρτυρες στις έρευνες που διενεργήθηκαν στις ΗΠΑ για τη Novartis, αντέδρασε έντονα στην κίνηση της εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, που ζήτησε επισήμως και διά της δικαστικής συνδρομής στοιχεία από τις αμερικανικές αρχές για την υπόθεση, προκειμένου επισήμως να ενημερωθεί, αν βεβαίως οι αμερικανικές αρχές επιθυμούν να παράσχουν τέτοια ενημέρωση.
Η αναβάθμιση των ερευνών γύρω από τη υπόθεση της Novartis, που αναμένεται να γίνει αν η Ολομέλεια των Εφετών, κάτι που προεξοφλείται, δεχθεί το αίτημα του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασίλειου Πλιώτα, να οριστούν εφέτες ανακριτές για την υπόθεση, εκτιμάται πως θα δώσει ώθηση στις έρευνες – η σύγκληση της Ολομέλειας των Εφετών εκτιμάται ότι θα γίνει το αργότερο μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου.
Η ανάθεση του συνόλου της έρευνας για τη Novartis θα θέσει «εκτός» την εισαγγελία Διαφθοράς, η επικεφαλής της οποίας και οι συνεργάτες της ήδη βρίσκονται σε πειθαρχικό και ποινικό έλεγχο.