Το βαρύ κλίμα στις σχέσεις Αθήνας – Αγκυρας, που έχει βαρύνει ακόμα περισσότερο μετά τις τελευταίες ενέργειες που αφορούν την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών από την Τουρκία με τη Λιβύη, επιβεβαίωσε η χθεσινή συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στο Λονδίνο. Σε αυτή την «αναγκαία, δύσκολη και χρήσιμη», όπως χαρακτήρισε τη συνάντηση μιλώντας σε συνεργάτη του ο κ. Μητσοτάκης, ο πρωθυπουργός έθεσε, όπως είχε προαναγγείλει, όλα τα θέματα της τουρκικής συμπεριφοράς.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, επιδίωξε να αποφορτίσει το κλίμα, δείχνοντας ότι επιθυμεί να κρατήσει ανοικτό δίαυλο με την Τουρκία και υπογραμμίζοντας σε δήλωσή του ότι δυσκολίες στις σχέσεις με τη γειτονική χώρα «υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν», αλλά ότι αυτές μπορούν να ξεπεραστούν, εφόσον «και οι δύο πλευρές δείξουν καλή διάθεση». Ενδεικτικό της στόχευσης του κ. Μητσοτάκη να αποκλιμακώσει την ένταση και σε επίπεδο ρητορικής είναι το γεγονός ότι, όπως σημείωσε ο ίδιος στη δήλωσή του μετά τη συνάντηση, παρότι «καταγράφηκαν οι εκατέρωθεν διαφωνίες», οι δύο πλευρές «συμφώνησαν στη συνέχιση των συζητήσεων για τα ΜΟΕ του υπουργείου Εθνικής Αμυνας», δείχνοντας ότι ο δίαυλος διατηρείται ανοικτός.
Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «ανοικτή συζήτηση», στην οποία έθεσε όλα τα ζητήματα που προκύπτουν «από τις τελευταίες τουρκικές ενέργειες». Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης δόμησε τις τοποθετήσεις του στους τρεις άξονες στους οποίους είχε κινηθεί και στην πρώτη του συνάντηση (με την ιδιότητα του πρωθυπουργού) με τον κ. Ερντογάν, στη Ν. Υόρκη τον περασμένο Σεπτέμβριο, κατά την οποία είχαν γίνει αναφορές και στις θαλάσσιες ζώνες. Οσον αφορά το μνημόνιο της Τουρκίας με τη Λιβύη, ο πρωθυπουργός επισήμανε στον συνομιλητή του ότι η συμφωνία είναι «άκυρη» και δεν παράγει έννομο αποτέλεσμα, καθώς επίσης του υπογράμμισε ότι σταδιακά θα τον φέρει σε διπλωματική απομόνωση.
Η αποστροφή αυτή δεν είναι πάντως τυχαία, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, πεποίθηση της Αθήνας είναι ότι το μνημόνιο μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης θα ακυρωθεί στην πράξη, τόσο επειδή δεν το επιθυμούν οι ΗΠΑ όσο και λόγω της κατάστασης στο εσωτερικό της Λιβύης και των πιέσεων που θα ασκηθούν προκειμένου να μην κυρωθεί ως συμφωνία.
Συζήτηση έγινε και για το μεταναστευτικό – προσφυγικό, με αιχμή τις ροές στο Αιγαίο. Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης, σύμφωνα με πληροφορίες, θύμισε στον κ. Ερντογάν ότι στη συνάντησή τους στη Ν. Υόρκη είχαν συμφωνήσει για τις κινήσεις που έπρεπε να κάνουν αμφότερες οι πλευρές για την καλύτερη εφαρμογή της Δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας. Αυτή αφορούσε τη νομοθέτηση από την ελληνική πλευρά νέου πλαισίου για τις επιστροφές και από την Τουρκία ελέγχου των δικτύων διακινητών. «Εμείς κάναμε αυτό που μπορούσαμε να κάνουμε, εσείς δεν εφαρμόζετε τη Δήλωση», φέρεται να τόνισε ο πρωθυπουργός, διερωτώμενος αν οι λόγοι γι’ αυτή τη στάση είναι γεωπολιτικοί ή οικονομικοί.
Ο κ. Ερντογάν, σύμφωνα με πληροφορίες, φέρεται να επισήμανε ότι για να εφαρμόσει η Τουρκία τη Δήλωση θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ενωση να εφαρμόσει το δικό της μέρος της συμφωνίας και ειδικά το οικονομικό σκέλος, επαναλαμβάνοντας το επιχείρημα για περισσότερα ευρωπαϊκά χρήματα.
Πάντως, ο κ. Μητσοτάκης του επισήμανε ότι η επίσκεψη του Μαργαρίτη Σχοινά στην Αθήνα (σήμερα) και στην Αγκυρα (αύριο) είναι ευκαιρία να δείξει η Τουρκία αν θα αλλάξει στάση. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο το ότι σήμερα ο πρωθυπουργός έχει ορίσει την πρώτη του σύσκεψη για το μεταναστευτικό με τη συμμετοχή του κ. Σχοινά και της Σουηδής επιτρόπου Ιλβα Γιόχανσον, των Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και Γιώργου Κουμουτσάκου, της Δόμνας Μιχαηλίδου και της συντονίστριας για τα ασυνόδευτα παιδιά, Ειρήνης Αγαπηδάκη.
Σύντομη αναφορά έγινε και στο Κυπριακό με αφορμή τα ενεργειακά, καθώς η τουρκική πλευρά φέρεται να επανέλαβε ότι δεν είναι δίκαιο να γίνονται εξορύξεις υδρογονανθράκων και τα έσοδα να καρπώνεται η Κυπριακή Δημοκρατία. Ο κ. Μητσοτάκης, σύμφωνα με πληροφορίες, θύμισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι η νόμιμη χώρα, καθώς και ότι ο κ. Αναστασιάδης έχει δεσμευθεί ότι τα έσοδα θα διατεθούν στο Ταμείο Υδρογονανθράκων μετά τη λύση του Κυπριακού και θα είναι προς όφελος και των δύο κοινοτήτων.
Στη συνάντηση, που διήρκεσε μιάμιση ώρα, δεν καταγράφηκαν συγκλίσεις, ούτε συγκεκριμένα βήματα για τη συνέχεια, καθώς η κάθε πλευρά εμφανίστηκε να επαναλαμβάνει τις δικές της θέσεις. Η κυβέρνηση, όμως, περιμένει να δει αν θα υπάρξει κάποιο βήμα αποκλιμάκωσης από την τουρκική πλευρά. Ταυτόχρονα, ο πρωθυπουργός έδωσε εντολή στον Νίκο Δένδια να συγκαλέσει το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΣΕΠ) για να ενημερώσει τα πολιτικά κόμματα, κάτι που αναμένεται να γίνει μέσα στα επόμενα 24ωρα.