Αφετηρία μιας σκληρής διπλωματικής μάχης, με στόχο η Ελλάδα να διασφαλίσει περί τα 20 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών του κορωνοϊού, αποτέλεσε η παρέμβαση του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη στην τηλεδιάσκεψη των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την περασμένη Πέμπτη.
Ο πρωθυπουργός μίλησε για την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ενωση να δράσει με ταχύτητα και αποφασιστικότητα, κάνοντας συγκεκριμένα λόγο για «τεραστίων διαστάσεων» απάντηση στη μείζονα πρόκληση της κρίσης, συντασσόμενος έτσι πλήρως με την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ. Παράλληλα τόνισε με έμφαση πως στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης θα πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο το μοντέλο των επιχορηγήσεων και όχι των δανείων προς τα κράτη-μέλη, καθώς η διαφύλαξη του «προφίλ» χρέους τους είναι προς το συμφέρον συνολικά της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός κατά την παρέμβασή του στη Σύνοδο σημείωσε, μεταξύ άλλων: «Αναφορικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, επιπροσθέτως του προϋπολογισμού, το στηρίζουμε απολύτως. Αλλά εξετάζοντας τις παραμέτρους, επαναλαμβάνω, όπως είπε η Κριστίν, ότι η ύφεση θα είναι μακρύτερη, σκληρότερη και βαθύτερη απ’ ό,τι αναμέναμε μόλις πριν από ένα μήνα. Το λάθος να κάνουμε πολύ λίγα πολύ αργά δεν πρέπει να επαναληφθεί αυτή τη φορά. Η απάντηση πρέπει να είναι “τεραστίων διαστάσεων”, θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί μέσω κάποιου εργαλείου κοινού χρέους, πρέπει να προβλέπει πολύ μακρές περιόδους ωρίμανσης, εάν όχι διάρκεια στο διηνεκές, πρέπει να είναι εμπροσθοβαρής και, το πλέον κρίσιμο, θα πρέπει να επικεντρώνεται περισσότερο στις επιχορηγήσεις και όχι στα δάνεια». Αναλύοντας το σκεπτικό του ο πρωθυπουργός, κατά πληροφορίες, πρόσθεσε πως «δεν έχουμε το περιθώριο να αυξήσουμε περαιτέρω τον λόγο χρέους / ΑΕΠ, καθώς, εάν οι αγορές δουν κάτι τέτοιο, θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν “αδύναμους κρίκους”, κάτι που θα υπονόμευε συνολικά τη βιωσιμότητα του όλου εγχειρήματος». «Το να διαμορφώσουμε ένα σχήμα που πραγματικά στηρίζει τα κράτη-μέλη, χωρίς να επιβαρύνεται περαιτέρω το χρέος τους, δεν αποτελεί απλά πράξη αλληλεγγύης, αλλά και πράξη συμφέροντος», κατέληξε ο πρωθυπουργός.
Οι δύο προτάσεις
Επί της ουσίας, μετά την τηλεδιάσκεψη της περασμένης Πέμπτης –και με δεδομένα τα 540 δισ. ευρώ που έχουν συμφωνηθεί σε επίπεδο Eurogroup– στο τραπέζι ενόψει της παρουσίασης της πρότασης της Κομισιόν περί τα μέσα Μαΐου βρίσκονται δύο προτάσεις: εκείνη της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ, που μιλάει για πρόσθετους πόρους ύψους 500 δισ. ευρώ με ορίζοντα τα επόμενα δύο με τρία έτη· και η εναλλακτική που προτάσσεται από τις χώρες του Νότου, αλλά κατά πληροφορίες στηρίζεται και από την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που προβλέπει πρόσθετους πόρους ύψους 1,5 τρισ. ευρώ από τον κοινοτικό προϋπολογισμό και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.
Στην Αθήνα εκτιμάται πως, με βάση την ευρωπαϊκή «παράδοση» των συμβιβασμών, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα καταλήξουν σε ένα ποσό της τάξεως του 1-1,3 τρισ. που θα διατεθεί στα κράτη-μέλη τα επόμενα 2-3 χρόνια, με την Ελλάδα να δικαιούται, όπως προαναφέρθηκε, περί τα 20 δισ. ευρώ. Οπως προκύπτει και από την παρέμβαση του πρωθυπουργού στη Σύνοδο, η κυβέρνηση διεκδικεί τα χρήματα αυτά να δοθούν αποκλειστικά με τη μορφή επιχορηγήσεων, ενώ ως γνωστόν το «μπλοκ» του Βορρά επιμένει πως οι πόροι θα πρέπει να διατεθούν με μορφή δανείων προς τα κράτη-μέλη. Με δεδομένο ότι η αντίθεση της κ. Μέρκελ στο σχήμα των επιχορηγήσεων δεν είναι πλέον τόσο εμφατική, στο Μέγαρο Μαξίμου εκτιμάται πως η χρυσή τομή θα βρεθεί, με τα προς διάθεση ποσά να είναι κατά 50% επιχορηγήσεις και κατά 50% δάνεια μέσω της Κομισιόν, με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους.