«Η οικονομική ανάπτυξη του 21ου αιώνα δεν μπορεί παρά να συμβαδίζει με το έμπρακτο ενδιαφέρον για την προστασία του περιβάλλοντος» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στη Βουλή στο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, όπου παρουσίασε και τις βασικές προτεραιότητες της κυβέρνησης.
Ο πρωθυπουργός -ο οποίος ξεκίνησε την ομιλία του με αναφορά στα θύματα της τραγωδίας της Μαρφίν που συνέβη ακριβώς πριν από δέκα χρόνια και που χαρακτήρισε "εγκλημα δίχως τιμωρία"- παρέπεμψε στις προγραμματικές του δηλώσεις όπου είχε αναφέρει ότι η οικονομική ανάπτυξη του 21ου αιώνα δεν μπορεί παρά να συμβαδίζει με το έμπρακτο ενδιαφέρον για την προστασία του περιβάλλοντος.
«Είχα επισημάνει τότε ότι η χώρα μας, δυστυχώς, υστερεί και στους δύο αυτούς τομείς. Απόδειξη: Δεκάδες επενδύσεις οι οποίες βαλτώνουν στα δίκτυα της γραφειοκρατίας και της νομικής αβεβαιότητας. Είναι η μία πλευρά. Η άλλη πλευρά, η άναρχη δόμηση, τα σκουπίδια, εξακολουθούν να μας πνίγουν, κατατάσσοντάς μας στις τελευταίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτούς τους κρίσιμους δείκτες περιβαλλοντικής υπευθυνότητας» είπε ο πρωθυπουργός.
Αναφερόμενος στην τραγωδία της Μαρφίν πριν από δέκα χρόνια, και στο θάνατο της Παρασκευής Ζούλια, του Επαμεινώνδα Τσακάλη και της εγκύου Αγγελικής Παπαθανασοπούλου ο κ. Μητσοτάκης είπε «είναι τα θύματα της Marfin. Αθώοι συμπολίτες μας που τους στέρησε τη ζωή η τυφλή βία και ο διχασμός. Οι μολότοφ των κουκουλοφόρων μιας εποχής που πλήγωσε την Ελλάδα ολόκληρη, την πολιτική, την κοινωνία, τον πολιτισμό, την εικόνα μας στο εξωτερικό» αναγγέλοντας ότι τις επόμενες μέρες η Πολιτεία θα τιμήσει τη μνήμη των ανθρώπων που χάθηκαν με μία ειδική πλακέτα «στο κτίριο της φωτιάς και του μίσους» που «θα πολεμά τη λήθη», «θα μας καλεί σε ενότητα και σε δημοκρατική επαγρύπνηση και θα κρατά ζωντανό το μεγάλο δίδαγμα εκείνης της ημέρας με δύο λέξεις: Ποτέ πια».
Ο πρωθυπουργός είπε ότι οι νέες διατάξεις για το περιβάλλον θέτουν σαφείς κανόνες για την προστασία του, όμως ταυτόχρονα αποτελούν και προωθητικούς βατήρες για μία γρήγορη και κυρίως βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία όπως εκτίμησε, «θα κληθεί να αμβλύνει τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα της επόμενης ημέρας και να ξαναφέρει την Ελλάδα σε μια τροχιά προόδου και στην πρωτοπορία της Ευρώπης».
Ανέφερε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η χώρα μας είναι από τις πρώτες στην υπερ-ρύθμιση με νόμους και απαγορεύσεις στα θέματα του περιβάλλοντος, και -όπως είπε- την ίδια στιγμή βρίσκεται στην 35η θέση μεταξύ 40 χωρών ως προς την αποτελεσματικότητα των περιβαλλοντικών πολιτικών, «γεγονός που δηλώνει ότι ο αντίπαλος τόσο της ανάπτυξης όσο και της προστασίας του περιβάλλοντος είναι συχνά ένας και κοινός: Η φοβική γραφειοκρατία».
Ο πρωθυπουργός είπε επίσης ότι η χώρα μας έχει πετύχει τους στόχους της για το 2020 ως προς τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και έχει θέσει πολύ φιλόδοξους στόχους για την περαιτέρω διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο μείγμα ενεργειακής παραγωγής μέχρι το 2030, και -όπως είπε- το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, το οποίο έχει εκπονήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κινείται ακριβώς σε αυτήν την κατεύθυνση.
Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης, είπε ο πρωθυπουργός, κινείται σε τρία πεδία: Τη μεταρρύθμιση του υφιστάμενου πλαισίου περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ώστε να διευκολύνονται οι επενδύσεις και κυρίως οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης των δασών και των προστατευόμενων περιοχών της χώρας. Και τέλος την αλλαγή προτύπου για την επεξεργασία και την αξιοποίηση των αστικών αποβλήτων.
Όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης αναφερόμενος στο πρώτο πεδίο, η πρόθεση του νομοσχεδίου είναι και να διευκολύνει σημαντικά επενδυτικά σχέδια που σήμερα λιμνάζουν σε διάφορα συρτάρια.
«Τα στάδια για την εξέταση και οι χρόνοι για την έκδοση περιβαλλοντικών αδειών εναρμονίζονται στο εξής με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, κάτι που σημαίνει ότι τα περιττά γραφειοκρατικά εμπόδια αίρονται. Οι σχετικές αιτήσεις θα εγκρίνονται και θα απορρίπτονται σε διάστημα τριών έως πέντε μηνών, αντί των έξι έως οκτώ ετών που διαρκούν σήμερα, και αν οι μηχανισμοί της Δημόσιας Διοίκησης καθυστερούν, τότε οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από το Κεντρικό Συμβούλιο Αδειοδοτήσεων» είπε.
Προσέθεσε ότι με την ίδια στόχευση η ισχύς των αδειών επεκτείνεται από τα 10 στα 15 χρόνια, η ανανέωσή τους γίνεται πιο απλή και πιο γρήγορη, και η ίδια αναπτυξιακή λογική διέπεται και από την έκδοση αδειών ειδικά για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές, ενώ απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης την κάλεσε να υποδείξει σε ποιες ευρωπαϊκές χώρες με μεγάλη περιβαλλοντική ευαισθησία γίνεται κάτι διαφορετικό από αυτό το οποίο κάνει η κυβέρνηση ως προς το κομμάτι των αδειοδοτήσεων.
Δεύτερη επιδίωξη του νομοσχεδίου -σύμφωνα με τον πρωθυπουργό- είναι η ουσιαστική συνολική προστασία του φυσικού περιβάλλοντος με την αναδιάρθρωση όλων των φορέων που είναι επιφορτισμένοι με αυτό το καθήκον ώστε να μπορούν να το επιτελούν αποτελεσματικά με την οριστική αποσαφήνιση του καθεστώτος στις περιοχές Natura και με νέους, ενιαίους δασικούς χάρτες.
Ως προς τη συζήτηση για τις περιοχές Natura, ο κ.Μητσοτάκης είπε ότι δημιουργήθηκε ένταση στη Βουλή «η οποία καλλιεργήθηκε τεχνητά για να κρύψει την ένδεια επιχειρημάτων, αλλά και τα πεπραγμένα της προηγούμενης κυβέρνησης». Όπως είπε, το νομοσχέδιο προβλέπει τον διαχωρισμό σε τέσσερις ζώνες διαφορετικές, όπου οι χρήσεις γης και οι δραστηριότητες σε αυτές θα είναι ανάλογες με το βαθμό προστασίας και συμβατές με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους.
«Κάθε περιοχή, δηλαδή, εξατομικεύεται με βάση τα ιδιαίτερα γνωρίσματά της. Άλλη είναι η περίπτωση του Ολύμπου ή του Φαραγγιού της Σαμαριάς, όπου πρέπει να ισχύει καθεστώς απόλυτης προστασίας. Και πολύ διαφορετική είναι η κατάσταση σε μια άλλη ζώνη η οποία όχι απλά μπορεί αλλά και πρέπει να υποδεχθεί ήπιες παρεμβάσεις, έτσι ώστε με αυτόν τον τρόπο να μπορεί να αναδειχθεί περισσότερο. Και το υπουργείο Περιβάλλοντος θα εκπονεί για κάθε τόπο ένα ειδικό διαχειριστικό σχέδιο με τη μορφή Προεδρικού Διατάγματος. Έτσι εμπλέκεται στη διαδικασία το Συμβούλιο της Επικρατείας. Δεν νομίζω ότι κάποιος σε αυτήν την αίθουσα μπορεί να αμφισβητήσει την περιβαλλοντική του ευαισθησία» είπε ο κ.Μητσοτάκης.
Είπε ακόμη ότι το νομοσχέδιο βάζει επίσης μία τάξη στο θολό τοπίο των δασικών χαρτών.
Τα σχέδια περιοχών που είχαν εξαιρεθεί με αυτό το ενδιαφέρον εφεύρημα περί οικιστικών πυκνώσεων, θα αναρτηθούν εκ νέου και όλη η διαδικασία θα κινηθεί, και πρέπει να κινηθεί, στο πνεύμα του Συμβουλίου της Επικρατείας το οποίο, όπως ξέρετε, έκρινε αντισυνταγματικές τις ρυθμίσεις της προηγούμενης κυβέρνησης, είπε ο πρωθυπουργός.
Ο τρίτος άξονας του νομοσχεδίου αφορά πλαστικά, απόβλητα, τόσο τη μείωση του όγκου στην πηγή όσο και τη μετέπειτα διαχείρισή τους. Σύμφωνα με αυτόν, από την 1η Ιανουαρίου του 2021 επιβάλλεται περιβαλλοντικό τέλος σε κάθε είδος πλαστικής σακούλας με μοναδική εξαίρεση τις βιοδιασπώμενες σακούλες. Απλουστεύονται παράλληλα διαδικασίες για τα αστικά λύματα, τα αδρανή υλικά από κατασκευές, τα αστικά απόβλητα.
Επίθεση στην αντιπολίτευση-«Όχι άλλο κάρβουνο»
«Είδα ότι αν και το ζήτημα αυτό και το νομοσχέδιο συζητείται εδώ και μήνες, η αντιπολίτευση το θυμήθηκε τις τελευταίες μέρες. Πότε μιλάει για ελλειμματική διαβούλευση και πότε για δήθεν καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Απαντώ, λοιπόν, ότι η διαβούλευση υπήρξε εξαντλητική. Οι φορείς των προστατευόμενων περιοχών -αναφέρω ένα παράδειγμα μόνο- βρίσκονται σε ανοιχτό διάλογο με το υπουργείο από τον περασμένο Οκτώβριο. Ενώ ανά δίμηνο οι περιβαλλοντικές οργανώσεις συναντούν τον υπουργό. Το ίδιο το νομοσχέδιο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από τα τέλη Φεβρουαρίου» είπε ο πρωθυπουργός απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης. Προσέθεσε ότι η σχετική ρύθμιση του ΣΥΡΙΖΑ για τους δασικούς χάρτες έχει καταπέσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας και επενδυτές σήμερα περιμένουν 6 έως 8 χρόνια για μια περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Αναφερόμενος στις αντιδράσεις και τη διαδήλωση που έγινε έξω από τη Βουλή, ο κ.Μητσοτάκης επικαλέστηκε ένα σύνθημα που υπήρχε σε αφίσα και κατήγγειλε "οικολογικό πραξικόπημα".
«Δεν ξέρω τι να πω. Εγώ δεν μπορώ να απαντήσω σε φθαρμένα συνθήματα. Σε αυτά, εξάλλου, έχει απαντήσει το έργο της προηγούμενης κυβέρνησης. Η πρωτοφανής παράλυση σε όλο το ζήτημα που αφορά τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Οι παγωμένες επενδύσεις. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εδώ θα μπορούσε πραγματικά να ταιριάζει η έκφραση "όχι άλλο κάρβουνο" παρακαλώ, κύριοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης» είπε ο κ.Μητσοτάκης.
Επίσης συνόψισε σε μια φράση ως σημαντικότερο άξονα της περιβαλλοντικής και ενεργειακής κυβερνητικής πολιτικής την «πλήρη απολιγνιτοποίηση» μέχρι το 2028 και ζήτησε ξεκάθαρες απαντήσεις από την αντιπολίτευση για το θέμα αυτό.
«Ήλπιζα να είναι εδώ πέρα ο κ. Τσίπρας για να κάνουμε μία ουσιαστική συζήτηση γύρω από αυτά τα ζητήματα. Εάν επιλέξει να έρθει στη συνέχεια, θα ήθελα από τον αρχηγό του ΣΥΡΙΖΑ μία ξεκάθαρη απάντηση, πώς τοποθετείται απέναντι σε αυτήν την εμβληματική πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία έχει τύχει διεθνούς αναγνώρισης και έχει υποστηριχθεί ανοιχτά από όλες τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. Διότι να παρουσιάζουμε το σύνολο των απόψεων των περιβαλλοντικών οργανώσεων για την πολιτική της κυβέρνησης, όχι μόνο μία πτυχή τους» είπε ο κ.Μητσοτάκης.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός, η κυβέρνηση βιάζεται να εφαρμόσει αυτήν την πολιτική για να πετύχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Μετάβασης για τη Δυτική Μακεδονία και για την Πελοπόννησο. Και η απεξάρτηση από το ρυπογόνο λιγνίτη θα γίνει -όπως είπε- το θεμέλιο για μία νέα ζωή σε αυτές τις δύο περιοχές, με ένα καινούργιο παραγωγικό μοντέλο, με πολλές δουλειές και μεγαλύτερες προοπτικές.
«Και ναι, θέλουμε να επιταχύνουμε την ανάπτυξη της χώρας με πράσινο πρόσημο. Γι΄ αυτό και επιδιώκουμε περισσότερες επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και ένα περιβάλλον πιο υγιές και ανθρώπινο, με προστατευόμενες περιοχές που δεν θα εγκαταλείπονται πια στην τύχη τους. Όπως και με πόλεις βιώσιμες και καθαρές χωρίς αυθαιρεσίες. Θυμίζω ότι εμείς είμαστε η κυβέρνηση που τελικά επέβαλε την κατεδάφιση δύο ορόφων στο ξενοδοχείο κοντά στην Ακρόπολη, όταν άλλοι έμεναν για χρόνια απλοί παρατηρητές» σημείωσε και προσέθεσε:
«Η μετατροπή της πράσινης οικονομίας σε ατμομηχανή ανάπτυξης αποτελεί λοιπόν συνεχή και συνεπή επιλογή μου. Και έμελλε ένα νομοσχέδιο που διαπνέεται από ακριβώς αυτή τη φιλοσοφία να ψηφίζεται εν μέσω υγειονομικής κρίσης. Όμως, προσέξτε, και επιτρέψτε μου να κλείσω με αυτή την παρατήρηση. Όπως η πανδημία του κορονοϊού έτσι και η περιβαλλοντική κρίση είναι παγκόσμια. Και οι δυο αυτές κρίσεις δεν αναγνωρίζουν ούτε σύνορα, ούτε χώρες, ούτε κοινωνικές τάξεις. Αμφότερες μας προτρέπουν σε ένα παγκόσμιο συντονισμό, σε παγκόσμια συνεργασία. Αλλά και σε μια νέα αντίληψη για την ίδια τη ζωή καθώς και οι δυο αυτές κρίσεις αφορούν τη φύση και την ανθρώπινη λειτουργία της τελικά μέσα σε αυτήν».