Η θητεία της πρώτης γυναίκας Προέδρου της Δημοκρατίας ξεκίνησε με την επιβολή πρωτοφανών μέτρων περιορισμού των μετακινήσεων, που ασφαλώς δέσμευσαν και την ίδια. Το αποτέλεσμα ήταν η πρώτη επίσημη περιοδεία της Κατερίνας Σακελλαροπούλου, η οποία έκλεισε χθες τα 64, να γίνει μόλις την περασμένη Πέμπτη στη Θράκη, δέκα εβδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της. Εγινε στη Θράκη, όχι μόνο γιατί κατάγεται από τη Σταυρούπολη, αλλά και γιατί ήθελε να αποδώσει την προσοχή που απαιτείται στη μοναδική Περιφέρεια της χώρας με χερσαία σύνορα με την Τουρκία. «Η ειρηνική, δημιουργική, πατριωτική Θράκη είναι ένας τόπος που πλουτίζει από τη διαφορά και δυναμώνει από τη σύνθεση των αντιθέσεων», έγραψε με νόημα η Πρόεδρος στο Facebook. Μέχρι όμως η κ. Σακελλαροπούλου να συναντήσει δημάρχους και ιερείς, αλλά και απλούς πολίτες χριστιανούς και μουσουλμάνους στους δρόμους της Ξάνθης και της Κομοτηνής, είχε περάσει αρκετό καιρό περιορισμένη στην Αθήνα. Αξιοποίησε την περίοδο αυτή κυρίως για να προχωρήσει σε ορισμένες οργανωτικές αλλαγές στην Προεδρία.
Κοινωνικά δίκτυα
Μια σημαντική εξέλιξη στο Προεδρικό Μέγαρο είναι η ορμητική είσοδος στην εποχή των κοινωνικών δικτύων. Η κ. Σακελλαροπούλου διατηρούσε ατομικό προφίλ στο Facebook, ενώ ήταν πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το προφίλ αυτό ήταν η αιτία για να πληροφορηθεί ο Τύπος την αδυναμία της στις γάτες, αφού είχε αναρτήσει φωτογραφίες στις οποία κρατάει νεογέννητο γατάκι που συνάντησε στον δρόμο. «Ο δικαστής είναι κι αυτός ένας πολίτης και μπορεί να έχει παρουσία σε ένα κοινωνικό δίκτυο όπως όλοι οι πολίτες», έχει πει σε συνεργάτες της. Μόλις ορκίστηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας το προσωπικό προφίλ μετατράπηκε σε επίσημη σελίδα. Τρεις αναρτήσεις ήταν οι πιο ενδεικτικές του νέου ύφους. Για την Ημέρα του Βιβλίου, για τη Γιορτή της Μητέρας και για την παγκόσμια ημέρα κατά της ομοφοβίας, αμφιφοβίας και τρανσοφοβίας. Η Πρόεδρος διαμορφώνει μηνύματα που συμβάλλουν στην ωρίμανση των αντιλήψεων και στην υποχώρηση των προκαταλήψεων. Δεν πέρασε απαρατήρητη η φράση «βιολογική ή θετή η μητέρα είναι εκείνη που παρέχει προστασία, ασφάλεια, αγάπη, στοργή». Η ανάρτηση για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας έσπασε ρεκόρ απήχησης με 15.000 like. Πρόσφατα ενεργοποιήθηκαν και οι προεδρικοί λογαριασμοί στο Τwitter και στο Instagram. Η παρουσία της Προέδρου στα κοινωνικά δίκτυα οργανώνεται από ομάδα νέων συνεργατών, οι οποίοι βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή με τον επικεφαλής του Γραφείου Τύπου Σήφη Πολυμίλη.
Οι νέοι ένοικοι του Προεδρικού Μεγάρου αντιλήφθηκαν ότι τα Ανάκτορα που σχεδίασε και ολοκλήρωσε ο Τσίλλερ το 1897 μέσα σε ένα οικόπεδο 27 στρεμμάτων για τη βασιλική οικογένεια δεν έχουν υποστεί τις ευεργετικές συνέπειες μιας ανακαίνισης εδώ και πολλές δεκαετίες, με αποτέλεσμα να χρειάζεται αρκετή φροντίδα. Το λιγότερο που απαιτείται είναι ένας νέος ενεργειακός σχεδιασμός, αφού τόσο τα συστήματα κλιματισμού όσο και τα παράθυρα θα πρέπει να αντικατασταθούν. Επιπλέον, ειδική φροντίδα χρειάζεται ο κήπος, που ενώ είναι εντυπωσιακός, μπορεί με λίγη προσοχή να εξελιχθεί σε πρότυπο. Η Πρόεδρος και οι συνεργάτες της δρομολογούν πρωτοβουλίες για όλα αυτά. Ο προϋπολογισμός της Προεδρίας, που μόλις καλύπτει τις λειτουργικές ανάγκες, δεν αφήνει περίσσευμα για φιλόδοξες παρεμβάσεις οι οποίες θα πρέπει να γίνουν με ειδική συμφωνία με την κυβέρνηση, αλλά και σε συνεργασία με φορείς και επαγγελματίες που ενδεχομένως θα προσφέρουν δωρεές, αλλά και pro bono μελέτες και συμβουλές.
Τον Μάρτιο η πρώτη μέριμνα των επιτελών της Προέδρου και ιδίως του γενικού γραμματέα της Προεδρίας πρέσβη Βασίλη Παπαδόπουλου και του διευθυντή του ιδιαίτερου γραφείου της Προέδρου Ηλία Νάτσιου ήταν η απολύμανση των χώρων και η λήψη μέτρων ιδίως για την προστασία της υγείας των μελών της Προεδρικής Φρουράς. Παράλληλα, έγιναν εργασίες ενίσχυσης της ασφάλειας των δικτύων και ολοκληρώθηκε ένα διακριτικό «φρεσκάρισμα» της ιστοσελίδας. Η εγκατάσταση οπτικής ίνας, που θα ενισχύσει την ασφάλεια και θα διευκολύνει την επικοινωνία, ήδη δρομολογήθηκε.
Εσωτερική οργάνωση
Στο σκέλος της εσωτερικής οργάνωσης ολοκληρώθηκε η απογραφή των βαρύτιμων αντικειμένων και των επίπλων, ενώ αποφασίστηκε η δημιουργία μητρώου δώρων, το οποίο θα συμπληρωθεί από τη θέσπιση κώδικα (ποιο δώρο είναι προσωπικό και ποιο απευθύνεται στον θεσμό) που όταν ολοκληρωθεί θα αποτελέσει πρότυπο και για την κυβέρνηση. Οι αποφάσεις για το προσωπικό προκαλούν συζητήσεις σε κάθε αλλαγή φρουράς. Μερίδα του Τύπου έκανε λόγο για «εκκαθαρίσεις», αλλά οι συνεργάτες της Προέδρου απαντούν ότι ήλθαν στο Προεδρικό Μέγαρο 17 μετακλητοί υπάλληλοι, ενώ επέστρεψαν στις οργανικές θέσεις τους 26.
Συνδυασμός παράδοσης και νεωτερικότητας
Από τα πιο σημαντικά καθήκοντα ενός Προέδρου της Δημοκρατίας είναι ο έλεγχος των νόμων. Μια πιθανή άρνηση υπογραφής ενός νόμου μπορεί να προκαλέσει μεγάλο πολιτικό ζήτημα. Αυτό το διάστημα πέρασαν από το Προεδρικό Μέγαρο σχεδόν μόνον πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Η άριστη συνεργασία ανάμεσα στο Προεδρικό Μέγαρο και στο Μέγαρο Μαξίμου είχε ως αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις να γίνουν βελτιώσεις και αποσαφηνίσεις διατυπώσεων.
Η ατζέντα της Προεδρίας μόλις τώρα διασαφηνίζεται σε πρακτικό επίπεδο. Ανάμεσα στις πολλές σκέψεις, είναι η οργάνωση θεματικών συναντήσεων με προσωπικότητες των επιστημών και των τεχνών, με σκοπό την προώθηση συγκεκριμένων στόχων. Στρατηγικά και αξιακά όμως η προεδρική ατζέντα είναι ήδη αρκετά σαφής και συνδυάζει δύο όψεις που πολλοί θα θεωρούσαν ασύμβατες. Η πρώτη αφορά την εθνική άμυνα. Η Πρόεδρος είναι αρχηγός του Στρατεύματος, αλλά φαίνεται ότι τα πατριωτικά μηνύματα και τα λόγια εμψύχωσης στους ένστολους δεν εκφράζονται από θεσμική υποχρέωση.
Αποδίδουν με γνησιότητα μια απροσδόκητη πλευρά της ιδιοσυγκρασίας της. Η επίσκεψή της στον Εβρο το Πάσχα με το Σινούκ ήταν χαρακτηριστική. Η «αυστηρή» αυτή πλευρά συμπληρώνεται από το ενδιαφέρον της για τον πολιτισμό, τη διανόηση, την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα και το περιβάλλον, πεδία στα οποία είχε αποδώσει έμφαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Σε όλα όσα ορίζουν το νέο κεφάλαιο της ζωής της, πάντοτε διακριτική είναι η παρουσία και η στήριξη του συντρόφου της Παύλου Κοτσώνη.
Ο συνδυασμός της παράδοσης με τη νεωτερικότητα είναι μια πλευρά της αμφισημίας που χαρακτηρίζει τη σημειολογία της προεδρικής εικόνας. Η Πρόεδρος χαμογελάει εύκολα, αλλά δεν είναι εύκολα προβλέψιμη. Οσοι συζητούν μαζί της διακρίνουν ότι το διερευνητικό βλέμμα της σχεδόν πάντοτε εκπέμπει ένα ερώτημα. Το ερώτημα αυτό δεν προδίδει μόνο μια διερεύνηση αλλά και μια διακύμανση. Η Πρόεδρος μπαίνει σχεδόν πάντοτε και στις δύο πλευρές ενός επιχειρήματος, μιας υπόθεσης ή μιας αντίθεσης και δεν είναι πάντοτε προβλέψιμο ποια πλευρά θα αποφασίσει ότι είναι δικαιότερη. Η ίδια παραδέχεται στις ιδιωτικές συζητήσεις της ότι δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, και αυτό άλλωστε χαρακτήρισε τη διαδρομή της στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Δεν γνωρίζουμε πόσο καλά διέκριναν αυτή την ιδιότητα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Αλέξης Τσίπρας και η Φώφη Γεννηματά. Το σίγουρο είναι ότι η εκλογή της στην Προεδρία είναι ίσως το μόνο ζήτημα στο οποίο έχουν συμφωνήσει. Πολλοί εκτιμούν ότι η Πρόεδρος, αν χρειαστεί, θα έχει την πειθώ που απαιτείται για να επιβάλει σε περίπτωση έκτακτης σύσκεψης πολιτικών αρχηγών, αν όχι την άμεση ενότητα των πολιτικών δυνάμεων, τουλάχιστον ένα κοινό ανακοινωθέν. Προς το παρόν, με λυμένα τα χέρια μετά την άρση των μέτρων, προετοιμάζεται για τις επόμενες πρωτοβουλίες της.