ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Την «αυξανόμενη ανησυχία» της Ε.Ε. για τις κινήσεις «κλιμάκωσης» της έντασης από την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο εξέφρασε σε συνέντευξη Τύπου, μετά τη χθεσινή τηλεδιάσκεψη του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ενωσης για την εξωτερική πολιτική Ζοσέπ Μπορέλ. Ο κ. Μπορέλ είπε ότι ανέφερε το ζήτημα αυτό στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, που συμμετείχε στο πρώτο μισό της τρίωρης συνεδρίασης. Ο κ. Πομπέο, σύμφωνα με τον ύπατο εκπρόσωπο, «εξετάζει την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο», αλλά «εστιάζοντας περισσότερο στη Λιβύη».
Ο κ. Μπορέλ παραδέχθηκε ότι η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο «επιδεινώνεται» και ότι η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν δίκιο να διαμαρτύρονται για την ερευνητική δραστηριότητα της Τουρκίας. Στο επόμενο ΣΕΥ, είπε, θα τεθεί επί τάπητος το πλήρες εύρος των ευρω-τουρκικών σχέσεων.
Στο επίκεντρο της συζήτησης με τον κ. Πομπέο βρέθηκε η Κίνα. Ο ύπατος εκπρόσωπος είπε ότι «ανταλλάξαμε απόψεις για την ενισχυόμενη τάση της Κίνας να προβάλει την ισχύ της» και ότι Ευρώπη και ΗΠΑ «πρέπει από κοινού να αντιμετωπίσουμε ζητήματα όπως το Χονγκ Κονγκ». Πρόσθεσε μάλιστα ότι πρότεινε στον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ διμερείς επαφές με θέμα τη διαχείριση των σχέσεων με το Πεκίνο.
Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι η Ουάσιγκτον θα ανταποκριθεί θετικά. «Ο κ. Μπορέλ ρίχνει στις ΗΠΑ την ευθύνη για την ένταση με την Κίνα, αλλά πολλοί στην Ευρώπη έχουν αφυπνιστεί σχετικά με τον κινεζικό κίνδυνο» σημειώνει στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος της αμερικανικής κυβέρνησης, μιλώντας για τις αντιδράσεις σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Σουηδία και η Δανία απέναντι στην αδέξια κινεζική διπλωματία μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Παρά τις συνεχείς φραστικές επιθέσεις του προέδρου Τραμπ κατά της Ε.Ε. και τις επαναλαμβανόμενες απειλές για εμπορικό πόλεμο, ωστόσο, η ίδια πηγή τονίζει ότι Ευρώπη και ΗΠΑ εξακολουθούν να συνεργάζονται στενά σε θέματα όπως η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και η ασφάλεια των δικτύων 5G.
Εν τω μεταξύ, ενόψει της σημερινής τηλεδιάσκεψης των υπουργών Αμυνας της Ε.Ε., η Γαλλία και η Γερμανία παρουσίασαν στα υπόλοιπα κράτη-μέλη μία νέα πρόταση για την εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας στην Ε.Ε. Η πρόταση, σύμφωνα με έγγραφο το οποίο επικαλείται το πρακτορείο Bloomberg, στηρίζεται επίσης από την Ιταλία, την Ισπανία και άλλα κράτη-μέλη.
Οπως αναφέρεται στο έγγραφο, σε μία έμμεση πλην όμως σαφή αναφορά στην όξυνση των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, η ανάγκη για πιο στενή συνεργασία στον τομέα της άμυνας μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. ενισχύεται εξαιτίας «της επιστροφής του ανταγωνισμού ισχύος και της αντιπαράθεσης και της συνεπακόλουθης απειλής για τη βασισμένη στους κανόνες διεθνή τάξη».
Το ιστορικό της ευρωπαϊκής συνεργασίας στην άμυνα και την ασφάλεια είναι κάθε άλλο παρά ένδοξο. Το νεότερο παράδειγμα φιλοδοξιών που προσγειώνεται ανώμαλα στην πραγματικότητα είναι η επιχείρηση «Ειρήνη» για την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη: χρειάστηκαν μήνες για να συμφωνηθούν οι όροι της επιχείρησης, ενώ αφού συμφωνήθηκαν, ελάχιστες χώρες δέσμευσαν μέσα για να την εξοπλίσουν. Ο κ. Μπορέλ, σε επιστολή του προς τους υπουργούς Αμυνας την περασμένη εβδομάδα, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα των σχετικών προσπαθειών «απογοητευτικό».