Σε μερικούς ανθρώπους
έρχεται μια μέρα
που πρέπει το μεγάλο Ναι
ή το μεγάλο Οχι
να πούνε…
Κ. Καβάφης
Κατά το άρθρο 90 παρ. 5 του Συντάγματος, «οι προαγωγές στις θέσεις του προέδρου και του αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενεργούνται με Προεδρικό Διάταγμα που εκδίδεται ύστερα από πρόταση του υπουργικού συμβουλίου, με επιλογή μεταξύ των μελών του αντίστοιχου ανώτατου δικαστηρίου». Αυτή η διάταξη, πάντοτε αμφιλεγόμενη, όπως καταδείχθηκε από την επί σειράν ετών εφαρμογή της, χαρακτηρίσθηκε απαράδεκτη παρέμβαση στη Δικαιοσύνη. Και αν ακόμη, τύχαινε κάποια προαγωγή από αυτές να είναι ορθή και επιτυχής, ο προαγόμενος έφερε το στίγμα του εκλεκτού της κυβερνήσεως που τον προήγαγε.
Σε αυτή τη διάταξη, ήλθε να προστεθεί μία άλλη, το άρθρο 49 του «Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών», όπως αντικαταστάθηκε η παρ. 3 με το άρθρο 1 του ν. 3841/2010 (του αλήστου μνήμης Καστανίδη), με το οποίο ορίσθηκε ότι: «Οι προαγωγές στις θέσεις του προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του προέδρου και του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, του προέδρου και γενικού επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ενεργούνται με Προεδρικό Διάταγμα μετά από πρόταση του υπουργικού συμβουλίου. Το υπουργικό συμβούλιο, ύστερα από γνώμη της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής και εισήγηση του υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιλέγει τους προαγόμενους μεταξύ εκείνων που έχουν τα νόμιμα προσόντα… Στη συνέχεια, ο ίδιος υπουργός απευθύνεται στη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, η οποία μετά από ακρόαση των υποψηφίων… εκφράζει γνώμη προτείνοντας τρεις δικαστικούς λειτουργούς μεταξύ των έξι προεπιλεγέντων κατά περίπτωση».
Με αυτή τη διάταξη, ατυχέστερη της πρώτης, ολοκληρώθηκε η εισβολή στη Δικαιοσύνη. Διότι, είναι αντισυνταγματική, αφού στη διαδικασία επιλογής των ανώτατων δικαστικών λειτουργών προστέθηκε, ερήμην του Συντάγματος, η παρέμβαση της Βουλής.
Οι υποψήφιοι για τις ανώτατες θέσεις των ανωτάτων δικαστηρίων, εξετάζονται (τι άλλο σημαίνει το «μετά από ακρόαση»;) και βαθμολογούνται, αφού η Διάσκεψη των Προέδρων θα προτείνει μόνο τρεις, απορρίπτουσα τους λοιπούς!! Οι κ. πρόεδροι της Διάσκεψης των Προέδρων θα κρίνουν, μετ’ ακρόαση(!), δικαστές με υπηρεσία στην απονομή της Δικαιοσύνης, υπέρ τα τριάκοντα έτη, οι οποίοι για να φθάσουν στους ανώτατους βαθμούς κρίθηκαν άριστοι από τα αρμόδια όργανα της Δικαιοσύνης!
Με τι προσόντα, με ποια εξεταστική μέθοδο, επί ποίων θεμάτων, με ποιες γνώσεις, θα «ακροασθούν» τους υποψηφίους και θα διατυπώσουν γνώμη περί αυτών; Και καλά, ο «καλός νομοθέτης» επιδίωξε την πλήρη υποταγή της Δικαιοσύνης στις άλλες δύο εξουσίες, όχι μόνο αφαιρώντας από αυτήν το δικαίωμα να εκλέγει την ηγεσία της, αλλά και υποβιβάζοντάς την σε θέση εξεταζόμενου μαθητή, εμπρός στους εξετάζοντες δασκάλους, προέδρους της Βουλής, προέδρους κοινοβουλευτικών ομάδων κ.λπ». Οι δικαστές, όμως;
Αυτοί, συμφώνως προς το άρθρο 87 παρ. 2 του Συντάγματος, υπόκεινται μόνο στο Σύνταγμα και στους νόμους. Και η διάταξη του ανωτέρω νόμου, η οποία καθορίζει την «ακρόαση» των υποψηφίων από τη Βουλή, είναι ευθέως αντισυνταγματική. Πέρα τούτου, πώς αποδέχονται την ταπείνωση αυτή; Πώς αποδέχονται να εξετάζονται από δικηγόρο, ιατρό, μηχανικό, έμπορο, εργολάβο, επειδή έτυχε να γίνει, κάποτε, πρόεδρος κοινοβουλευτικής ομάδας, ή ανεξάρτητος βουλευτής, προκειμένου να διαπιστώσει (!), αν έχουν τις γνώσεις, το σθένος, την ηγετική ικανότητα για να προαχθούν στην ανώτατη θέση;
Αυτοί, που καλούνται να μετάσχουν στον διαγωνισμό ενώπιον της εξεταστικής επιτροπής της Διασκέψεως των Προέδρων της Βουλής, που είναι ταγμένοι από το Σύνταγμα να μην εφαρμόζουν τους αντισυνταγματικούς νόμους, θα εφαρμόσουν τον αντισυνταγματικό νόμο; Θα έχουν το σθένος, την υψηλοφροσύνη του αληθούς δικαστή, να αρνηθούν την ταπείνωση αυτή, λέγοντας το μεγάλο «Οχι»; Αυτοί, που μια ζωή κρίνουν τους ανθρώπους δεν μπορούν να κρίνουν αν πρέπει να πουν το μεγάλο «Οχι»;
* Ο κ. Λουκάς Λυμπερόπουλος είναι επίτιμος αρεοπαγίτης, Δ.Ν.